Anayasal bir tercih olarak başkanlık sistemi
Presidentialism as a constitutional choice
- Tez No: 72491
- Danışmanlar: PROF. DR. ERGUN ÖZBUDUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kamu Yönetimi, Siyasal Bilimler, Public Administration, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1998
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Siyaset Bilimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 181
Özet
ÖZET İçinde yaşadığımız yıllar, dünyanın büyük kısmını etkileyen bit demokratikleşme dalgasının varlığına tanık olmaktadır. Günümüzdeki demokratik yapıların uzun dönemde istikrarlı olup olamayacağı ise, büyük ölçüde yeni demokratikleşen bu ülkelerin belli ekonomik, siyasal ve sosyal sorunlara ne şekilde karşılık vereceğine bağlı bulunmaktadır. Elbette ki, demokrasilerin pekişme süreçlerine ilişkin değerlendirmelerde ekonomik ve sosyal yargılara da yer verilecektir. Ancak, demokratik başarım üzerinde siyasal ve kurumsal etkenlerin önemini de ihmal etmemek gerekmektedir. Bu çalışma, bir siyasal kurum olarak başkanlık sisteminin demokratik rejimin istikrarı ve başarımı üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesini hedeflemektedir. Başkanlık sistemi üç ayırıcı özelliğe sahiptir. Bunlar, başkanın doğrudan ya da doğrudan-benzeri bir biçimde halk tarafından seçilmesi; belli bir dönem için seçilen yürütmenin yasamanın güvenine dayanmaması ve yürütmenin tek kişiden oluşmasıdır. Gerek yeni kurulan demokrasiler için gerek varolan parlamenter demokrasiler için, başkanlık sisteminin cazibesi istikrarlı, güçlü ve demokratik yönetim yaratacağı inancında gizli bulunmaktadır. Öyleyse, ana sorumuz her üç varsayımın gerçeklerle örtüşüp örtüşmediğidir. Herşeyden önce, istikrar bir hükümet için tek başına değer olmadığı gibi, işleyen bir demokrasinin göstergesi de değildir. İstikrarlı bir hükümetin etkili olmaması mümkün olduğu gibi, işleyen koalisyonlara dayanan istikrarsız hükümetlerin daha iyi yönetmesi de mümkündür. Yürütmenin yasamanın güvenine dayanmasının, hükümet istikrarsızlığını parlamenter sisteme içkin ve onun kaçınılmaz bir özelliği haline getirmiş olduğu düşünülebilirse de, parlamenter sistem tutarlı ve disiplinli partilerle birlikte iyi bir biçimde işleyebilmektedir. Ancak, başkanlık sisteminin farklı süreçlerle seçilen ve bir diğerinin varlığına son veremeyen yasama ve yürütme organlarına sahip olmasının kaçınılmaz bir sonucu olarak ortaya çıkan yasama ve yürütme organları arasındaki çatışma, bu sistemlerde pek çok zaman kilitlenme ve rejim tıkanıklığının ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Başkanlık sistemi, yürütmenin yasamayı feshi ve yasamanın güvensizlik oyu ile yürütmeyi görevden alabilmesi gibi kilitlenmelerin aşılmasını sağlayan parlamenter sistemlere özgü mekanizmalardan yoksun bulunmaktadır. Bu nedenlerle, başkanlık sisteminin güçlü ve etkili bir yönetim yaratmasını beklemek zordur. Yürütmenin doğrudan halk tarafından seçilmesi, parlamenter sistemlerle karşılaştırıldığında daha demokratik gibi görünse de, gerçekte gücün iki ayrı organ arasında bölündüğü bu sistem, sorumluluğu dağıtmış ve belirsizleştirmiş; hesap sorulabilirliği azaltmıştır. Tek kişilik yürütmeden kaynaklanan çoğunlukçu eğilim, açık sosyal bölünmeler yaşayan toplumlarda azınlığın çıkarlarının demokratik yollarla temsil edilmesini zorlaştırmakta; oydaşmacı demokrasinin birbiriyle yarışan çıkarları barışçı ve demokratik kanallara yöneltmek için ihtiyaç duyduğu olanakları sunmamaktadır. Siyasal kurumlara ilişkin tercihler önem taşımaktadır. Ancak, bu konudaki doğru tercihin, belli kurumsal yapıların ülkenin sosyal ve siyasal gerçekleri ile uyum sağlayıp sağlamadığı dikkate alınmaksızın yapılması mümkün değildir. 171
Özet (Çeviri)
