Türkiye'de engelli hakları aktivizmi: Engelli aktivistler üzerine nitel bir çalışma
Disability rights activism in Turkey: A qualitative study on disabled activists
- Tez No: 709228
- Danışmanlar: PROF. DR. ESRA BURCU SAĞLAM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 168
Özet
Tarih boyunca ayrımcılığa, baskılanmaya ve dışlanmaya maruz kalan engelli bireyler, 1960'lı ve 1970'li yıllarda, ilk olarak Amerika Birleşik Devletleri ve İngiltere'de hakları için örgütlenmeye başlamışlardır. Engelli aktivistler protestolar, lobicilik, hukuki yollar gibi çeşitli stratejileri kullanarak engelli bireylerin herkesle eşit bir şekilde haklar ve özgürlüklerden faydalanabilmesi için mücadele etmiştir. Engelli aktivistler Biz Olmadan Bizim İçin Asla sloganıyla faaliyetler gerçekleştirmiştir. Çeşitli ülkelerde farklı zamanlarda ve farklı şekillerde gelişen engelli hakları hareketi Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme'nin imzalanması gibi çeşitli uluslararası kazanımlar elde etmişlerdir. Türkiye'de 2000'li yıllara gelene kadar engelli derneklerinin çeşitli çabaları olmakla birlikte ABD ve İngiltere'dekine benzer aktivist mücadeleler gerçekleşmemiştir. 2000'li yıllarla birlikte Avrupa Birliği'ne uyum süreci ve Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşmenin imzalanması gibi gelişmeler ile engellilerin hakları konuları gündeme getirmiştir. Kendini aktivist olarak tanımlayan engelli bireyler bu yıllarda hak temelli olarak faaliyet gösteren dernekler kurmaya veya bu derneklerin içinde yer almaya başlamışlar ya da bireysel olarak aktivizm yapmaya başlamışlardır. Bu araştırmada Türkiye'de engellilik konusunda aktivist olan engelli bireylerin aktivizm deneyimlerinin derinlemesine olarak anlaşılması amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemi ile gerçekleştirilen bu araştırmada veri toplama tekniği olarak online derinlemesine görüşme kullanılmıştır. Yaşları yirmili yaşlar ile ellili yaşlar arasında değişen toplamda 12 engelli aktivist ile Zoom üzerinden online derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmelerde elde edilen veriler MAXQDA programı kullanarak analiz edilmiştir. Analiz sonucunda araştırmanın on iki problem cümlesine ilişkin olarak ulaşılan temalar bulgular kısmında paylaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Disabled individuals, who have been subject to discrimination, oppression and exclusion throughout history, first started to organize for their rights in the United States and United Kingdom in the 1960s and 1970s. Disabled activists have struggled to ensure that disabled people can use their rights and freedoms on an equal basis with everyone, using various strategies such as protests, lobbying, and legal remedies. Disabled activists carried out activities with the slogan Nothing About Us Without Us. The disability rights movement, which has developed at different times and in different ways in various countries, has achieved various international achievements such as the signing of the Convention on the Rights of Persons with Disabilities. Although there were various efforts of disability associations in Turkey until the 2000s, activist struggles similar to those in the USA and UK did not take place. In the 2000s, developments such as the process of harmonization with the European Union and the signing of the Convention on the Rights of Persons with Disabilities brought the rights of the disabled to the agenda. Disabled individuals who defined themselves as activists started to establish or take part in rights-based associations in these years or started to act individually. In this research, it is aimed to understand the activism experiences of disabled individuals who are activists in Turkey in depth. In this research, which was carried out with the qualitative research method, online in-depth interviews were used as the data collection technique. Online in-depth interviews were conducted via Zoom with a total of 12 disabled activists, whose ages range from the twenties to the fifties. The data obtained from the interviews were analyzed using the MAXQDA program. As a result of the analysis, the themes reached regarding the twelve research questions of the research were shared in the findings section.
Benzer Tezler
- Dünyada ve Türkiye'de engelli hakları hareketi ve sağlamcılık: Toplumsal hareketler teorisi çerçevesinde bir inceleme
Disability rights movement and ableism in the world and in Turkey: A review in the framework of social movements theory
MUSTAFA BAYRAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
SosyolojiÇukurova ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MARELLA BODUR ÜN
- Türkiye ve Almanya'da engelli haklarına ilişkin yasal düzenlemeler ve Uluslararası Hukuk
Legal regulations and International Law on disability rights in Turkey and Germany
EKREM BENZER
- An analysis of rehabilitation policies in Turkeyfrom the perspective of disability rights activists
Engelli hakları aktivistlerinin perspektifinden Türkiye'deki rehabilitasyon politikalarının analizi
ANIL GENCELLİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Fizyoterapi ve RehabilitasyonBoğaziçi ÜniversitesiSosyal Politika Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. VOLKAN YILMAZ
- Inclusive museums: Accessible art for people with disabilities in Turkey
Kapsayıcı müzeler: Türkiye'de engellilere yönelik erişilebilir sanat
BERAT MERYEM ÖRNEK
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
MüzecilikKoç ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LÜSYEN MARİ ŞENOCAK
- Kentli ve engelli hakları, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Engelliler Müdürlüğü uygulamaları
Rights of the townsman and thedisabled, İstanbul Metropolitan Municipalitydirectorate of Disabled People application
VOLKAN ÖZBARİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Kamu Yönetimiİstanbul Aydın ÜniversitesiMahalli İdareler ve Yerinden Yönetim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE DENİZ YÜKSEKER