Can hyperloop technology take Turkish logistics industry to a next level?: A preliminary analysis
Hyperloop teknolojisi Türkiye lojistik sektörünü bir sonraki seviyeye taşıyabilir mi?: Ön analiz
- Tez No: 719271
- Danışmanlar: PROF. DR. DİLAY ÇELEBİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mühendislik Bilimleri, Ulaşım, İşletme, Engineering Sciences, Transportation, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 113
Özet
Türkiye, gelişmekte olan ülkeler arasında olup, son yıllarda bazı sektörler bazında oldukça ön plana çıkmaktadır. Bu sektörler (inşaat, turizm vb. gibi), her ne kadar pastanın büyük dilimlerini alsalar da, gelişmeye ve ilerlemeye elverişli değillerdir. Bir anlamda doyum noktasına ulaşan bu sektörler, ülkenin kalkınmasında çok büyük etkileri olmayacaktır veya tek başlarına yetersiz seviyede kalacaklardır. Ülke gelişimi açısından, daha çok gelişime açık, ve gelişmiş ülkelerin de önem derecesinde ön sıraya koydukları sektörlere yönelmek, büyük avantaj sağlayacaktır. Özellikle, Dünya'da belli bir sektörde kritik noktalardan/merkezlerden biri haline gelmek, Türkiye'yi bir ileri seviyeye taşıma konusunda önemli bir faktör olacaktır. Gerek coğrafi konumu, gerekse geçmişten gelen bilgi ve birikim sebebiyle (bkz. İpek Yolu), ürün taşınması yani günümüzdeki ismiyle lojistik sektörü Türkiye'nin gelecekte yıldızlaşabileceği, Dünya'nın birkaç merkezinden biri olabileceği bir sektör olarak gözümüze çarpmaktadır. Biz de tezimizde, Türkiye'nin lojistik sektöründeki etkinliğini artırmak, bir sonraki seviyeye çıkarmak ve Dünya'nın bu alanda sayılı merkezlerinden biri haline gelebilmesi için yeni teknolojilere“erken benimsyenler”yani İngilizce'si ile“early adopters”sınıfında bulunmasının etkilerini araştırdık. Söz konusu teknoloji, Hyperloop olacaktır. Hyperloop, Tesla Motors CEO'su Elon Musk tarafından 2013 yılında ortaya atılan bir fikir olarak hayatlarımızda ilk yerini almıştır. Musk'ın ortaya attığı fikir en basit tabirle, karadan giden uçak olarak tanımlanabilir. Teoride uçak hızlarına çıkması ön görülen bu sistemin en temel özelliği bunu karada yapabiliyor olmasıdır. Karada gidiyor olarak lanse edilse de, teoride bu hızlara ulaşabiliyor olmasının sebebi, özel inşa edilmiş tüplerin içinde, hava basıncı değişimi yaratılabilecek olmasıdır. Hyperloop sistemini yüksek hızlı trenlerden ayıran en temel olgu, sistemin çalışma yöntemiydi. Uçak hızlarına, hatta daha da fazlasına ancak bu methodla çıkabiliyordu. Her ne kadar, teoride 1200 km/sa gibi hızlar konuşulsa da önemli olan bu değerlerin pratikte ne kadar uygulanabileceğiydi. Bu fikir ortaya atıldığında hedefin yolcu taşımacılığı olduğu da göz ardı edilmemelidir. Elon Musk'ın da popularitesiyle bu fikir çok kısa bir sürede yankı uyandırmayı başardı. Tabi tum bunlar, beraberinde çokça tartışmayı da getirdi. Olumsuz yönde olduğu gibi, olumlu olarak tartışmalarda söz konusu olmayı başardı. Bu tartışmalardan birisi de sadece insan taşımacılığında değil, aynı zamanda kargo taşımacılığında da böyle bir teknolojinin kullanılıp kullanılamayacağıydı. Fikrin ilk olarak Elon Musk tarafından ortaya atılmasından birkaç yıl sonra başlayan bu tartışmalar zamanla gerçekliğe doğru evrildi. Başta Arap Yarımadası olmak üzere, Hindistan, Almanya, Avusturalya, Amerika gibi pek çok ülkede bu alanda çalışmalar yapılmaya başlandı. Günümüzde ise bazı test denemelerinin (gerek insan gerekse kargo taşımacılığı