Ceza muhakemesinde pazarlık yöntemleri ve kovuşturmaya alternatif bir yöntem olarak seri muhakeme usulü

Plea bargaining methods in criminal procedure and the accelerated trial procedure as an alternative way of prosecution

PDF İndir

Tez No: 730767
Yazar: YEŞİM YILMAZ
Danışmanlar: PROF. DR. VESİLE SONAY EVİK
Tez Türü: Doktora
Konular: Hukuk, Law
Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
Yıl: 2022
Dil: Türkçe
Üniversite: Galatasaray Üniversitesi
Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
Sayfa Sayısı: 878

Özet

Tez çalışmasının konusu, ceza muhakemesinde pazarlık yöntemleri ile Türk ceza muhakemesinde kovuşturmaya alternatif bir yol olarak düzenlenen seri muhakeme usulüdür. Günümüzde Anglo-Sakson ceza adalet sistemleri ile birlikte Kıta Avrupası ceza adalet sistemlerinde, şüpheli/sanık ile savcının anlaşmasına dayanan, cezada indirim sağlayan ve mahkemelerin onayına tabi olan pazarlık yöntemlerinin uygulanmasına izin verilmektedir. Anglo-Sakson ceza muhakemesi sistemlerinde süreç içerisinde uygulamanın bir ürünü olarak ortaya çıkan yöntemler, özellikle 21. yüzyılın başlarından itibaren birçok ülkede yasal zemine kavuşturulmuştur. Böylece ceza muhakemesinin hızlandırılması ve özellikle mahkemelerin iş yükünün azaltılması amaçlanmaktadır. Türk ceza muhakemesi sisteminde de karşılaştırmalı hukuktaki gelişmelere paralel şekilde, muhakemenin basitleştirilmesi ve hızlandırılması ile ceza adalet sisteminin etkinliğinin sağlanması amaçlarıyla değişiklikler yapılmış ve geleneksel ceza muhakemesine alternatif teşkil eden yeni yöntemler kabul edilmiştir. 7188 sayılı Kanun ile daha önce muhakeme sistemimizde yer almayan yeni bir yöntem, seri muhakeme usulü adıyla Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 250. maddesinde düzenlenmiştir. Çalışmanın amacı, son yıllarda birçok ülkede uygulama alanı bulan iddia pazarlığını ve pazarlığın Türk hukukundaki görünüm şekli olan seri muhakeme usulünü tüm yönleriyle ele almaktır. Bu doğrultuda ceza muhakemesi sistemleri, olağan ceza muhakemesinin yürüyüşü ve muhakemeye katılan süjelerin hak, yetki ve görevleri ortaya konulduktan sonra iddia pazarlığının ceza muhakemesi sistemlerinde doğuşu, gelişimi, diğer alternatif yöntemlerden farkları, kabul edilme gerekçeleri, eleştirilen yönleri, karşılaştırmalı hukuktaki modeller incelenmekte ve ayrıca pazarlık bazı temel hak ve ilkeler yönünden değerlendirilmektedir. İddia pazarlığının genel çerçevesi ortaya konulduktan sonra, Türk ceza muhakemesi sisteminde yeni uygulanmaya başlayan ve iddia pazarlığının Kıta Avrupası sisteminde dönüştürülmüş örneklerinden biri olan seri muhakeme usulü inceleme konusu yapılmaktadır. Bu çerçevede seri muhakeme usulünün sisteme dâhil edilme süreci ve gerekçeleri ile hukuki niteliği üzerinde durularak, yasal düzenlemeler kapsamında şartları ve uygulanması, karşılaştırmalı hukuktaki benzer modellerden de yararlanılarak tüm yönleriyle ele alınmakta ve bu konularda çeşitli eleştiriler ve öneriler getirilmektedir. Farklı ülkelerde uygulanan pazarlık yöntemleri, temel bazı ortak özellikler taşısa da uygulandıkları ceza muhakemesi sistemlerine bağlı olarak kendine özgü bazı özellikler göstermektedir. Nitekim ceza muhakemesi alanında bu yöntemlerin özellikleri ve uygulanması, ülkede geçerli olan muhakeme sistemi ve kuralları ile yakından ilişkilidir. Aynı zamanda ceza muhakemesinin yürüyüşüne ilişkin esaslar ve muhakeme süjelerinin ceza muhakemesindeki konum, yetki ve görevleri her bir sistemde farklılık göstermektedir. Bu hususlar ise ülkede uygulanan alternatif yöntemlere ilişkin kuralların şekillenmesinde ve