Okulların örgüt yapısıyla örgütsel bağlılık arasındaki ilişkide okul ikliminin aracı rolü
The mediating role of school climate in the relationship between the organizational structure of schools and organizational commitment
- Tez No: 707475
- Danışmanlar: PROF. DR. MURAT GÜRKAN GÜLCAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 214
Özet
İlişkisel tarama modelindeki bu araştırma, Siirt ili merkez ilçede ortaöğretim kurumlarında görev yapmakta olan yönetici ve öğretmenlerin algılarına göre okulların örgütsel yapıları ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkide okul ikliminin aracı rolünün incelenmesini amaçlamaktadır. Araştırmanın evrenini 2020-2021 eğitim öğretim yılında Siirt il merkezinde resmi 27 ortaöğretim kurumunda bulunan 105 yönetici ve 510 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada herhangi bir örneklem seçim yöntemi kullanılmamış olup evrenin tamamına ulaşılmaya çalışılmıştır. Araştırmada ölçme araçları olarak“Örgütsel Yapı Ölçeği-Okul Versiyonu, Örgütsel Bağlılık Ölçeği ve Okul İklimi Ölçeği”kullanılmıştır. Araştırmanın verileri betimsel istatistikler (ortalama, standart sapma ve yüzdelik), bağımsız örneklem t-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Pearson korelasyon analizi, doğrulayıcı faktör analizi (DFA) ve path (yol) analizi teknikleriyle incelenmiştir. Araştırma sonucunda okulların örgütsel yapısının mekanik örgüt yapısına daha yakın olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların algıları genel olarak alt boyutlar açısından örgütsel yapı ve okul iklimi ölçeğinde“katılıyorum”; örgütsel bağlılık ölçeğinde ise“kısmen katılıyorum”düzeyindedir. Katılımcıların örgütsel yapıya ilişkin algıları cinsiyete ve unvana göre; okul iklimine yönelik algıları cinsiyete, unvana, okul türüne ve öğretmen sayısına göre; örgütsel bağlılığa ilişkin algıları ise unvana ve okul türüne göre anlamlı farklılık göstermektedir. Ayrıca örgütsel yapı ile okul iklimi ve örgütsel bağlılık arasında pozitif ve orta düzeyde anlamlı ilişkiler gözlenmiştir. Path (yol) analizleri ise örgütsel yapının okul iklimi ile örgütsel bağlılığın anlamlı bir yordayıcısı olduğunu ortaya koymuştur. Aracılık testleri sonucunda alt boyutlara göre okulların örgüt yapısı ile örgütsel bağlılık arasında okul ikliminin kısmi ve tam aracılık etkisine sahip olduğu belirlenmiştir. Analizler bir bütün olarak değerlendirildiğinde okulların örgütsel yapısının öğretmenlerin okula ilişkin olumlu bir algı geliştirmesinde etkili olduğu görülmüştür. Bu sonuç yönetici ve öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarını arttırmıştır. Dolayısıyla okul yöneticilerine öğretmen algılarını olumlu etkileyecek ve bağlılıklarını arttırabilecek bir yapılanma ile okullarını yönetmeleri önerilebilir.
Özet (Çeviri)
This study, designed as a relational survey model, aims to examine the mediating role of school climate in the relationship between school organizational structures and organizational commitment, according to the perceptions of administrators and teachers working in secondary schools in the central district of Siirt. The universe of the research consists of 105 administrators and 510 teachers in 27 official secondary education institutions in Siirt city center in the 2020-2021 academic year. In the study, no sample selection method was used and it was tried to reach the entire universe.“Organizational Structure Scale-School Version, Organizational Commitment Scale and School Climate Scale”were used as measurement tools in the research. The data of the study were analyzed using descriptive statistics (mean, standard deviation and percentile), independent sample t-test and one-way analysis of variance (ANOVA), Pearson correlation analysis, confirmatory factor analysis (DFA) and path analysis techniques. As a result of the research, it was found that the organizational structure of schools is closer to the mechanical organizational structure. Participants' perceptions of the sub-dimensions are generally at the“agree”level on the Organizational Structure and School Climate scale and at the“partially agree”level on the Organizational Commitment scale. Participants' perceptions of organizational structure in relation to gender and title and their perceptions of school climate in relation to gender, title, school type, and number of teachers, as well as their perceptions of organizational commitment in relation to title and school type, show significant differences. Additionally, positive and moderately significant relationships were observed between organizational structure, school climate and organizational commitment. Path analysis revealed that organizational structure is a significant predictor of school climate and organizational commitment. As a result of the mediation tests, school climate was found to have a partial and full mediation effect between the schools' organizational structure and organizational commitment according to the sub-dimensions. As a result of the mediation tests, school climate was found to have a partial and full mediation effect between schools' organizational structure and organizational commitment according to the sub-dimensions. In the overall analysis, it was concluded that schools' organizational structure is an important variable in forming teachers' organizational commitment through school climate. In the overall analysis, the organizational structure of the schools was found to be effective in developing positive perceptions of teachers toward the school. Positive perceptions of the school are found to increase the organizational commitment of administrators and teachers. Therefore, school administrators can be recommended to run their schools with a structure that positively affects teachers perceptions and increases their commitment.
Benzer Tezler
- Multivariate analysis of school principals' technology leadership competencies, learning school environment and schools' social network structures
Okul müdürlerinin teknoloji liderliği yeterlikleri, okullardaki örgütsel öğrenme ortamı ve örgüt-içi sosyal ağ yapıları arasındaki ilişkinin çok yönlü analizi
KÖKSAL BANOĞLU
Doktora
İngilizce
2019
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜNEVVER ÇETİN
- Yöneticilerin demokratik tutumlarının öğretmenlerin örgütsel sosyalleşmesi ile olan ilişkisi
The relationship of administrator's democratic attitudes with teacher's organizational socialization
KORAY ÖZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YÜKSEL GÜNDÜZ
- Eğitim örgütlerinin yapısına alternatif paradigmaların sağladığı bakış açısı ve bir tipoloji çalışması
The view verified by alternative paradigms to education organizations and a typology study
TEZCAN KORUCUOĞLU
Doktora
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMİL YÜCEL
- Güdüleme kuramlarının eğitim yönetimine katkıları
Başlık çevirisi yok
ÇAĞLAR ÇAĞLAR
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NECDET KONAN