veya bir başka deyişle lojistik alanlarında bazı kısa mesafeli testlerin) gerçekleştirilmiş olması, bu teknolojinin gelecek vadettiğinin en büyük kanıtlarından birisidir. Bu tez çalışmasının amacı, yük taşımacılığı için Türkiye'de böyle bir teknolojinin kullanılıp kullanılamayacağı, bunun ne şekilde adapte edilebileceği hakkında bir ön çalışma yapmaktır. Tez çalışmamızdaki en temel hedef, Türkiye lojistik sektörünün böylesine yeni bir teknolojiye ne kadar uyum sağlayabileceği, bu sürecin nasıl yönetilebileceği, bu tarz bir değişikliğin sadece endüstri/sektör bazında değil, aynı zamanda ülke bazında da ne gibi yararlar sağlayabileceğini araştırdığımız bir ön çalışmayı tamamlamaktı. Tabi, böylesine yeni bir teknoloji haliyle litertürde büyük boşlukların olduğu anlamına gelmektedir. Bu sebepten ötürü literatür araştırmamızda Hyperloop teknolojisinden ziyade, lojistik sektöründe gerçekleşen son yıllardaki trendler, bu sektördeki en önemli kararlardan biri olan uygun taşıma yönteminin seçilmesi gibi alanlarda yürüttük. Bunların yanı sıra lojistik sektörünün Türkiye'deki konumunu, sektörün yapısını, dört farklı ulaşım metodunun son yıllardaki durumunu da bu çalışmamız kapsamında inceledik. Literatürde Hyperloop ile alakalı büyük boşluklar bulunması, özellikle kargo taşımacılığında bulunan bu boşluklar sebebiyle literatür araştırmamız yalnızca literatürle sınırlı kalmayıp aynı zamanda market araştırması ile desteklenmiştir. Market araştırması kapsamında iki tür veri toplamaya çalıştık. İlk tür, literatür araştırmasında gerçekleştirdiğimiz, lojistik sektöründe taşıma yöntemlerinin belirlenmesini etkileyen temel faktörlere bağlı olarak gerçekleştirdiğimiz, Türkiye'deki dört farklı taşıma metodunun -kara, demir, deniz ve hava yolu- son yıllardaki etkinliğini incelemeye yönelik bir çalışma yürüttük. Bunun yanı sıra, belli başlı ekonomik göstergeler aracılığıyla, ekonomik anlamda Türkiye'nin ve sektörün genel yapısını ortaya koymaya çalıştık. Sonuç olarak buradaki amacımız, Türkiye'de böyle bir teknolojinin -Hyperloop- böyle bir sektördeki -lojistik/taşımacılık- uygunluğunu hem sektörel hem de ekonomik bazda inceleyerek, böyle bir uygulumanın gerçekliştirilmesinin önündeki engelleri ortaya koyarak, en uygun adaptasyon için atılabilecek adımları öğrenmektir. Bu alanda literatürde daha evvel bizim incelediğimiz kadarıyla herhangi bir çalışma olmadığından, amacımız bu boşluğu kapatarak literatüre katkıda bulunmaktır. Yaptığımız araştırmalarda, en temel hedefimiz Türkiye'nin gerek genel anlamda, gerekse sektörel bazda bir haritasını çıkartmaktır. Bu harita doğrultusunda, Hyperloop teknolojisini en sağlam temeller atılarak entegre edilebilmesi açısından ilk adımı atmayı hedefledik. Bu kapsamda incelediğimiz bazı ekonomik göstergeler ile Türkiye'deki farklı taşıma modlarının kullanımları ve bunların merkezleri, bu yolda attığımız ilk adımdı. Ekonomik göstergeleri seçerken en çok dikkat ettiğimiz husulardan bazıları, sektörle etkileşimde olabilecek veya genel olarak Türkiye'deki ekonominin durumunu gözler önüne serebilecek olmalarıydı. Bu göstergeleri seçerken sadece bir yıl ile sınırlı kalmayıp, hem eğilimi görmek, hem de daha doğru bir fikir yürütebilmek adına genel olarak şehirler bazında (NUTS3) ve beş yıllık özetler halinde bu verileri topladık. Üretim, tarım vb. verilerin yanı sıra gayrisafi yurtiçi hasıla (GDP), yaş gibi etkenleri de dikkate alarak şehirlerin