uygulanmasında dikkate alınmaktadır. İtham sisteminin geçerli olduğu Anglo-Sakson ceza adalet sistemleri ve işbirliği sisteminin geçerli olduğu Kıta Avrupası ceza adalet sistemleri farklı özellikler göstermektedir. Kural olarak iddia, savunma ve yargılama faaliyetlerinden oluşan ceza muhakemesinde, suç şüphesi üzerine araştırmalar başlamakta ve belirli şüpheye ulaşan muhakemede mahkeme tarafından yargılama yapılarak hüküm verilmektedir. Ceza davası açılarak uyuşmazlığın mahkeme önüne getirilmesi, ülkelerde benimsenen sisteme göre kamu davasının mecburiliği veya maslahata uygunluk ilkeleri çerçevesinde şekillenmektedir. Mahkeme huzurunda yapılan yargılamalarda, doğrudan doğruyalık, sözlülük, alenilik ve maddi gerçeğin araştırılması ilkeleri geçerlidir. Geleneksel ceza muhakemesine yargılama makamı olarak hâkim/mahkemeler, iddia makamı olarak savcı, bireysel savunma süjesi olarak şüpheli/sanık, savunma makamı olarak müdafi ve ayrıca mağdur ile suçtan zarar gören katılmaktadır. İddia pazarlığı, en temel şekliyle daha az ceza alma veya daha hafif bir suçla itham edilme karşılığında şüpheli/sanığın kabulüne dayanan ve iddia ile savunma makamları arasında gerçekleşen anlaşmanın mahkeme tarafından onaylanması üzerine şüpheli/sanık hakkında hüküm kurulmasını ifade etmektedir. İddia pazarlığının tarihi gelişimi dikkate alındığında, yöntemin pratik ihtiyaçların bir ürünü olarak Anglo-Sakson sistemlerinde ortaya çıkıp uygulamada gelişim gösterdiği, yüksek mahkeme kararları ile meşruiyet kazanmaya başladığı ve daha sonra yasal zemine kavuşturulduğu görülmektedir. İddia anlaşması genellikle daha hafif bir ceza, daha az ceza gerektiren bir suç ile itham veya savcılık ile işbirliği karşılığında yapılmaktadır. Temel olarak ceza muhakemesini hızlandırma amacı doğrultusunda mahkeme önünde yargılanmaya alternatif bir yol olan pazarlık yöntemleri, ceza muhakemesinde uygulanan bazı alternatif çözüm yolları ile benzer özellikler gösterse de mağduru ve toplumu tatmin etmeye veya faili toplumu kazandırmaya yönelik amaçlar taşımamaktadır. Bu bakımdan ceza uyuşmazlığının mahkeme önünde çözümlenmesine alternatif teşkil eden, onarıcı adalet yaklaşımı taşıyan ve şüpheli/sanığın iradesine bağlı olarak uygulanan diversiyon uygulamalarından, uzlaşma, önödeme ve kamu davasının açılmasının ertelenmesi yöntemlerinden ayrılmaktadır. Aynı zamanda ceza kararnamesi ve etkin pişmanlık uygulamalarından farklıdır. Başta zaman ve kaynak tasarrufunun sağlanarak iş yükünün azaltılması olmak üzere iddia pazarlığının birtakım faydaları üzerinde durulmaktadır. Bunlar ceza muhakemesi sistemlerinde iddia pazarlığı ve benzeri yöntemlere yer verilmesinin temel gerekçelerini oluşturmaktadır. Bununla birlikte, pazarlık yöntemleri özellikle ceza adalet sistemlerinde önemli sakıncalar doğurması ve bazı temel hak ve ilkeleri ihlal etmesi gerekçeleriyle eleştirilmektedir. Bu noktada günümüzde pazarlık yöntemlerinin birçok ceza adalet sisteminde yer bulması nedeniyle uygulanmasının tamamen yasaklanması gerçekçi bir yaklaşım olarak değerlendirilemeyeceğinden, iddia pazarlığında muhakemenin adilliğini sağlayan birtakım güvencelerin getirilmesi önem arz etmektedir. Anglo-Sakson sisteminde ortaya çıkan iddia pazarlığı, Anglo-Sakson ülkelerinde geniş şekilde uygulama alanı bulmaktadır. Bugün Amerika Birleşik Devletleri'nde iddia pazarlığı, ceza uyuşmazlığını çözüme kavuşturmak bakımından sistemin temelini oluşturmakta ve mahkeme/jüri önünde yargılama yapılması istisna teşkil etmektedir. Aynı zamanda İngiltere ve Kanada'da da ceza muhakemesi sistemlerinin tamamlayıcı bir parçası olarak uygulanmaktadır. Kıta