Amorium Aşağı Şehir Kilisesi kazılarında bulunan litürjik işlevli yapısal elemanlar
Structural elements with liturgic function found in the excavations of the Amorium Lower City Church
- Tez No: 703811
- Danışmanlar: PROF. DR. ZELİHA DEMİREL GÖKALP
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Amorium, Bizans, Aşağı Şehir Kilisesi, Liturjik Kuruluşlar, Amorium, Byzantine, The Lower City Church, Liturgical İnstitutions
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 281
Özet
Amorium kenti Afyonkarahisar'ın Emirdağ İlçesi'nin 12 km. doğusunda, Hisarköy sınırlarında yer alır. Amorium M.Ö. 2000'li yıllardan itibaren Hitit, Frig, Yunan, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde kesintisiz yerleşim görmüş bir antik kenttir. Aşağı Şehir Kilisesi şehrin merkezi bir konumunda, modern hisar köyün güneyindeki bir sırtta yer almaktadır. Farklı yapım evrelerinin bulunduğu kilise Erken Dönem'de üç nefli, bazilikal planlı ve üzeri kırma çatı ile örtülüdür. 9. yüzyılın sonu 10. yüzyılın başında yapı yeniden yapım sürecine girmiştir. Bu dönemde kiliseye payeler ve naosun merkezine 10 metre çapında kubbe eklenerek kubbeli bazilikaya dönüştürülmüştür. Aşağı Şehir Kilisesi'nde 1990-2009 yılları arasında yapılan kazı çalışmaları sonucu ele geçen ve büyük çoğunluğu liturjik bir kuruluşa ait toplam 144 parça eser tez çalışması kapsamında incelenmiştir. Bu parçalar; templon stylobatı, balüster, balüster topuzu, templon\kiborium sütunu, sekizgen paye, templon\kiborium sütun başlığı, templon arşitravı, levha, templon levha tacı, ambon platformu, ambon levha tacı, ambon levhası, altar tablası, altar masası ayağı, katedra ayağı ve sütünce türündeki eserlerdir. Tespit edilen parçalar malzeme-teknik, biçim, form, üslup ve bezeme özelliklerine bakılarak değerlendirilmiş, Bizans sanatındaki benzer örnekleriyle karşılaştırılarak tarihlendirme önerileri getirilmiştir. Bu doğrultuda kilisenin farklı yapım evrelerine ait düzenlemeler ile eserler arasındaki dönemsel bağlantılar kurularak çalışma tamamlanmıştır.
Özet (Çeviri)
Located within the borders of Hisarköy, 12 km. east of Emirdağ District of Afyonkarahisar, the site of Amorium Ancient City was continuously inhabited since the 2000s B.C. in the Hittite, Phrygian, Greek, Roman, Byzantine, Seljuk and Ottoman periods. The Lower City Church, is situated in the city centre, to the southern skirts of modern Hisarköy. The church, which underwent different construction phases, consisted of three naves, had a basilical plan and was covered with a hipped roof in the Eary Period. The structure was re-constructed in the late 9th and early 10th centuries. In this period, the church was transformed into a domed-basilica after the piers were added to the church and a dome 10 meters in diameter was added to the center of the naos A total of 144 fragments of artifacts obtained through the excavations carried out in Church A between 1990-2009 and largely belonging to a liturgical organisation have been examined within the scope of this thesis. These fragments include such works as templon stylobate, baluster, baluster knob, templon \ ciborium column, octagonal pillar, templon \ ciborium capital, templon architrave, plate, templon plate top, ambo platform, ambo plate top, ambo plate, altar plate, altar table pillar, cathedral pillar and columnar. The identified pieces were examined by considering their material-technique, form, style and decoration features, hence dating suggestions were made by comparing them with similar examples in Byzantine art. In this direction, the work was brought to completion by establishing periodic connections between the arrangements of the different construction phases of the church and the works themselves.
Benzer Tezler
- Amorium Kazıları Büyük Mekân maden buluntuları
Enclosure's metal fi̇nds of Amori̇um Excavati̇ons
BERNA YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
ArkeolojiAnadolu ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZELİHA DEMİREL GÖKALP
- Bizans askeri teçhizatı: Amorium'da bulunan savaş malzemeleri
Byzantine military equipment: War equipments in Amorium
MEHMET KURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Sanat TarihiAnadolu ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZELİHA DEMİREL GÖKALP
- Amorium kazıları beylikler ve erken Osmanlı dönemi sırlı seramik buluntuları
Beyliks and early Ottoman glazed pottery finds from amorium excavations
MEHMET KURT
Doktora
Türkçe
2022
ArkeolojiAnadolu ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZELİHA DEMİREL GÖKALP
- Amorium, Yukarı Şehir 'Bazilika B' (2013-2019) kazılarında bulunan Orta Çağ sırsız seramikleri
Medieval unglazed ceramics found in Amorium Upper City 'Basilica B' (2013-2019) excavations
ÇİĞDEM ÖNDER ER
Doktora
Türkçe
2023
Sanat TarihiAnadolu ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZELİHA DEMİREL GÖKALP
- Amorium antik kenti arkeoloji jeofiziği araştırmaları
Amorium ancient city archaeological geophysics investigation
PINAR YİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Jeofizik MühendisliğiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ALİ KAYA