Kitâb-ı Köroğlu (Vr. 139a-162b) adlı eserin Türk dili ve edebiyatı eğitimi çerçevesinde bilim dili açısından değerlendirilmesi
The review of the book of Koroghlu (P.139a-162b) around Turkish language and literature education in terms of scientific language
- Tez No: 723674
- Danışmanlar: PROF. DR. MESUT ŞEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Türk Dili ve Edebiyatı, Education and Training, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Destan, Kitâb-ı Köroğlu, Köroğlu Destanı, Türk dili, Çağatay Türkçesi, Türk halk edebiyatı, Epopee, Kitâb-ı Köroğlu, The Epic of Koroghlu, Turkish language, Chagatay language, Turkish folk literature
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 165
Özet
Köroğlu Destanı Türk topluluklarının arasında yüzyıllardır ağızdan ağza, kuşaktan kuşağa aktatılmış, anlatılan döneme ve yöreye göre olayların kimi yerleri ve dil özellikleri değişikliğe uğramış, bu nedenle çeşitli kolları oluşmuş bir sözlü kültür ürünüdür. Bu çalışmada, Azerbaycan İlimler Akademisi Muhammed Fuzūlî Elyazmaları Enstitüsünde bulunan, müellifi belli olmayan, Mirza Halil Yüzbaşıyev Karabağī tarafından istinsah edilen“Kitâb-ı Köroğlu”adlı eserin 139a-163a yaprakları üzerinde çalışılmıştır. Eser, Klasik Dönem Sonrası Çağatay Türkçesi özelliklerini muhafaza etmekle birlikte karışık saha özelliğini gösteren bir metindir. Gerek konusu gerekse söz varlığı bu eseri incelemeye değer kılmaktadır. Kitâb-ı Köroğlu, Çağatay Türkçesinin son dönemlerinin dil özelliklerini taşımasının yanında Özbek Türkçesine geçiş dönemini de yansıtması bakımından Türk dili açısından önemli bir kaynaktır. Eser hem karışık dilli eserleri hem de son dönem Çağatay Türkçesi ile yazılmış edebî eserleri inceleme noktasında önem arz etmektedir. Ayrıca Türk topluluklarının sözlü kültüründe anlatılagelen bir destan olması sebebiyle Türk halk edebiyatı çalışmaları için de kaynak teşkil etmektedir. Çalışmanın ana hedefi Köroğlu'nun söz konusu varyantının ses ve şekil özelliklerine yer verirken aynı zamanda destanın zengin muhtevasını ortaya koymaya çalışmaktır. Çalışmamızın Giriş bölümünde problem durumu, araştırmanın amacı, Türk destanlarının önemi, Kitâb-ı Köroğlu ve varyantları hakkında bilgi verilmiştir. İnceleme bölümünüde araştırmaya konu olan yapraklar incelenip özetlenmiş, ayrıca ses ve şekil özellikleri üzerinde durulmuştur. Metin bölümünde eser, transkripsiyon alfabesiyle Latin harflerine aktarılmıştır. Ardından metnin alfabetik dizini ve sözlüğü oluşturulmuştur. Son olarak araştırma sonucunda elde edilen bulgular ortaya konulmuştur.
Özet (Çeviri)
The Epic of Koroghlu is the result of oral culture in Turkic communities that has been passed down and changed the language property and some cases in the epic, so that occurred a lot of variants. In this thesis, it is worked on the pages between 139a-163a the Book of Koroghlu which are preserved in Azerbaijan National Academy of Sciences, Institute of Mohammed Fuzuli Manuscripts. The editor is not known but copied by Mirza Halil Yüzbaşıyev Karabagi. The work belongs to the last era of the Chagatai language but also demonstrates characteristics of other Turkic dialects. Thus, it is worth studying the Book of Koroghlu. The Book of Koroghlu has a worth of both Chagatay language and Turkish folk literature. The main goal of the thesis is not only phonetic and morphological features but also to prove the wide content of the text. In the introduction, it was informed about the problem and the purpose of thesis, the importance of Turkic epics, the Book of Koroghlu and its variants. In textual analysis it was attempted that the sheets were abstracted, phonetic and morphological features were described. In the transcribed text part, the text was transcribed from Arabic to Latin alphabet. Finally, the index and dictionary were formed at the end of the thesis.
Benzer Tezler
- Kitâb-ı Köroğlu (vr.116b-139a) (İnceleme-metin-dizin)
Kitâb-i Köroğlu (vr.116b-139a) (Research-text-index)
ÖZGE AKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MESUT ŞEN
- Azerbaycan Millî İlimler Akademisi Muhammed Fuzuli El Yazmaları Enstitüsünde bulunan Kitab-ı Köroğlu (vr.1a-32b) (İnceleme, metin, dizin)
Kitab-i Köroğlu (vr.1a-32b) at the Institute of National Sciences of Azerbaijan Mohammad Fuzuli Manuscripts (vr.1a-32b) (Review, text, index)
MARAL OLUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MESUT ŞEN
- Kitab-ı Köroğlu (vr.163b-187a) (İnceleme-metin-dizin)
Kitab-i Köroğlu (vr.163b-187a) (iİnceleme-metin-dizin)
GÜLŞAH KÜÇÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MESUT ŞEN
- Kitab-ı Köroğlu (vr.33b-75a) (İnceleme-Metin-Dizin)
Kitab-ı Köroğlu (vr.33b-75a) (Review-Text-Directory)
AYŞE ÖZKAN AKDAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MESUT ŞEN
- Kitâb-ı Köroğlu (vr. 68b-92a) (İnceleme, Metin, Dizin)
Kitâb-ı Köroğlu (68b-92a) (Examination, Text, Index)
ÖZLEM TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MESUT ŞEN