Avrupası ülkeleri ise pazarlık yöntemini, kendi muhakeme sistemlerine uygun şekilde dönüştürmüştür. Bu kapsamda Kıta Avrupası ülkelerinden İtalya, Fransa, Almanya, İsviçre ve İspanya gibi ülkelerde yöntemlerin adlandırılması ve birtakım özellikleri farklı olsa da iddia pazarlığının görünüm şekilleri uygulama alanı bulmaktadır. Kıta Avrupasındaki uygulama ağır nitelikte olmayan suçlarla ve ceza konusunda anlaşma yapılması ile sınırlandırılmakta, pazarlık için genellikle suç ikrarına değer atfedilmişken bazı ülkelerde cezanın kabul edilmesi yeterli görülmekte, yasal düzenlemelerde cezada yapılacak azami yasal indirimler belirlenmekte, anlaşma çoğunlukla savcı ve şüpheli/sanık ile müdafi arasında gerçekleşmekte ve mahkeme tarafından denetlenerek onaylanmakta ve ayrıca genellikle anlaşma öncesi yasal bir müzakere sürecine yer verilmemektedir. Şüpheli/sanığın kabulüne bağlı olan iddia pazarlığına benzer yöntemler, ad hoc mahkemeler olan Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi ve Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi yargılamalarında uygulanmış ve henüz tek bir örnek dava olsa da Uluslararası Ceza Mahkemesi önünde de suç ikrarına dayalı iddia pazarlığı yöntemi kullanılmıştır. Avrupa ülkelerinde pazarlığın görünüm şekli olan alternatif yolların uygulanmasının AİHS ile güvence altına alınan hakları ihlal edip etmediği, AİHM tarafından adil yargılanma hakkı yönünden incelemektedir. Adil yargılanma hakkı kapsamındaki haklardan feragat edilmesini geçerli kabul eden AİHM, bu yöntemlerin belirli güvenceleri sağlamak koşuluyla adil yargılanma hakkının gerekleriyle uyumlu olduğu sonucuna ulaşmaktadır. Buna göre, pazarlık dava konusu olaylar ve yasal sonuçlar tam olarak anlaşıldıktan sonra ve gönüllü bir şekilde kabul edilmeli ve aynı zamanda pazarlığın içeriği ile taraflar arasında kabul edildiği yöntemin adil olup olmadığı yeterli bir yargısal denetime tabi olmalıdır. Pazarlığın uygulanması durumunda mahkeme huzurunda genel hükümlere göre bir yargılama yapılmamakta ve şüpheli/sanığın ceza muhakemesinde sahip olduğu birtakım temel hak ve ilkelerden feragat etmesi gerekmektedir. Bu çerçevede iddia pazarlığının; çatışma içerisinde olduğu iddiası ile ön plana çıkan adil yargılanma hakkı, masumiyet karinesi, kendi kendini suçlamaya zorlanamama ve susma hakkı ile birlikte, ceza muhakemesi ilkelerinden kamu davasının mecburiliği ilkesi, alenilik ilkesi, maddi gerçeğin araştırılması ilkesi ile doğrudan doğruyalık ve sözlülük ilkeleri yönünden değerlendirilmesi önem arz etmektedir. Türk ceza muhakemesi sisteminde, dünyadaki gelişmelere paralel şekilde ve iş yükünün azaltılması ile muhakemenin kısaltılması ve hızlandırılması amaçlarıyla bazı önemli değişiklikler yapılmıştır. Bu kapsamda mahkeme huzurunda gerçekleşen kovuşturma evresine alternatif bir yöntem olarak seri muhakeme usulü, Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 250. maddesinde hüküm altına alınmış ve ayrıca 250. maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasların belirlenmesi amacıyla yürürlüğe giren Ceza Muhakemesinde Seri Muhakeme Yönetmeliği, seri muhakeme usulüne ilişkin düzenlemeler getirmiştir. Seri muhakeme usulü; sınırlı sayıda suç bakımından uygulama alanı bulan, şüphelinin savcının seri muhakeme usulünün uygulanmasına ilişkin teklifini kabul etmesine sonuç bağlayan, cezada indirim yapılmasını sağlayan ve mahkemenin denetim ve onayına tabi olan özel ve istisnai bir muhakeme yöntemidir. Böylece şüpheli, mahkeme huzurunda yargılanma gibi ceza muhakemesindeki bazı haklarından feragat etmekte ve ceza muhakemesi kamu davası açılmadan önce, soruşturma