farklı açılardan gelişmişlik seviyelerini incelemeyi amaçladık. Buna ek olarak, Türkiye'de Hyperloop teknolojisi ile taşınabilecek kargo türlerini ve bunların hangi rotalarda Hyperloop teknolojisine uygun olduğunu ortaya koymak da bir diğer amacımızdı. Bu kapsamda tez çalışmamızda gerçek hayattan bir olay ile desteklemeye de çalıştık. Türkiye'de faaliyet gösteren bir üçüncü parti lojistik firmasından 2019 yılına (araştırmamız esnasında Covid-19 sebebiyle 2020 verilerinin sağlıklı olmayacağını düşündüğümüzden 2019 yılına ait veriler ile ilerlemeyi uygun gördük.) ait aldığımız veriler ile daha önceden araştırmış ve incelemiş olduğumuz verileri kıyaslamaya çalıştık. Aslında tüm bu veriler doğrultusunda elde ettiğimiz sonuçlar bizi tezimizde kullandığımız metodoloji olan yarı yapılandırılmış görüşme (SSI) için hazırlanmamızı sağlayan temel yapı taşlarını oluşturdular. Yarı yapılandırılmış görüşme (semi-sturctured interviews) sıkça başvurulan yöntemlerden biri olup, diğer tür görüşmelerden ayıran en temel özelliği belli bir formatta olmasına rağmen, görüşmecinin fikir ve göüşlerini rahat bir şekilde bildirebileceği ucu açık sorulardan oluşturulabiliyor olmasıdır. Bizimde tez kapsamında hedeflediğimiz sonuçlara ulaşmamızı sağlayabilecek en uygun metodun, bu sebeplerden ötürü yarı yapılandırılmış görüşmeler olduğuna kanaat getirdik. Bu kapsamda hazırlamış olduğumuz format (bkz. Ek. B) toplamda üç kısımdan oluşmaktadır. İlk kısımda görüşmeyi yaptığımız kişiyi tanımaya yönelik sorular sorarken, ikinci kısımda bulunduğu firmaya ait belli başlı ürün gamları ile alaklı daha çok neden-sonuç ilişkili sorulardan oluşturduk. Üçüncü ve son kısım ise önce Hyperloop'un tanıtıldığı, ardından daha evvel yapmış olduğumuz araştırma ve elde ettiğimiz veri analizi sonuçlarına bağlı olarak oluşturduğumuz ucu açık sorulardan oluşan bir kısım olup, elde edeceğimiz bilgilerin tezimizi sonuçlandırmamızda en temel katkıyı sağlayabileceğine inandığımız kısımdır. Tez çalışmamız esnasında Dünya'da yaşanan pandemiden ötürü bu görüşmeleri ne yazık ki yüz yüze gerçekleştirme imkanı bulamadık. Ancak, gerek online toplantı uygulaması olan Zoom üzerinden, gerek telefonda gerekse de yazılı formda görüşmelerin sonuçlarını aldık. Bu metodoloji de en önemli husus örneklem seçimi idi. Biz bu görüşmeler için örneklem seçimini belirlerken, veri analizi ve literatür/market araştırmalarından elde ettiğimiz sonuçlara bağlı kalarak, belirli ürün gamlarında hizmet veren firmalar ile, üçüncü parti lojistik firmaları, gönderici (shipping) firmaları ve sektörde hizmet veren dernek ve kuruluşları belirledik. Bu kapsamda hedefimiz her alanda birkaç firma ile iletişime geçerek uygun sayıda örneklem elde edebilmektir. Ancak pandemi şartları sebebiyle bu örneklem sayısı istediğimiz seviyeye ulaşmamış olsa da toplam yirmi kişilik bir örneklem sayısına ulaştık. Bu yirmi kişilik grup içerisinde onüç farklı gönderici, üçüncü parti lojistik firmaları ile belirlediğimiz ürün gruplarında üretim yapan firmalar bulunmaktadır. Bunların haricinde iki tane de dernek ile görüşme gerçekleştirdik. Bazı firmalarda ve bir dernekte (UTİKAD) birden fazla kişiyle görüşme yaptık. Sonuç olarak bu ilk aşamada yirmi örneklem ile tez çalışmamızı gerçekleştirdik. Bu çalışma ile elde ettiğimiz sonuçları iki kategori altında toplayabiliriz: ilki topladığımız verilerin analizi sonucu ulaştığımız bulgular, ikincisi de gerçekleştirdiğimiz