OECD ülkelerindeki sağlık risk faktörlerinin kümeleme analizi ile değerlendirilmesi
Evaluation of health risk factors in OECD countries with clustering analysis
- Tez No: 717592
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLBİYE YAŞAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sağlık Kurumları Yönetimi, Sağlık Yönetimi, Health Care Management, Healthcare Management
- Anahtar Kelimeler: cluster analysis, health risk factors, OECD countries
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sağlık Kurumları Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Yaşlanan nüfus ve uzun yaşam beklentisi, kronik, tedavisi pahalı, hastalık ve sakatlıklarda artışa yol açmaktadır. Ancak, sağlık kaynakları bu artan talebi karşılamak için yeterli değildir. Bu durum ise sağlık sektörünü artan bir bütçe baskısı altına sokmaktadır. Toplum ve sağlık sistemlerinin kullanıcıları olarak bu hastalıkların arkasındaki nedenleri ve risk faktörlerini anlamak sağlıkla ilgili karar verme ve planlama için hayati önem taşımaktadır. Risk faktörlerinin sağlık üzerinde güçlü etkileri vardır ve bunların yaygınlığı bölgeler ve ülkeler arasında farklılık göstermektedir. Buradan hareketle çalışmanın amacı, OECD'ye üye 35 ülkenin sağlık risk faktörlerine göre kümelenmesi sonucu benzer OECD ülkelerini belirlemek ve OECD ülkeleri içinde Türkiye'nin konumunu tespit etmektir. Ülkelerin risk faktörlerine göre değerlendirilmesinde davranışsal ve çevresel risk faktörlerinden tütün kullanımı, alkol tüketimi, aşırı kilolu/obez olma, günlük meyve tüketimi, günlük sebze tüketimi ve hava kirliliğine maruz kalma; sosyoekonomik risk faktörlerinden ise cepten yapılan sağlık harcamaları, işsizlik, düşük eğitim düzeyi ve özel sağlık harcamaları kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini OECD üyesi 35 ülke oluşturmaktadır. OECD ülkelerinin 2014 yılı için on farklı sağlık risk faktörü Ward yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre 35 OECD ülkesinin dört kümeye ayrılmasına karar verilmiştir. Birinci kümede 10 ülke, ikinci kümede 11 ülke, üçüncü ve dördüncü kümelerde 7'şer ülke yer almıştır. Üçüncü kümede yer alan Türkiye'nin sağlık risk faktörlerine göre en fazla benzerlik gösterdiği ülkeler; İtalya, Portekiz, Yunanistan, Şili, İspanya ve Meksika olmuştur. Analiz sonucunda Türkiye'nin sağlık risk faktörleri bakımından yüksek riskli kümede yer aldığı tespit edilmiştir. Türkiye'nin de yer aldığı bu küme, aşırı kilolu/obez olma, cepten yapılan sağlık harcamaları, işsizlik ve düşük eğitim risk faktörleri bakımından yüksek riskli bulunmuştur. Bu çalışmanın, sağlık risk faktörlerine göre kümelenen ülkelerin aynı küme içerisindeki diğer ülkelerle kıyaslanarak görece daha az riskli durumdaki ülkelerin incelenmesiyle sağlığı korumaya ve geliştirmeye yönelik çıkarımlar yapılmasına katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Anahtar Sözcükler: kümeleme analizi, OECD ülkeleri, sağlık risk faktörleri
Özet (Çeviri)
The aging population and long life expectancy lead to an increase in diseases and disabilities that are chronic and expensive to treat. However, health resources are not sufficient to meet this increasing demand. This situation puts the health sector under increasing budgetary pressure. As the users of health systems and society, understanding the causes and risk factors behind these diseases is vital for decision-making and planning. The prevalence of risk factors differs between regions and countries and they have strong effects on health. The aim of the study is to identify similar OECD countries as a result of clustering of 35 OECD member countries according to health risk factors and to determine the position of Turkey among OECD countries. In the evaluation of countries according to risk factors, tobacco use, alcohol consumption, being overweight/obese, daily fruit consumption, daily vegetable consumption and exposure to air pollution from behavioral and environmental risk factors were used also Out-of-pocket health expenditures, unemployment, low education level and private health expenditures were used as socioeconomic risk factors. The research population consisted of 35 OECD member countries. OECD countries' 10 different health risk factors for 2014 were analyzed using the Ward method. According to the results of the study, it was decided to divide 35 OECD countries into four clusters. There are 10 countries in the first cluster, 11 countries in the second cluster, and 7 countries each in the third and fourth clusters. Turkey took place in the third cluster and the countries that Turkey shows the most similarity in terms of health risk factors are; Italy, Portugal, Greece, Chile, Spain and Mexico. As a result of the analysis, it has been determined that Turkey is in the high-risk cluster in terms of health risk factors. This cluster, including Turkey, was found to be at high risk in terms of being overweight/obese, out-of-pocket health expenditures, unemployment and low education risk factors. It is thought that this study will contribute to making inferences about protecting and improving health by examining the countries that are clustered in terms of health risk factors compared to other countries in the same cluster and examining the countries with relatively less risk.
Benzer Tezler
- OECD ülkelerinde sağlık göstergelerinin insani gelişmişlik üzerine etkisinin panel veri analizi ile incelenmesi
Investigation of the effect of health indicators on human development in OECD countries with panel data analysis
TUĞBA SÖNAL
Doktora
Türkçe
2022
Sağlık Kurumları YönetimiÜsküdar ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUĞBA ALTINTAŞ
- The effect of health expenditures on tourism: Panel Data Analysis on OECD countries
Sağlık harcamalarının turizm üzerine etkisi: OECD ülkeleri için Panel Data Analizi
ŞEYMA NUR ARISOY
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
EkonometriAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesiİktisat (İngilizce) Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM DEMİR
- Sağlık finansman modeli önerisi; Gelişmekte olan piyasalar örneği
Health financing model proposal; The case of emerging markets
SEDA KARAGÖZ ZEREN
- Reclassifying the Turkish welfare regime in the light of child well-being indicators
Çocuğun iyi olma hali göstergeleri ışığında Türkiye'nin refah rejiminin yeniden sınıflandırılması
DİDEM GÜRBÜZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Kamu YönetimiBoğaziçi ÜniversitesiSosyal Politika Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. VOLKAN YILMAZ
- The performance of health systems in OECD countries
OECD ülkelerindeki sağlık sistemlerinin performansı
GAMZE ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
EkonomiDokuz Eylül Üniversitesiİktisat (İngilizce) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAADET KASMAN