evresi sonunda mahkûmiyet hükmü ile sonuçlandırılmaktadır. Esas olarak muhakeme ekonomisine hizmet eden seri muhakeme usulü, özellikleri nedeniyle birçok açıdan eleştirilmekle birlikte, seri muhakeme usulü kavramının seçilmesi dahi eleştiri konusu yapılmaktadır. Türk ceza muhakemesi sistemine yabancı olan bu yöntemin karşılaştırmalı hukukta yer alan pazarlık yöntemlerine benzer yönleri bulunduğu ve genel olarak Fransız ceza muhakemesinde uygulanan suçluluğun ön kabulü üzerine duruşma yönteminden dönüştürüldüğü düşünülmektedir. Seri muhakeme usulü, iddia pazarlığının çeşitlerinden ceza pazarlığının görünüm şekli olarak nitelendirilebilecek sui generis bir ceza muhakemesi kurumudur. Soruşturmadan sonuç çıkarma aşamasında iddianame düzenlemek için yeterli delile ulaşıldığı ve kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilmediği takdirde, savcı tarafından seri muhakeme usulünün uygulanması zorunludur. Aynı zamanda 250. maddede sayılan sınırlı sayıda suç bakımından uygulama alanı bulur ve önödeme ve uzlaştırma kapsamındaki suçlar hakkında uygulanamaz. Seri muhakeme kapsamındaki suçlar, genellikle topluma karşı işlendiği kabul edilen suçlar arasından seçilmiştir ve basit, belirli bir önem derecesinin altında ve ispatı kolay suçlar olarak nitelendirilmektedir. Kanunda listelenen suçlar bakımından seri muhakeme usulü kapsamındaki suçların, suç olmaktan çıkarma eğilimi açısından değerlendirilmesinin ve gerekirse idari yaptırım gerektiren eylemlere dönüştürülmesinin daha uygun bir çözüm yolu olduğu düşünülmektedir. Kovuşturma öncesi alternatif bir çözüm yolu olarak öngörülen seri muhakeme usulü, kovuşturma evresinde mahkeme tarafından uygulanamaz. Ancak bu durum, iddianame kabul edildikten sonra suçun seri muhakeme kapsamında olduğunun anlaşılması ve kovuşturma evresinde suçun niteliğinin değişmesi hallerinde bazı adaletsiz sonuçlar yaratacak niteliktedir. Seri muhakeme usulünün uygulanabilmesi için kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilmemiş olması gerektiğinden, bu yöntemin genellikle mükerrirler bakımından uygulama alanı bulacağı düşünülmekte ve bu durum eleştiri konusu yapılmaktadır. Seri muhakeme usulünün uygulanması için gerekli şartlar sağlanmışsa, savcı öncelikle şüpheliyi davet etmektedir. Bununla birlikte, şüphelinin talebi üzerine uygulanma olanağı da bulunmaktadır. Davet edilen şüpheli öncelikle, seri muhakeme usulü hakkında bilgilendirilmelidir. Her ne kadar kolluk görevlilerinin de bilgilendirme yapabileceği düzenlenmiş olsa da bilgilendirmenin soruşturmadan sonuç çıkarma aşamasında savcı tarafından yapılması esas olmalı ve bilgilendirme kapsamında dava konusu olaylar ve yasal sonuçlar; ayrıntılı, kapsamlı ve şüphelinin anlayacağı şekilde öğretilmelidir. Bilgilendirme aşamasından sonra savcı, seri muhakeme usulünün uygulanmasını şüpheliye teklif etmektedir. Bu noktada teklifin yazılı olmasına veya tutanağa bağlanmasına ilişkin bir düzenleme öngörülmediğinden, savcının teklife ilişkin görüşme esnasında da yaptırımı belirleme olanağına sahip olduğu değerlendirilmektedir. Usulün uygulanabilmesi için şüphelinin teklifi özgür iradesi ile kabul etmesi gerekmektedir. Şüpheli teklifi değerlendirerek usulün uygulanmasını kabul edebileceği gibi, reddetme imkânına da sahiptir. Şüphelinin kabulü, suçun ikrar edilmesi anlamına gelmemektedir. Şüphelinin kabule, serbestçe ve gönüllü olarak karar vermesi gerektiğinden özgür iradeyi sakatlayacak yöntemler uygulanamaz. Bununla birlikte, seri muhakeme usulünde şüphelinin indirimli ceza alacak olmasının dahi özgür iradenin oluşumunu etkileyebileceği değerlendirilmektedir. Teklifin