yarı yapılandırılmış görüşmeler sonucu elde etmiş olduğumuz bilgiler. İlk kategoride toplamış olduğumuz ekonomik veriler ile literatürden elde etmiş olduğumuz bilgileri harmanlayarak, Hyperloop için öncelikle uygun ürün gruplarını ve buna bağlı olarak Hyperloop için kurulabilecek merkezlerin ve merkezler arası rotaların belirlenmesine yönelik yapmış olduğumuz çalışmalardan elde edilen sonuçlar bulunmaktadır. Burada en öne çıkan konu Hyperloop'un kapsül yapısı sebebiyle sınırlı kapasitesinin olması (uçak veya gemide olduğu gibi yüksek tonajlı yük taşınması Hyperloop ile mümkün değildir.) ve her tip kargo taşımasına mümkün olmaması sebebiyle, ağırlıklı olarak paletleme yöntemi kullanılacak ve kapasitesini zorlamayacak ürün gruplarının tercih edilmesi olmuştur ki bu da yaptığımız görüşmelerde, görüşmeciler tarafından en çok desteklenen konulardan birisi olmuştur. Bu ürün grupları ağırlıklı olarak pahada yüksek ancak ağırlık olarak düşük olan elektronik, otomobil yedek parçaları ile, hızlı ulaşım gerektiren taze meyve-sebze (ya da genel anlamda taze yiyecekler), ilaç vb. grupları kapsamaktadır. Bu ürün gruplarını baz aldığımızda, ekonomik etkenleride göz önünde bulundurarak, belli merkezler ve rotalar ortaya çıkardık. En çok dikkat çeken husus Türkiye'nin batısı ile doğusu arasındaki büyük uçurum oldu. Ağrılıklı olarak batı şehirleri ön plana çıkmakta. Başta kosmopolit yapısı sebebiyle İstanbul ve üretimin belki de ana merkezi olan Kocaeli birçok listede ilk iki sırayı almıştır. Bunların haricinde Tekirdağ, Bursa, İzmir, Antalya ve Ankara öne çıkan diğer şehirler olmuştur. Bu bulguları gerçek bir vaka ile göstermeye de çalıştık ki burada elde edilen sonuçlarda daha evvelkileri destekler nitelikteydi. İkinci kategori olarak bahsettiğimiz görüşmelerden elde edilen sonuçlarda ise bunlara ilaveten, Hyperloop teknolojisi ile e-ticaretin boyut atlayabileceği sonucuna ulaştık. Bunun en temel sebebinin, Hyperloop'un en temel özelliğinin hızı olması, ve e-ticarette en çok üreticiler ve göndericiler için en çok ihtiyaç duyulan özelliğin hız olması, tüm bunlar göz önüne alındığında Hyperloop'un e-ticarete çok uygun olabileceği kansına vardık. Aynı zamanda Türkiye'de alışılmıştan vazgeçmenin, özellikle lojistik sektörü bazında, hiç de kolay olmadığını, uygun maliyetli ulaşımın rekabetteki en kritik nokta olduğuda dikkatimizi çeken noktalardan biridir. Bu açıdan Hyperloop teknolojisinin uygulanabilmesi için dikkatli ve temkinli adımlar atılmasının, maliyet konusunda ikna etmek yerine, tezimizde de ayrıntılı olarak belirteceğimiz belli başlı sorunlara çözüm olacağının anlatılmasının en doğru yaklaşım olacağı sonucuna ulaştık. Sonuç olarak, Hyperloop her ne kadar yeni bir teknoloji olsa da yakın gelecekte hayatlarımızdaki yerini almaya başlayacaktır. Sadece insan taşımacılığında değil aynı zamanda kargo/yük taşımacılığında da kullanılabilecek olması, önemini artırmaktadır. Bu tarz bir teknolojiye, özellikle de sektörel bazda düşünüldüğünde erken adapte olmanın, hem ülke hem de sektörel bazda çok büyük katkıları olacaktır. Bu kapsamda yapmış olduğumuz ön çalışma sonucunda Türkiye için bu fırsatın kaçırılmaması gerektiği, ancak başarısız olmaması adına sağlam bir temel oluşturulup, atılacak tüm adımların dikkatli bir şekilde atılması gerektiği sonucuna ulaştık. Sonraki aşamalarda, fizibilite çalışmaları yapılarak, bunların devlet kaynaklarına sunulması ön görülebilir.
