Sağlıkla ilgili işlevsel olmayan inançlar ve COVID-19 korkusu ilişkisinde sağlık anksiyetesi ve siberkondrinin aracı rolü
The mediator role of health anxiety and cyberchondria in the relationship between dysfunctional beliefs about health and fear of COVID-19
- Tez No: 699765
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ASLI EYRENCİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Maltepe Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 102
Özet
Sağlık anksiyetesi olan kişiler, sağlıkla ilgili işlevsel olmayan inançların etkisiyle hastalıkla ilgili bilgileri felaketleştirici şekilde yorumlama eğilimindedir. Bunun sonucunda sağlıkları hakkında yoğun korku ve endişe yaşarlar. COVID-19 pandemisi koşulları göz önünde bulundurulduğunda, kişilerin sağlıkla ilgili korku ve endişelerinin koronavirüs ile ilgili olması muhtemeldir. Yüksek sağlık anksiyetesi olan kişiler, olumsuz etkilerle başa çıkmak için ısrarla güvence arama davranışlarında bulunabilirler. Ancak siberkondri gibi bir güvence arama davranışı sonunda daha çok korku ve endişe hissedebilirler. Literatürde COVID-19 ile ilgili pek çok yayın olup, bu salgının özellikle psikolojik etkisi ile ilgili çalışmalar kısıtlıdır. Bu sebeple, COVID-19 korkusunu etkileyen faktörlerin ve bu faktörleri belirleyen psikiyatrik değişkenlerin saptanması önem kazanmaktadır. Bu bağlamda bu tezin amacını sağlıkla ilgili işlevsel olmayan inançların COVID-19 korkusu üzerindeki etkisini değerlendirmek ve bu ilişkide sağlık anksiyetesi ve siberkondrinin seri aracılık etkilerini incelemek oluşturmuştur. Araştırmaya 18 – 75 yaş aralığında 140'ı kadın 66'sı erkek olmak üzere toplamda 206 katılımcı dahil olmuştur. Araştırma kapsamında kullanılan ölçme araçları katılımcıların Demografik Bilgi Formu, Siberkondri Şiddeti Ölçeği (SŞÖ), Sağlık Bilişleri Ölçeği (SBÖ), Sağlık Anksiyetesi Ölçeği (Kısa Versiyon) ve COVID-19 Korkusu ölçeği olmuştur. Araştırmada kullanılacak değişkenlerin katılımcıların demografik özelliklerine göre farklılaşmasına yönelik bağımsız gruplar t-test, Kruskal Wallis ve One Way ANOVA analizlerinden; değişkenler arası etkiyi belirlemek için çoklu regresyon analizinden; aracılık etkisini ölçmek için ise Hayes tarafından geliştirilmiş PROCESS makrosundan yararlanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, sağlıkla ilgili işlevsel olmayan inançların sağlık anksiyetesi ve siberkondri aracılığıyla COVID-19 korkusunu anlamlı olarak etkilediği tespit edilmiştir. Dolayısıyla sağlıkla ilgili işlevsel olmayan inançlar ve COVID-19 korkusu ilişkisinde, sağlık anksiyetesi, siberkondrinin seri aracılık etkileri bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
People with health anxiety, driven by dysfunctional beliefs about health, tend to interpret disease-related information in a catastrophic way. As a result, they experience intense fear and anxiety about their health. Given the circumstances of the COVID-19 pandemic, people's health fears and concerns are likely to be related to the coronavirus. People with high health anxiety may persistently engage in reassurance-seeking behaviors to cope with negative effects. However, they may feel more fear and anxiety at the end of a reassurance-seeking behavior such as cyberchondria. There are many publications on COVID-19 in the literature, and studies on the psychological impact of this epidemic are limited. For this reason, it is important to determine the factors affecting the fear of COVID-19 and the psychiatric variables that determine these factors. In this context, the aim of this thesis was to evaluate the effect of dysfunctional health-related beliefs on fear of COVID-19 and to examine the serial mediation effects of health anxiety and cyberchondria in this relationship. A total of 206 participants, 140 women and 66 men, between the ages of 18 and 75, were included in the study. The measurement tools used within the scope of the research were the Demographic Information Form, Cyberchondria Severity Scale, Health Cognitions Scale, Health Anxiety Scale (Short Version), and Fear of COVID-19 Scale. In this study; independent samples t-test, Kruskal Wallis and One Way ANOVA analyzes were used for the differentiation of the variables according to the demographic characteristics of the participants, multiple regression analysis was used to determine the effect between variables, PROCESS macro developed by Hayes was used to measure the mediation effect. Data analysis results revealed that that dysfunctional beliefs about health significantly affect the fear of COVID-19 through health anxiety and cyberchondria. Therefore, serial mediation effects of health anxiety, cyberchondria were found in the relationship between dysfunctional health-related beliefs and fear of COVID-19.
Benzer Tezler
- Yetişkinlerde anormal hastalık davranışları ve yaşam kalitesi ile ilişkili faktörler: Sağlık kaygısı, kaygı duyarlılığı, sağlıkla ilgili işlevsel olmayan inançlar ve aleksitimi
Factors associated with abnormal illness behaviors and quality of life in adults: Health anxiety, anxiety sensitivity, health related dysfunctional beliefs and alexithymia
ÖZLEM YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
PsikolojiDokuz Eylül ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLAY DİRİK
- Beden imajının gelişimi ve sağlıklı beden ağırlığının korunmasında yemeyle ilgili tutumlar, temel inançlar ve ebeveyne bağlanmanın rolü
The role of eating attitudes, core beliefs and parental bonding in development of body image and maintenance of healthy body weight
BURCU KUTLU
- Obezite hastalarında yaşam kalitesi ve anksiyete ilişkisi
Quality of life in obesity patients and relationship with anxiety
SEYİTALİ SİNAN DAĞBAKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiBağımlılık Danışmanlığı ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜL ERYILMAZ BEYTAŞ
- Şizofreni hastaları ve sağlıklı kontrollerde duygu tanıma test performansı, üstbiliş, duygusal öz farkındalık ve sosyal işlevselliğin karşılaştırılması
Comparison of emotion recognition test performance, metacognition, emotional self-awareness and social functioning in schizophrenia patients and healthy controls
ELİF BETÜL UZUNSOY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiRuh ve Sinir Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BUKET GÜNGÖR
- Sağlık anksiyetesini yordayan bilişsel ve üstbilişsel faktörler
Cognitive and metacognitive factors in predicting health anxiety
SİDAR KIRAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiDokuz Eylül ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. A. ESİN YILMAZ SAMANCI