yapılması sırasında müdafi bulunması zorunlu olmasa da teklifin müdafi huzurunda kabul edilmesi, seri muhakeme usulünün geçerlilik koşullarından biridir. Böylece ceza muhakemesi sisteminde yeni bir zorunlu müdafilik durumu yaratılmıştır. Ancak hakların etkin olarak kullanılabilmesi bakımından bilgilendirme ve teklif aşamaları da dâhil olmak üzere, seri muhakeme usulünün tüm aşamalarında zorunlu olarak müdafi hazır bulunmasına imkân sağlanmalıdır. Ayrıca avukat yardımından yararlanma hakkının etkinliğinin sağlanabilmesi açısından müdafiin dosyayı inceleyebilmesi ve şüpheli ile görüşebilmesi gerekmektedir. Şüpheli Türkçe bilmiyorsa veya engelli ise; bilgilendirme, teklif, kabul ve mahkeme önündeki aşamaların tümünde bulunmak üzere tercüman atanacaktır. Şüphelinin teklifi kabul etmesi halinde kabul tutanağı düzenlenmekte; teklifin reddi üzerine ise soruşturmaya genel hükümlere göre devam edilmekte ve kural olarak şüpheli hakkında iddianame düzenlenmektedir. Seri muhakeme usulünde teklif konusu yaptırım savcı tarafından belirlenmektedir. Seri muhakeme usulüne getirilen en önemli eleştirilerden biri, yargısal bir görev olan yaptırımı belirleme ve cezada indirim yapma yetkisinin savcıya tanınmış olmasıdır. Savcı, Türk Ceza Kanunu'nun 61. maddesinin birinci fıkrasında belirtilen hususları göz önünde bulundurarak temel cezayı tespit edebilmekte ve şartları bulunduğu takdirde zincirleme suça ilişkin hükümleri uygulayabilmektedir. Temel cezanın belirlenmesinde birinci fıkrada yer verilen ölçütler dışında yalnızca zincirleme suça ilişkin hükümlerin uygulanmasına olanak sağlanmış olması eleştiri konusudur ve özellikle cezanın belirlenmesinde teşebbüs ve iştirak hükümlerinin uygulanamayacak olması çeşitli sorunlar yaratmaktadır. Cezanın belirlenmesinden sonra cezada yarı oranında indirim yapılması zorunludur. Aynı zamanda savcı koşulları var ise belirlediği yaptırıma ilişkin olarak hükmün açıklanmasının geri bırakılması hükümlerini uygulama, belirlediği hapis cezasını seçenek yaptırımlara çevirme veya erteleme ve ayrıca güvenlik tedbiri belirleme yetkisine sahiptir. Teklifin kabul edilmesi üzerine savcı tarafından talepname düzenlenerek, görevli ve yetkili mahkemeden şüpheli hakkında seri muhakeme usulünün uygulanması talep edilmektedir. Denetim ve onay makamı olan mahkeme, kanunda belirtilen belirli hususlar yönünden yaptığı incelemeden sonra talepnamenin iade edilmesini gerektiren bir hal bulunmadığı kanaatinde ise, şüpheliyi müdafi huzurunda dinleyerek kararını vermektedir. Anayasa Mahkemesi, mahkemenin şartlar sağlandığı takdirde talepte belirlenen yaptırım doğrultusunda hüküm kurma zorunluluğuna ilişkin hükmü iptal ederek, talebin etkin bir yargısal denetime tabi olması gerektiğini ifade etmiştir. Bunun üzerine yapılan kanun değişikliği ile mahkemeye, dosyadaki deliller mahkûmiyet kararı verilmesini gerektirdiği takdirde hüküm kurma ve sınırlı da olsa yaptırımı değiştirme yetkisi tanınmıştır. Mahkeme tarafından teklif ve kabule ilişkin şartların gerçekleştiği, eylemin seri muhakeme usulü kapsamında olduğu ve dosyadaki delillere göre mahkûmiyet kararı verilmesi gerektiği kanaatine varılması halinde, talepte belirlenen yaptırımdan daha ağır olmamak üzere hüküm kurulmaktadır. Bu koşulların gerçekleşmediği kanaatine varılması halinde ise talep reddedilmektedir. Talebin reddi halinde dosya savcılığa gönderilmekte ve soruşturma genel hükümlere göre sonuçlandırılmaktadır. Seri muhakeme usulünde kurulan mahkûmiyet hükmü, mahkeme huzurunda yapılan yargılama sonucunda verilen hüküm ile aynı sonuçları doğurmaktadır. Her ne kadar kanunda düzenlenmemiş