İş karakteristikleri, iş becerikliliği ve kişiye özgü anlaşmalar ile performans ilişkisinde psikolojik güçlendirmenin aracılık rolü
The mediating role of psychological empowerment in the relationship between job characteristics, job crafting, idiosyncratic deals and performance
- Tez No: 726146
- Danışmanlar: PROF. DR. N. MÜGE KART
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, İşletme, Labour Economics and Industrial Relations, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 238
Özet
İş tasarımı, çalışma kavramının kendisi kadar eski bir kavramdır. İş çıktısının kalitesi örgütlerin varlığını sürdürebilmeleri bakımdan önem taşır. İşin nasıl yapılacağına ilişkin kuram ve yaklaşımlar, geçmişten günümüze pek çok araştırmacı ve akademisyenin odak konusu olmuştur. Bu araştırmada iş tasarımına ilişkin üç farklı yaklaşım ele alınmıştır. İş tasarımı yaklaşımlarından iş karakteristikleri modeli, işin çeşitli özelliklerinin yönetim tarafından tasarlanarak, örgüt bakımından beklenen çıktıların elde edileceğini öngörmektedir. Yukarıdan – aşağıya yani yönetimden çalışanlara doğru yapılan iş tasarımını ifade eder. Diğer taraftan, yaşanan teknolojik ve konjonktürel gelişmeler, çalışmanın doğasını ve çalışan profilini değiştirmektedir. Bu değişime ayak uydurabilecek iş tasarımı yaklaşımlarından iş becerikliliği, iş tasarımına aşağıdan – yukarıya bir bakış açısı getirmiştir. Söz konusu değişikliklere uyum sağlamada dikkat çeken bir başka yaklaşım ise kişiye özgü anlaşmalardır. Bu çalışmanın kuramsal temelini, bu üç farklı iş tasarımı yaklaşımı oluşturmaktadır. Söz konusu iş tasarımı yaklaşımının çalışanların performans algısı ile olan ilişkisi ele alınmış, bu ilişki içerisinde çalışanların güçlendirilmesinin aracılık rolü değerlendirilmiştir. Araştırmanın temel amacı, iş karakteristikleri, iş becerikliliği ve kişiye özgü anlaşmalar olmak üzere üç farklı iş tasarımı yaklaşımı ile çalışanların performans algısı ilişkisinin nasıl şekillendiğini anlamak ve bu ilişkiler arasında psikolojik güçlendirmenin aracı rolü olup olmadığını anlamaktır. Bu çerçevede hazırlanmış araştırma soruları ve hipotezleri test edilmek üzere Ankara'da yer alan bilişim teknolojileri firmalarında çalışanla araştırma yapılmıştır. Araştırmanın veri analizinde Stata 16, SPSS 26 ve AMOS 24 yazılımları birlikte kullanılmıştır. Veri analizi ve hipotez testleri sonucunda üç farklı iş tasarımı yaklaşımı ile çalışanların performans algısı arasında anlamlı ilişkilere ulaşılmış, psikolojik güçlendirmenin aracılık rolünün nasıl ortaya çıktığı açıklanmıştır.
Özet (Çeviri)
Job design is as old as the concept of work itself. The quality of work output is important for the survival of organizations. Theories and approaches on how to do the job have been the focus of many researchers and academics from past to present. In this study, three different approaches to job design are discussed. The job characteristics model, which is one of the job design approaches, predicts that the various features of the job will be designed by the management and the expected outputs will be obtained in terms of the organization. It refers to the top-down work design from management to employees. On the other hand, technological and cyclical developments change the nature of work and the profile of employees. One of the job design approaches that can keep up with this change, job crafting has brought a bottom-up perspective to business design. Another remarkable approach in adapting to these changes is idiosyncratic deals. These three different job design approaches constitute the theoretical basis of this study. The relationship between the aforementioned job design approach and the performance perception of the employees has been discussed, and the mediating role of empowering the employees in this relationship has been evaluated. The main purpose of the research is to understand how the relationship between three different job design approaches, namely job characteristics, job crafting and idiosyncratic deals and employees' perception of performance is shaped and to understand whether psychological empowerment has a mediating role between these relationships. In order to test the research questions and hypotheses prepared within this framework, a research was conducted with the employees of information technology companies in Ankara. Stata 16, SPSS 26 and AMOS 24 software were used together in the data analysis of the research. As a result of data analysis and hypothesis testing, significant relationships were found between three different job design approaches and employees' perception of performance, and it was explained how the mediating role of psychological empowerment emerged.
Benzer Tezler
- Araştırma görevlilerinde iş becerikliliği: Psikososyal değişkenler açısından bir değerlendirme
Job crafting in research assistants: A review of psychosocial variables
BURAK BULUÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜGE KART ERSOY
- İş karakteristikleri ve liderlik tarzının bireysel iş performansı üzerindeki etkisinde iş tatmininin aracı rolü
The mediating role of job satisfaction on the effect ofjob characteristics and leadership styles on individual job performance
METİN KAYA
Doktora
Türkçe
2020
Sağlık Kurumları YönetimiMarmara Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESRA DİNÇ ELMALI
- İş karakteristikleri, örgüt, grup ve ilişkisel demografi uyumunun çalışanlara yönelik etkileri
The effect of job characteristics fit, person-organization fit, person-group fit, and relational demography on employees
IŞIK ÇİÇEK
- İş karakteristikleri ve algılanan örgütsel destek kavramlarının öz-yeterlilik inancı ile ilişkisi ve öz-yeterlilik inancının çalışan performansı üzerine etkisi
The relationship of self efficacy belief with job characteristics and perceived organizational support, and the effect of self efficacy belief on employee performance
ERMAN TÜRKMEN
- İş karakteristikleri, işyeri güvenliği, iş tatmini ve örgütsel vatandaşlık davranışı ilişkileri: Çok kültürlü ortamda bir çalışma
Job chararacteristics, workplace safety, job satisfaction and organizational citizenship behaviour relations: A multi-cultural work
ALİ TANIŞ
Doktora
Türkçe
2017
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriSüleyman Demirel ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER TURUNÇ