Yudahin'in Kırgızca sözlüğüne göre fiildenisim yapan ekler ve kullanılışları
Affixes forming verbs from nouns in the Kyrgyz language of dictionary of Yudakhin and their use
- Tez No: 718973
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. GÖKSEL ÖZTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: İsimden Fiil Yapım ekleri, Kırgız Türkçesi, Türkiye Türkçesi, Eski Türkçe, Kırgızca Sözlük Работа
- Yıl: 2008
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 123
Özet
Ünlü Türkolog K. K. Yudahin tarafından düzenlenen ve hâlâ Kırgız gramerciliğinin vazgeçilmez kaynağı olan yaklaşık kırk bin madde başı içeren“Kirgizsko Russkiy Slovar”ın içinde fiilden isim yapım eklerini tespit etme çabasına dayalı mevcut çalışmanın metin kısmı üç ana bölümden oluşmaktadır. Söz konusu üç bölüm“Giriş”,“ İnceleme”ve“Sonuç”olarak adlandırılmıştır. Çalışmanın ilk bölümünde Kırgız Türkçesi ile ilgili bilimsel çalışmalar, Yudahin'in sözlüğünün tarihi ve tasnifi, baskıları ile aralarındaki farklılıklar ve diğer Kırgızca sözlüklerden kısaca bahsedilmiştir. İkinci bölümde ise, sözlüğün içinde önceden tespit edilip fişlenen örnek kelimelerden çıkarılan fiilden isim yapım ekleri, alfabetik sıraya göre verilmiştir. Her bir ekin günümüz Türkiye Türkçesi ve (varsa) Eski Türkçesindeki karşılığı bir tablo şeklinde verilmiştir. Gramer kitaplarında yer alan eklerin listelenip örnekleri verildiğinden üstlendikleri fonksiyonlarından ayrıntılı olarak bahsedilmemiştir. Bu sebeple çalışmanın ikinci bölümünde tespit edilen ek ile ilgili toplanan bütün bilgiler aktarılmaya çalışıldı. Ek ile ilgili bilgilerin ardından sözlükte tespit edilen örnek kelimelere de yer verildi. Çalışmanın üçüncü bölümü ise, tespit edilen eklerin gruplara bölünmesi ve tespit edilen eklerin Kırgız Türkçesi üzerinde yapılan diğer bilimsel çalışmalarda yer alan fiilden isim yapım ekleri ile karşılaştırılmasından ibarettir.
Özet (Çeviri)
Work, a basis of which is attempt to reveal affixes of verbal nouns in the Kyrgyz- Russian dictionary made by well known turkolog K..K.Yudahin who till now is an irreplace able sourse of grammar of the Kyrgyz language including about fourty thousand words, consists of three basic parts entitled as“introduction”,“Affixes”. The conclusion in the first part of work briefly is marrated about the works, the Turkic languages devoted to studing, about K.K. Yudahin's dictionary its history editions and also about distinctions between them, about other dictionaries of the KYRGYZ LANGUAGE. In the second part of the work the revealed affixes of verbal nouns are given in alphabetic order. In the small table examples of affixes and their variants used in modern Turkish and old Turkish languages are resulted. In most cases in grammar of the Kyrgyz language affixes of verbal nouns are resulted in the form of the list with examples, at the same the time about functions of affixes in detail is not narrated. In this connection in the second part of work we have tries to give the detailed information on this or that affix, collected by as from various of sources. After the information about an affix follow being examples, word from the dictionary nouns, in structure of the affixes of the other scientific works
Benzer Tezler
- Кыргыз тилиндеги 'өлүм' концепти
Kırgız dilinde ölüm kavramı
SATIBALDI KÖÇÖRBAY UULU
Yüksek Lisans
Kırgızca
2022
Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BURUL SAGINBAEVA
- Türkiye Türkçesi ile Kırgız Türkçesindeki mutluluk/mutsuzluk kavramı ile ilgili fiil ve deyimlerde anlam ilişkisi
Meaning relationships of idioms and verbs expressing happiness and unhappiness between Turkey Turkish and Kirghiz Turkish
YASİN ŞERİFOĞLU
Doktora
Türkçe
2011
DilbilimSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VAHİT TÜRK
- Kırgızca sözlüğün c-d harfleri ve etimolojileri
C-d letters of Kirghiz dictionary and etimologies
ABİDE TOZAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MEHMET ÖLMEZ
- Kırgızca sözlüğün ç, e, ı, i harfleri ve etimolojileri
Ç, e, i, i letters of Kirghiz dictionary and etymologies
SERAP ALPER
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MEHMET ÖLMEZ
- Кыргыз лексикасындагы атооч сөздөрдүн тарыхый калыптанышы
Kırgız söz varlığındaki isimlerin tarihi yönden şekillenmesi
ELNURA USUPOVA
Doktora
Kırgızca
2019
DilbilimKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TAALAYBEK ABDİYEV