olsa da yönetmelik uyarınca, seri muhakeme usulüne ilişkin bilgilendirme ve teklifin, şartları var ise SEGBİS yöntemi veya istinabe yoluyla yapılabilmesi kabul edilmektedir. Ancak bu yolların kullanılmasının istisnai niteliği göz önünde bulundurulmalıdır. Seri muhakeme usulünde mağdur, yalnızca hükmü bilme ve bu hükme karşı kanun yoluna başvurma hakkına sahiptir. Seri muhakeme kapsamındaki bazı suçlar bakımından ayrıca gerçek kişilerin de mağdur veya suçtan zarar gören olabilmesi ve benzer yöntemler bakımından karşılaştırmalı hukuktaki suçların kapsamının genişletilmesi eğilimi dikkate alındığında, seri muhakeme usulünde mağdurun bilgilendirilmesi ve/veya dinlenilmesine izin verilerek sürece dâhil edilmesi uygun olacaktır. Bu kapsamda mağdurların hak ve yetkilerinin yeniden değerlendirilmesi gerekmektedir. Şüpheli, gönüllülüğün esas olduğu seri muhakeme usulünün uygulanmasına yönelik iradesinden vazgeçebilme imkânına sahiptir. Bu durumda soruşturma evresi genel hükümlere göre sonuçlandırılmaktadır. Seri muhakeme usulünün herhangi bir sebeple tamamlanamaması veya uygulanamaması halinde, şüphelinin kabul beyanının ve usulün uygulanmasına dair belgelerin kullanılmasını yasaklayan özel bir delil yasağı düzenlemesi getirilmiştir. Bu noktada bu bilgi ve belgelerin dosyadan ayrı tutulmasına yönelik bir düzenleme getirilmesinin ve delil yasağı düzenlemesinin kapsamının genişletilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir. Ceza Muhakemesi Kanunu'nda seri muhakeme usulünün uygulanamayacağı bazı özel durumlar kabul edilmiştir. Bu kapsamda iştirak halinde işlenen suçlarda şüphelilerden birinin seri muhakeme usulünün uygulanmasını kabul etmemesi; seri muhakeme usulü kapsamına giren bir suç ile bu kapsama girmeyen bir suçun birlikte işlenmesi; yaş küçüklüğü, akıl hastalığı ile sağır ve dilsizlik hallerinin bulunması ve ayrıca resmî mercilere beyan edilmiş olup da soruşturma dosyasında yer alan adreste bulunmama veya yurt dışında olma ya da başka bir nedenle şüpheliye ulaşılamaması durumlarında, seri muhakeme usulü uygulanamamaktadır. Seri muhakeme usulünün uygulanamayacağı hallere ilişkin düzenlemeler, genel olarak yerinde görülmekle birlikte birtakım tartışmaları da beraberinde getirmektedir. Seri muhakeme usulünün uygulanması halinde savcı tarafından iddianame düzenlenmediği gibi, bu kapsamdaki suçlar bakımından usulün uygulanmasına başvurulmadan iddianame düzenlenmiş ise iddianamenin iadesine karar verilir. Bu doğrultuda seri muhakeme usulü aynı zamanda bir ceza muhakemesi şartıdır. Seri muhakeme usulünde verilen hükme karşı, genel hükümler uyarınca itiraz kanun yoluna başvurulması kabul edilmektedir. Hükme karşı istinaf kanun yoluna başvurma hakkının tanınmaması ve itiraz yoluna başvurmanın çeşitli sakıncalar doğurması genellikle eleştiri konusu yapılmaktadır. Kanun yoluna ilişkin olarak ceza muhakemesi sistemi ile uyumlu bir düzenleme getirilmesi gerekmektedir. Bununla birlikte, şartlarının bulunması halinde kanun yararına bozma ve yargılamanın yenilenmesi gibi olağanüstü kanun yollarına başvurulması mümkündür. Sonuç olarak, seri muhakeme usulünün uygulanmasında sorun teşkil eden ve ceza muhakemesi sistemine aykırı olduğu gerekçesiyle eleştirilen hususların, genellikle yöntemin kovuşturma evresine alternatif olarak düzenlenmesinden kaynaklandığını söylemek mümkündür. Ceza muhakemesi sistemine de uygun olacak şekilde, seri muhakeme usulünün kovuşturma evresini hızlandıran bir yöntem olarak öngörülmesinin ve şartları varsa kovuşturma evresinin başında mahkeme tarafından uygulanmasına imkân sağlanmasının daha yerinde olacağı düşünülmektedir.