Özet (Çeviri)
Our goal in this thesis is to get a deeper knowledge and understanding about Turkish Logistics Industry, see the trends towards the new technologies such as Hyperloop, which we discussed in this thesis, and searched for most appropriate way to implement such technologies within the industry. Elon Musk come up with the idea of Hyperloop in 2013, which can be explained as a mixture of railway and airway, travel across within tubes that specifically made for Hyperloop. From that day, it has been started to discuss about many different ways. Musk's idea was considering human transportation via Hyperloop, but as time progressed, cargo transportation started to be considered via Hyperloop. With all these development, many companies have shown interest in cargo transportation via Hyeprloop. Huge investments happened in countries such as UAE, India, Germany etc. In our thesis, we aimed to show whether such investment in Turkey is possible, if so what are the main challenges would be and how we can overcome of these challenges? In addition these, we also tried to determine cargo types that can be carried via Hyperloop, and possible routes accordingly, since Hardt Global, a Netherlands based Hyperloop company, has interest in investment in Turkey. Firstly, we conducted a literature review about new trends in LI and the major factors affecting the modal choice in LI. Due to Hyperloop being a new technology, we learned the details from Hardt Global. With respect to literature we also expand our research wih market and gathered some data to take the next step. Our idea was collecting data of economical indicators and logistics within Turkey, compare it to the knowledge we gained through literature review and set up a Semi-Structured Interview (SSI) accordingly. Hence, our methodology in this thesis was SSI we conducted with market drivers and prospects in Turkish LI. With SSI, we aimed to get more deep knowledge of the industry, learn some of the major problems that the industry faces, as well as introduce Hyperloop to get ideas about correct way of implementation in Turkey. Due to its fragile and cost-effective competition, Turkish LI seems to be quite challenging to implement such technologies. Our questionnaire has formed according to the results of both our literature and data analysis that we conducted. In our SSI, we had 3 sections, which are; introduction of the interviewee, important product group of their company, and as the final section we had some open-ended questions after introducing Hyperloop to our interviewees. Second and third sections are the most crucial to us, in order to conlcude our thesis. Due to Covid-19 restrictions most interviews happened online via meeting app Zoom, on phone or written form of questionnaire (see App. B) and answers. All in all, we get to conclusion that, such technologies like Hyperloop might be a great next step for countries that want to be a centre of logistics Worldwide. To do that, first we need strong infrastructure of Hyperloop within Turkey. The most strong advise/suggestion is to focusing on the strong suit of Hyperloop rather than trying to convince the whole sector about its costs. As conclusion, implementation of Hyperloop is not impossible, but we (as Turkey) need to be very cautious while doing so. Failure on such investment might cause some devastating results. For further steps, a feasibility work should be conducted. Though, this was a preliminary work, we touched on the subject to some extent by deciding best possible product groups that can be carried via Hyperloop, and possible hubs/routes accordingly. As a next step this could be extended with respect to cost analysis to justify such investment in Turkey.
Benzer Tezler
- Hyperloop altyapı kapsülü geliştirilmesi
Hyperloop infrastructure capsule development
YEKTA YEŞİLYURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Makine Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HİKMET ARSLAN
- Konvansiyonel yüksek hızlı demiryolları,maglev ve hyperloop ulaşım sistemlerinin karşılaştırılması
Comparison of conventional high speed railways,maglev and hyperloop transportation systems
MEHMET NEDİM YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Ulaşımİstanbul Teknik ÜniversitesiRaylı Sistemler Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZÜBEYDE ÖZTÜRK
- Yüksek hızlı izli ulaşım sistemlerinin çok ölçütlü değerlendirilmesi
Multi-criteria evaluation of high speed tracked transport systems
DAMLA ALTINCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Ulaşımİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZÜBEYDE ÖZTÜRK
- Potential effects of an innovativetransportation project: The case of Los Angeles– San Diego virgin hyperloop one
Başlık çevirisi yok
ÖMER SULAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
MimarlıkPolitecnico di MilanoPROF. ROBERTA CAPELLO
PROF. ANDREA ANTONİO CARAGLİU
- Akut bakteriyel menenjitli çocuklarda lateks aglütinasyon testi ile bakteriel kapsüler antijenlerin saptanması
Başlık çevirisi yok
CAN ÖZYILDIZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
1986
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıÇukurova ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı