Geri Dön

Ankara ili Polatlı ilçesinde aile sağlığı merkezlerine kayıtlı nüfusta kronik hastalık tanılı populasyonda sigara içme durumunun sağlık okuryazarlığı ile ilişkisi

In Ankara province Polatli district the relationship of smoking status and health literacy in the population diagnosed with chronic disease in the population registered in family health centers

  1. Tez No: 709940
  2. Yazar: CAN KARAKUL
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. TİJEN ACAR
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
  6. Anahtar Kelimeler: sigara, kronik hastalık, sağlık okuryazarlığı, smoking, chronic disease, health literacy
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
  10. Enstitü: Ankara Keçiören Eğitim ve Araştırma Hastanesi
  11. Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Aile Hekimliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 88

Özet

Amaç: Bu çalışmada; kronik hastalığı bulunan bireylerde sigara kullanımıyla ilgili vaka ve kontrol grupları oluşturularak sağlık okuryazarlığını belirlemek, çalışmanın yapıldığı bölgede sigara kullanımının zararları ve sağlık okuryazarlığının önemi ile ilgili farkındalık oluşturmak, toplumsal anlamda sağlık okuryazarlığının arttırılması ile ilgili önemi ortaya koymak amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmamız gözlemsel analitik vaka kontrol çalışması tipinde, Ankara ili Polatlı ilçesinde bulunan Aile Sağlığı Merkezlerine Şubat 2021 - Ekim 2021 tarihleri arasında başvuran, kronik obstruktif akciğer hastalığı (KOAH), kalp ve damar hastalığı, diyabet ve kanser hastalıklarından en az biri mevcut 275 katılımcı ile gerçekleştirildi. Katılımcıların sosyodemografik özellikleri, sigara içme öyküsü sorgulandı, sağlık okuryazarlığı seviyesini tespit etmek amacıyla Türkiye Sağlık Okuryazarlığı - 32 (TSOY – 32) ölçeği kullanıldı. Bulgular: Çalışmamıza 137 si erkek, 138 i kadın toplam 275 kişi katılmıştır. Katılanların %47,27'si sigara kullanmaktayken, %52,73'ü kullanmamaktaydı. Katılımcıların %29,09'u ise daha önce sigara kullanmış ve bırakmıştı. Çalışmamıza katılanların medyan yaş ortalaması 56 idi. Ayrıca ortalama 24,5 yıl sigara kullanma geçmişleri bulunmaktaydı. Uyandıktan sonra ilk sigarayı içme durumu %40 ile 'ilk 5-30 dakika içerisinde' şeklinde bulundu. Sigara aktif kullanmakta olan kronik hastaların %48,46'sı sigarayı bırakmaya halen çalışmaktaydı. Katılımcıların sigaraya başlama yaşı medyan değeri 19 idi. Sağlık okuryazarlığı düzeyi kontrol grubunda anlamlı ölçüde yüksek izlendi. Vaka grubundaki katılımcıların %72,31'i yetersiz sağlık okuryazarlığı düzeyindedir ve bu oran kontrol grubuyla karşılaştırıldığında anlamlı olarak farklıdır. Vaka ve kontrol grubundaki kadın ve erkeklerin sağlık okuryazarlığı farklılığı anlamlı bulunmamıştır. Vaka grubunda bulunan kadınlarda, sağlıkla ilgili bilgiye ulaşma düzeyi, erkeklere oranla anlamlı düzeyde yüksek bulundu. Vaka ve kontrol grubunun her ikisinde de halen çalışmakta olan popülasyonun sağlık okuryazarlığı düzeyleri istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulundu. Kontrol grubunda bulunan kanser hastalarının sağlık okuryazarlığı düzeyi anlamlı derecede yüksek izlendi. Kontrol grubunda mevcut kronik hastalığı için ilaç kullanmayan bireylerin sağlık okuryazarlığı yüksek tespit edildi. Vaka ix grubunda son 1 yıldır hastaneye yatışı olmayan kronik hastalarda sağlıkla ilgili bilgiye ulaşma oranı anlamlı ölçüde yüksek bulundu. Vaka ve kontrol grubunun her ikisinde de sağlık kontrolüne giden kronik hastaların sağlık okuryazarlığı düzeyi anlamlı ölçüde yüksek izlendi. Kontrol grubunda hayatının geçmiş herhangi bir döneminde sigara kullanmayanların sağlık okuryazarlığı düzeyi yüksekliği istatistiksel olarak anlamlı bulundu. Sonuç: Bu çalışmadaki bulgularımız, sağlık okuryazarlığı düşük olan bireylerde kronik hastalığı olsa dahi, sigara kullanma oranının yüksek olduğunu göstermektedir. Sigara kullanmakta olan katılımcıların büyük çoğunluğunun sigarayı bırakmaya halen çalıştığı görüldü. Sağlık okuryazarlığı yüksek olan bireyler kronik hastalık kontrollerini daha az oranda ihmal etmektedir. Çalışmamıza katılanlar arasında emekli bireylerde, sigara halen veya geçmiş dönemde kullanmış olanlarda ve erkek popülasyonda sağlık okuryazarlığı düşük izlenmiştir.