Özet (Çeviri)

The subject of the thesis is the plea bargaining methods in criminal procedure and the accelerated trial procedure designed as an alternative way of prosecution in Turkish criminal procedure. Nowadays, Anglo-Saxon criminal justice systems, together with continental European criminal justice systems, allow to plea bargains that are based on the agreement between the suspected/defendant and the prosecutor, which provide for sentence reductions and subject to court approval. The methods that emerged as a product of legal practices in Anglo-Saxon criminal procedure systems have been legalized in many countries, especially since the beginning of the 21st century. This is intended to speed up criminal proceedings and in particular reduce the caseload of the courts. In conjunction with the developments in comparative law, changes have been made in the Turkish criminal procedure system with the aim of simplifying and speeding up legal procedures and ensuring the efficiency of the criminal justice system and new procedures have been adopted that be an alternative to traditional criminal procedures. Enacted the Law No. 7188 an entirely new procedure that was not included in our trial system before, called accelerated trial procedure is regulated in Article 250 of the Code of Criminal Procedure. The aim of the study is to address all aspects of plea bargaining gaining more currency in many countries in recent years and the accelerated trial procedure which is the Turkish version of plea bargaining. In this direction, after dwelling on criminal procedure systems, the process of ordinary criminal procedures and the rights, authority and duties of the subjects of law involved in legal procedures, the study turns its focus towards the emergence and development of the plea bargaining in the criminal procedure systems, its differences from other alternative methods, the reasons for its adoption, criticisms directed at it and the models in comparative law and also bargaining is considered in terms of certain fundamental rights and principles. After laying out the general framework of the plea bargaining, the study examines the accelerated trial procedure which has only recently been incorporated into the Turkish justice system and is an adaptation of the plea bargaining applied in continental Europe systems. In this framework, the process of incorporation of the accelerated trial procedure into the system, the reasons behind its adoption and its legal nature are emphasized, while its conditions and implementation under the legal regulations are discussed in all its aspects with reference to similar models in comparative law, bringing various criticisms and putting forward proposals. Although the plea bargaining methods in different countries share some basic similarities, they have some unique features depending on the criminal justice system within which they are applied. In fact, the characteristics and application of these methods in the field of criminal procedure are closely related to the criminal procedure system and rules in force in the respective country. At the same time, the principles for conducting criminal proceedings and the positions, authority and duties of the subjects of law in criminal proceedings differ in each system. These are taken into account in the development and implementation of rules for alternative methods. Anglo-Saxon criminal justice systems in which the accusatorial system applies and continental European criminal justice systems in which the inquisitorial system applies, have different characteristics. In criminal procedures which consist of making a prosecution, defense and judicial authority proceedings, investigations are usually initiated on suspicion of a crime and the court makes a judgment in cases that are worth taking to court that reaches a certain doubt. Bringing a case to court by filing a criminal case are framed within the principle of compulsory prosecution or the expediency principle in accordance with the system adopted by the countries. In court proceedings, the principle of directly, orality, publicity and the search for material truth apply. Judge/court as trial authority, prosecutor as counsel for the prosecution, suspect/defendant as individual defense subject, counsel as defense authority and also victim and affected party by crime participate in traditional criminal proceedings. In its simplest form, plea bargaining refers to making a ruling on the suspect/defendant after the court approves the agreement made between the prosecution and the defense based on the suspect/defendant's guilty plea in exchange for receiving a lesser sentence or being charged with a lesser crime. Looking at the historical development of plea bargaining, the procedure emerged out of practical needs in Anglo-Saxon systems and evolved in practice, beginning to gain legitimacy with supreme court decisions and then becoming legal. Plea agreement is usually made in exchange for a lighter sentence, being charged with a lesser offense or cooperating with the prosecution. Plea bargaining, basically an alternative to court proceedings in the sense of speeding up the criminal process, has similar characteristics to some alternative dispute resolution methods used in criminal proceedings, however it is not aimed at satisfying the victim or the society or reintegrating the offender. In this respect, it differs from the methods of diversion, reconciliation, prepayment and postponement of the initiation of the public prosecution which are also an