Çocukluk çağı travmaları ile duygu düzenleme güçlükleri arasındaki ilişkide erken dönem uyumsuz şemaların aracı rolü
The mediating role of early maladaptive schemas in the relationship between childhood trauma and difficulties in emotion regulation
- Tez No: 703835
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BERNA GÜLOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Çocukluk Çağı Travmaları, Erken Dönem Uyumsuz Şemalar, Duygu Düzenleme Güçlüğü, Childhood Traumas, Early Maladaptive Schemas, Difficulty in Emotion Regulation
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bahçeşehir Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 177
Özet
Bu çalışmada bireylerin çocukluk çağı travmaları ile duygu düzenleme güçlükleri arasındaki ilişkide erken dönem uyumsuz şemaların aracı rolü incelenmiştir. Çalışma grubunun 248 kadın, 174 erkek olmak üzere 422 birey oluşturmaktadır. Katılımcıların yaş aralığı 18-62'dir. Araştırmada veri toplama araçları olarak Demografik Bilgi Formu (DBF), Young Şema Ölçeği-Kısa Formu 3 (YŞÖ-KF3), Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği (CTQ-33) ve Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği (DDGÖ) kullanılmıştır. Erken dönem uyumsuz şema alanlarının cinsiyet ve ebeveyn birliktelik durumuna göre farklılaşıp farklılaşmadığı Çoklu Varyans Analizi (MANOVA) istatistiksel yöntemi ile sınanmıştır. Kopukluk, zedelenmiş otonomi, diğeri yönelimlilik ve yüksek standartlar şema alanlarında erkek katılımcıların kadın katılımcılardan daha yüksek puanlar aldıkları bulunmuştur. Diğeri yönelimlilik şema alanı ile ebeveynlerin birliktelik durumu arasında fark olduğu bulunmuştur, ebeveynleri ayrı veya vefat etmiş katılımcıların toplam puanı ebeveynleri birlikte olan katılımcılardan yüksek bulunmuştur. Aracı değişkenleri tespit edebilmek amacıyla öncelikle Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Analizi ve sonrasında Aşamalı Regresyon Analizi yapılmıştır. Son olarak erken dönem uyumsuz şemaların aracı rol analizi için SPSS.25 programına PROCESS eklentisinin yapılmasıyla beraber Multiple Mediation Model 4 (Hayes, 2018) analizi gerçekleştirilmiştir. Yapılan analizler sonucunda, (1) kopukluk şema alanının duygusal ihmal ile farkındalık arasındaki ilişkiye aracılık ettiği, (2)kopukluk ve zedelenmiş otonomi şema alanlarının duygusal ihmal ile açıklık arasındaki ilişkiye aracılık rolünün olduğu, (3) benzer şekilde, duygusal ihmal ile stratejiler arasındaki ilişkiye kopukluk ve zedelenmiş otonomi şema alanları aracılık ettiği, (4) duygusal istismar ile kabul etmeme arasındaki ilişkiye kopukluk, zedelenmiş otonomi ve yüksek standartlar şema alanları aracılık ettiği, (5) duygusal istismar ile stratejiler arasındaki ilişkiye kopukluk, zedelenmiş otonomi ve yüksek standartlar aracılık ettiği (6) duygusal istismar ile amaçlar arasındaki ilişkiye kopukluk, zedelenmiş otonomi ve yüksek standartlar aracılık ettiği, (7) duygusal istismar ile dürtü arasındaki ilişkiye zedelenmiş otonomi, zedelenmiş sınırlar ve yüksek standartlar aracılık ettiği ve (8) aşırı koruma ve kontrol ile amaçlar arasındaki ilişkiye zedelenmiş otonomi ve diğeri yönelimlilik aracılık ettiği bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
In this study, the mediating role of early maladaptive schemas in the relationship between childhood trauma and difficulties in emotion regulation was investigated. 174 males and 248 females (n=422), between the ages of 18 and 62 years were recruited. The following data collection tools were utilized for this study: A Demographic İnformation Form (DIF), The Young Schema Questionnaire-Short Form 3 (YSQ-SF3), The Childhood Trauma Questionnaire (CTQ-33) and The Difficulties in Emotion Regulation Scale (DERS). In accordance with the research questions, areas of early maladaptive schemas such as gender and parental coexistence were tested using Multiple Analysis of Variance (MANOVA). Male participants were found to have scored higher in the domains of disconnection, impaired autonomy, other-directedness, and unrelenting standards. Additionally, there was a difference between other-directedness and the coexistence of the parents. The total score of the participants whose parents were separated or passed away was higher than in those whose parents were still together. In order to determine the mediating variables, firstly Pearson Correlation Coefficient Analysis and then Stepwise Regression Analysis were performed. Finally, Hayes' (2018) multiple mediation model 4 analysis, specifically with the PROCESS add-on, was utilized on SPSS 25, to explore the mediating role of early maladaptive schemas. As a result of the analysis, it was found that (1) the disconnection schema mediated the relationship between emotional neglect and awareness, (2) the disconnection and ımpaired autonomy schema domains mediate the relationship between emotional neglect and openness, (3) the relationship between emotional neglect and strategies is mediated by schema domains of disconnection and ımpaired autonomy, and (4) the relationship between emotional abuse and rejection is mediated by the schema domains of disconnection, ımpaired autonomy, and unrelenting standards. ıt was also discovered (5) that disconnection, ımpaired autonomy and unrelenting standards mediated the relationship between emotional abuse and strategies, (6) disconnection, ımpaired autonomy and unrelenting standards mediated the relationship between emotional abuse and goals, (7) the relationship between emotional abuse and ımpulse is mediated by ımpaired autonomy, ımpaired limits and unrelenting standards, and (8) the relationship between overprotection-overcontrol and goals was found to be mediated by ımpaired autonomy and other-directedness.
Benzer Tezler
- Çocukluk çağı travmaları ile yeme tutumları arasındaki ilişkide duygu regülasyonunun aracı rolü
The mediating role of emotion regulation in the relationship between childhood traumas and eating attitudes
MELTEM CAN ATAY AYTAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Beslenme ve Diyetetikİstanbul Okan ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PINAR ARSLANTÜRK
- Çocukluk çağı cinsel ve fiziksel istismarı ile yineleyen mağduriyet ve psikopatoloji ilişkisinde duygu düzenlemenin aracı rolü
The mediating role of emotion regulation in the relationship of sexual and physi̇cal abuse, revi̇cti̇mi̇zati̇on and psychopathology
EMRE HAN ALPAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
PsikolojiMersin ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ARZU AYDIN ACI
- Çocukluk çağı travmaları ile psikolojik sağlamlık arasındaki ilişkide duygu düzenleme güçlüğünün aracılık rolü
The mediating role of emotion regulation difficulties in the relationship between childhood traumas and psychological resilience
ZEYNEP ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiKonya Gıda ve Tarım ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERKAN IŞIK
- Çocukluk dönemi ruhsal travmaların yetişkinlik döneminde mağduriyet, şiddet içeren davranışlar ve kendine yönelik yıkıcı davranışlarla yeniden canlandırılması
Reenactment of childhood traumas with victimization, violent behaviour and self-destructive behaviours in adulthood
HATİCE BULMUŞ
Doktora
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP BELMA GÖLGE
- Çocukluk çağı travmaları ile obsesif kompulsif belirtiler arasındaki ilişkide duygu düzenleme güçlükleri ve bilişsel hataların aracı rolü
The mediator role of emotion regulation difficulties and cognitive distortions in the relationship between childhood trauma and obsessive compulsive symptoms
HATİCE UÇAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE DEMİRBAŞ