Farklı bitki boyu kısaltıcı dozları ve sulama düzeylerinin ekmeklik buğdayda dane verimi ve kalite unsurları ile su kullanımına etkileri
The effects of different plant growth regulation doses and irrigation levels on grain production and quality features and water use in bread wheat
- Tez No: 710715
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET KURUNÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 127
Özet
Buğday yetiştiriciliğinde verim ve kalitede ortaya çıkan sorunların ana nedenlerinin arasında su stresi ile bazı yıllarda yağışı yüksek yerlerde ortaya çıkan yatma olayları başta gelmektedir. Yağış etkisinin kontrol altına alındığı deneme alanında tartılabilen lizimetre tipi saksılarda yürütülen bu araştırmada; farklı dozlarda bitki büyüme kısıtlayıcısı ile farklı sulama düzeyleri kombinasyonlarının sahil bölgelerinde yaygın olarak yetiştirilen yarı bodur 'Sagittario' ekmeklik buğday çeşidinde bazı agromorfolojik özellikler, dane verimi ve bazı kalite parametreleri ile bitki su kullanımı, sulama suyu kullanım randımanı, su-verim faktörü üzerine etkileri incelenmiştir. Araştırma, Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Araştırma ve Uygulama Arazisinde Aralık -2019 ve Aralık-2021 tarihleri arasında iki yetiştirme döneminde olmak üzere toplam 24 ayda tamamlanmıştır. Çalışmada bitki büyüme kısıtlayıcısı olarak dört CCC dozu (KD0= uygulama yapılmayan, KD1= 750 gr/ha, KD2= 1500 gr/ha ve KD3= 2250 gr/ha) ve dört sulama düzeyi (SD0=lizimetre toprağının kullanılabilir su tutma kapasitesinin tüketilen kısmının her sulamada tarla kapasitesine çıkarıldığı, SD1=tam sulama konusuna uygulanan sulama suyu miktarının %75'inin verildiği, SD2=tam sulama konusuna uygulanan sulama suyu miktarının %50'sinin verildiği ve SD3=tam sulama konusuna uygulanan sulama suyu miktarının %25'inin verildiği) konularının kombinasyonları olarak aynı anda 16 konu araştırıldığından deneme konuları tesadüf blokları deneme deseninde 3 yinemeli olarak araziye yerleştirilmiştir. Denemede sulama uygulamaları her bir CCC dozundaki SD0 sulama düzeyinde lizimetre toprağında kullanılabilir su tutma kapasitesi %45-%55 arasına düştüğünde o bitki büyüme kısıtlayıcısı dozundaki tüm konularda yapılmıştır. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre: üst boğum arası uzunluğu, başakta dane sayısı, başakta dane ağırlığı, biyolojik verim ve dane verimi değerlerinin CCC uygulamalarından bağımsız olarak özellikle yüksek su stresi altında önemli ölçüde azalmalar gösterdiği; aynı sulama düzeyi altındaki farklı CCC dozu konuları arasında bitki su tüketiminin istatistiksel anlamda önemli bir farklılık göstermediği; hem su stresinin hem de CCC uygulamasının bitki boyunda önemli düzeylerde azalmalar neden olduğu, ancak artan su stresinin bitki boyundaki azalmaya etkisinin artan CCC uygulamasından daha yüksek olduğu; yüksek su stresi altında ve artan CCC uygulamalarında başak uzunluğunun önemli ölçüde azaldığı; gerek su stresinin ve gerekse CCC uygulamasının bitki başına kardeş sayısını etkilemediği; denemenin birinci yılında orta su stresi altında uygulama yapılmayan konuya göre CCC uygulanan konularda hasat indeksi değerinin arttığı; sulama düzeyi ve CCC dozu kombinasyon konularının hektolitre ağırlıklarına etkisinin oldukça karmaşık olduğu; protein içeriği ve sedimentasyon değerlerine benzer şekilde danede yaş glüten oranı ve glüten indeksi değerlerinin özellikle orta ve yüksek su stresi altında önemli ölçüde arttığı; hem biyolojik verim hemde dane verimi için, birinci yıla göre ikinci yılda KD0 ve KD1 konuları için ky katsayılarının düşük ancak KD2 ve KD3 konuları için daha yüksek olduğu; belirlenmiştir. Sonuç olarak Sagittario ekmeklik buğday çeşidine Antalya bölgesinde bitki boyunun azaltılması dışındaki amaçlar için CCC uygulaması önerilmemektedir.