Özet (Çeviri)

Objective: In this study; It is aimed to determine health literacy by creating case and control groups related to smoking in individuals with chronic diseases, to raise awareness about the harms of smoking and the importance of health literacy in the region where the study was conducted, and to reveal the importance of increasing health literacy in the social sense. Materials and Methods: Our study was conducted in the type of observational analytical case control study, with 275 participants who applied to Family Health Centers in Polatlı district of Ankara province between February 2021 and October 2021, with at least one of the diseases of COPD (chronic obstructive pulmonary disease), cardiovascular disease, diabetes and cancer. The participants' sociodemographic characteristics, smoking history were questioned, and the TSOY-32 scale was used to determine the level of health literacy. Results: A total of 275 people, 137 men and 138 women, participated in our study. While 47.27% of the participants were smoking, 52.73% of them were not. 29.09% of the participants had smoked and quit before. The median age of the participants in our study was 56. In addition, they had an average smoking history of 24.5 years. The status of smoking the first cigarette after waking up was found to be 40% within the first 5-30 minutes. 48.46% of chronic patients who were actively smoking cigarettes were still trying to quit smoking. The median age of participants to start smoking was 19. The level of health literacy was found to be significantly higher in the control group. 72.31% of the participants in the case group are at an insufficient level of health literacy, and this rate is significantly different compared to the control group. The difference in health literacy of men and women in the case and control groups was not significant. The level of access to health-related information in women in the case group was found to be significantly higher than in men. The health literacy levels of the still working population were found to be statistically significantly higher in both the case and control groups. Health literacy level of cancer patients in the control group was found to be significantly higher. In the control group, the health literacy of individuals who did not use drugs for their current chronic disease was found to be high. In the case group, the rate of accessing xi health-related information was found to be significantly higher in chronic patients who had not been hospitalized for the last 1 year. In both the case and control groups, the level of health literacy of the chronic patients who went to the health control was found to be significantly higher. In the control group, the level of health literacy of those who did not smoke at any time in their life was found to be statistically significant. Conclusion: Our findings in this study show that the rate of smoking is high in individuals with low health literacy, even if they have a chronic disease. It was observed that the majority of the participants who were smokers were still trying to quit smoking. Individuals with high health literacy neglect chronic disease controls to a lesser extent. Among the participants in our study, health literacy was observed to be low in retired individuals, current or past smokers, and male population.

Benzer Tezler

  1. Ankara ili Polatlı ilçesindeki ailelerin sosyoekonomik düzeyleri ve aile içi ilişkiler temelinde 13-18 yaş gençlerde madde bağımlılığı

    Socioeconomic and in the 13-18 age basic family relations substance abuse in young families

    HÜSEYİN ARSLAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Halk SağlığıYıldırım Beyazıt Üniversitesi

    Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SALİH MOLLAHALİLOĞLU

  2. Ankara ili Polatlı ilçesindeki 15-49 yaş grubu evli kadınlardan isteyerek düşük yapanların demografik özellikleri

    The Demographic characteristics of the married women between 15 and 49 of their ages who aborted woluntarily in Ankara, Polatlı administrative district

    DEVLET KUŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2000

    Halk SağlığıGazi Üniversitesi

    Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. IŞIL MARAL

  3. İlköğretim öğrencilerinin gıda tüketimleri, tercihleri ve beden kütle indekslerinin incelenmesi

    Food consumption, preferences and body mass index research of elementary students

    BEDİA YÜCEL SÜREN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Beslenme ve DiyetetikGazi Üniversitesi

    Aile Ekonomisi ve Beslenme Eğitimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. SAİME KÜÇÜKKÖMÜRLER

  4. Çeşitliliğin yönetiminde toplumsal katılım temelli okul uygulamaları ve okul yöneticilerinin rolü: Bir durum çalışması

    The role of school principals in community-engaged school practices and leadership in managing diversity: A case study

    YASEMİN SEZER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Eğitim ve ÖğretimBaşkent Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. DENİZ ÖRÜCÜ

  5. Mevsimlik göç ve yoksulluk: Ankara-Polatlı mevsimlik tarım işçileri örneği

    Seasonal migration and poverty: Case of Ankara-Polatlı seasonal agricultural workers

    CELAL ALTIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    SosyolojiSüleyman Demirel Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BÜLENT ŞEN