SUMMARY The final decade of the twentieth century is witnessing a stunning tide of democratization sweeping across much of the world. Whether the democratic politics of the moment achieves a lasting stability will largely depend on how effective the newly democratized countries are at responding to certain economic, political and social problems. While economic and social considerations must surely be weighed in any assesment of the outlook of democratic consolidation, more attention needs to be paid to political factors and political institutions. This study is concerned with the effect of presidentialism on democratic performance as a political institution. A presidential system has three distinguishing features. The first defining criterion is the direct or direct-like election of the president. The second one is that in presidential systems the executive which is elected for a fixed time span is not depended on the confidence of the assembly (except impeachment process). Finally, the president is a one-person executive. Presidentialism is favored principally because of its ability to produce stable, strong and democratic governments. The main question is whether these three hypotheses can be asserted as facts. First of all, stability alone is not merit of a government and is not the major indicator of a working democracy. While a stable government may not work effectively, instable governments with working coalitions may govern better than them. Though it seems that the cabinet's dependence on the legislature's confidence makes potential cabinet instability an inherent and inevitable feature of parliamentary systems, a parliamentary system with parliamentary fit parties (as cohesive and/ or disciplined bodies) can work well. But the problem of executive-legislative conflict which is the inevitable result of the co-existence of two independent organs that may be in disagreement may easily cause deadlock and regime instability. Incentives for parties to break coalitions are stronger in presidential systems than in parliamentary systems. Presidentialism lacks the mechanisms as the executive's right to dissolve parliament and the legislature's right to pass a vote of no confidence which function as deadlock-breaking devices in parliamentary systems. As a result, the presidential systems are not likely to produce strong and effective governments. The direct election of the executive by the people can not be regarded as more democratic than the indirect“election”of the executive in parliamentary systems because seperation of powers diffuse and unclear responsibilities; reduce accountability of the whole mechanism. In countries with significant societal divisions, the greater degree of“majoritarianism”-as the result of the one-person executive- hinders the representation of the interests of the minorities in democratic process and does not provide the possibilities which consensus democracy needs to direct the contending interests of the society into peaceful and democratic channels. The choices of political institutions matter but the right choice may only be made if the fit of certain institutional forms with the social and political realities of a given country is cared. T.0, YflKSFKfifiRETİM W IS
Benzer Tezler
- Hükümet sistemleri politiği: Türkiye - Rusya karşılaştırması
Politics of government systems: Turkiye - Russia comparison
SHOKHRUKH ISKANDAROV
Doktora
Türkçe
2023
Kamu YönetimiAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET AKİF ÖZER
- Presidential system in Turkey and the USA : A comparative analysis
Türkiye ve ABD'de başkanlık sistemi: Karşılaştırmalı bir analiz
MAHFOUZ MAKO
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Siyasal BilimlerAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SÜHA OĞUZ ALBAYRAK
- The cohabitation experience in semi-presidential systems: Challenges and opportunities
Yarı-başkanlık sistemlerinde kohabitasyon tecrübesi: Zorluklar ve fırsatlar
ŞEBNEM ECE EGELİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Kamu YönetimiYeditepe ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EBRU İLTER AKARÇAY
- Denge ve denetleme mekanizmaları çerçevesinde ABD ve Arjantin Başkanlık sistemleri
Presidential systems of USA and Argentina within the framework of checks and balances
BÜLENT COŞGUN
Doktora
Türkçe
2023
Siyasal BilimlerAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiAmme İdaresi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÇİĞDEM ERDEM
- Azerbaycan Anayasası'nda benimsenmiş olan hükümet sistemi
The Govermental system according to the constitution of Azerbaijan
CAVİT ABDULLAEV