Özet (Çeviri)
Among the main causes of problems in yield and quality in wheat cultivation are water stress and lodging that occurs in places with high precipitation in some years. The study was carried out in weighing lysimeters under a rain-out shelter. In this research, the combination effects of different doses of plant growth restrictor and different irrigation levels on some agro-morphological characteristics, grain yield and some quality parameters as well as plant water use, irrigation water use efficiency and water-yield factor in semi-dwarf 'Sagittario' bread wheat variety widely grown in coastal areas were investigated. The study was completed in a total of 24 months, within two cultivation periods between December-2019 and December-2021 at Akdeniz University. In experiment, 16 treatments as the combination of four cycocel (CCC) doses (KD0= no application, KD1= 750 gr/ha, KD2= 1500 gr/ha and KD3= 2250 gr/ha) as plant growth restrictors and four irrigation levels (IR0= full irrigation in which consumed part of the usable water holding capacity of the lysimeter soil was bring to the field capacity in each irrigation, IR1 = 75% of the IR0 was applied, IR2 = 50% of the IR0 was applied, and IR3 = 25% of the IR0 was applied) were investigated at the same time. The treatments were placed in the experimental area in a randomized block design with 3 replications. Irrigation applications in deficit water treatments were made based on the full irrigation treatment of each CCC dose when the usable water holding capacity in the lysimeter soil decreased between 45% and 55%. According to the results obtained from the study, it was determined that: pedencule length, the number of grains per spike, grain weight per spike, biological yield and grain yield values showed significant decreases, especially under high water stress, regardless of CCC doses; there was no significant difference between different CCC doses under the same irrigation level; both water stress levels and CCC doses caused significant reductions in plant height, but compared to increasing CCC application, the effect of increasing water stress on plant height decrease was higher; spike length was significantly decreased under high water stress with increasing CCC doses; neither water stress levels nor CCC doses did not affect the number of tillers per plant; in the first year of the experiment, compared to KD0, harvest index was increased with increasing CCC doses under moderate water stress; the effect of irrigation level and CCC dose combinations on hectoliter weight was quite complex; similar to the protein content and sedimentation values, wet gluten ratio and gluten index of the grain increased significantly, especially under moderate and high water stress; compared to the first year, ky coefficients for both biological yield and grain yield under KD0 and KD1 treatments were lower in the second year, but they were higher under KD2 and KD3 subjects. As a result, the external applications CCC is not recommended for purposes other than reducing plant height for Sagittario bread wheat cultivar under the mentioned conditons in Antalya region.
Benzer Tezler
- Van ekolojik şartlarında bazı yazlık triticale (X tricicosecale wittmack) hatlarının verim ve verim unsurları üzerine farklı dozlarda azotlu gübrelemenin etkisi
Başlık çevirisi yok
NAZIM ŞEKEROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
ZiraatYüzüncü Yıl ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NURİ YILMAZ
- GAP bölgesi Harran Ovası koşullarında farklı azot gübre dozlarının ve büyüme düzenleyicilerinin pamuğun (Gosypium hirsutum L. ) önemli tarımsal ve teknolojik özelliklerine etkisi ve bunlar arasındaki ilişkiler üzerine bir araştırma
A Research on effects of different nitrogen and growth regulators doses on the agronomical and technological characteristics of cotton (Gosypium hirsutum L. ) at the ecological conditions of the Harran Plain in the GAP region
MERAL ANLAĞAN
- Kolza (Brassica napus ssp. oleifera L.) çeşitlerine uygulanan farklı gamma ışın dozlarının M1 bitkilerinin çeşitli özellikleri üzerine etkileri
The Effects of the different gamma doses that applied to rapeseed (Brassica napus ssp. oleifera L.) cultivars on varies characters of M1 plants
DAMLA ÇELİK
- Tuz stresi koşullarında selenyum (Na2SeO4) gübrelemesinin bakla (Vicia faba L.) gelişimine etkileri
Selenium (Na2SeO4) fertilization effect on faba bean (Vicia faba L.) development under salt stress conditions
AYŞE TOPUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatUşak ÜniversitesiTarım Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURDOĞAN TOPAL
- Farklı bitki sıklığı ve mepiquat chloride uygulamasının normal ve geç ekimlerde pamuğun (Gossypium hirsutum L.) verim ve verim unsurlarına etkisi
The effect of different plant densities and mepiquat chloride applications on cotton (Gossypium hirsutum L.) yield and yield components in normal and late planting periods
VEDAT BEYYAVAŞ