alternative to settling criminal disputes in court, aim to restorative justice and are subject to the consent of the suspect/defendant. It also differs from penal orders and the practice of active repentance. Some of the benefits of plea bargaining are highlighted, primarily saving time and resources and reducing caseload. These are cited as the main reasons for the adoption of plea bargaining and similar methods in criminal procedure systems. However, plea bargaining is especially criticized on the grounds that it causes serious disadvantages in criminal justice systems and violates some fundamental rights and principles. On that basis, it is essential to introduce certain guarantees that ensure the fairness of the process in plea bargaining, as the complete prohibition of its application cannot be considered a realistic approach due to the fact that today plea bargaining is the part of many criminal justice systems. Plea bargaining which originated in the Anglo-Saxon system, is widely used in Anglo-Saxon countries. In the United States, currently plea bargaining is the basis of the system for resolving criminal disputes and trial by a court/jury constitutes an exception. It is also practiced as an integral part of the criminal justice systems in the United Kingdom and Canada. Continental European countries, on the other hand, have translated plea bargaining methods in accordance with their own unique criminal justice systems. Although given different names and despite having different features, plea bargaining is applied by translate into certain versions in several countries such as Italy, France, Germany, Switzerland and Spain. Its practice in continental Europe is limited to non-serious crimes and reaching a deal on the sentence; while admission of a guilt is generally prerequisite for bargaining, in some countries acceptance of the sentence by the defense is considered sufficient; legal arrangements determine the maximum sentence reduction that can be undertaken in the context of bargaining; plea agreement is most often made between the prosecutor and the suspect/defendant and defense counsel and reviewed and approved by the court and also methods usually does not involve a legal negotiation process before the plea agreement. Similar methods to plea bargaining based on the admission of guilt have been applied in the ad hoc tribunals such as the International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia and the International Criminal Tribunal for Rwanda and although there is only one exemplary case to date, the International Criminal Court also used plea bargaining in settling the case. The ECtHR assesses whether the use of alternative dispute resolution methods such as plea bargaining in European countries violates the rights guaranteed by the ECHR in terms of the right to a fair trial. The ECtHR accepts the waiver of fair trial rights and concludes that these methods are compatible with the requirements of the right to a fair trial, provided that certain safeguards are in place. Accordingly, the bargain had to be accepted in full awareness of the facts of the case and the legal consequences and in a voluntary manner and the content of the bargain and the fairness of the manner in which it had been reached between the parties had to be subjected to sufficient judicial review. As a part of plea bargaining, there is no trial in court under the general rules and the suspect/defendant must waive some of her fundamental rights and principles in the criminal proceedings. In this context, in addition to the right to a fair trial, the presumption of innocence, the right not to be compelled self-incrimination and the right to silence which some argue conflict with plea bargaining, plea bargaining must also be examined in terms of the principle of compulsory prosecution, the principle of publicity, the principle of investigation of the material truth and the principles of directly and orality. In parallel with the developments in the world, some important changes have been made to the Turkish criminal justice system with the aim of reducing the caseload and shortening and speeding up criminal procedures. In this regard, the accelerated trial procedure as an alternative method to prosecution is regulated in Article 250 of the Code of Criminal Procedure and also the Regulation on Accelerated Trial in Criminal Procedure entering into force in order to determine the procedures and principles regarding the implementation of Article 250 lay out the provisions for the accelerated trial procedure. Accelerated trial procedure is a special and exceptional method that applies to a limited number of criminal offenses; subject to the acceptance by the suspect of the proposal which made by prosecutor for the application of accelerated trial procedure and provides for a reduction of the sentence, while being subject to the review and approval of the court. This means the suspect waives some of her rights, such as trial in open court and the criminal procedure is concluded with a conviction at the end of the investigation phase before the case are initiated. Besides accelerated trial procedure, primarily aimed for saving time/resources, have been criticized in many respects due to its characteristics, the very choice of the term accelerated trial procedure has also been the subject of criticism. This method, completely new to the Turkish criminal system, has similar aspects to plea bargaining in comparative law and generally adapted from the“appearance after prior recognition of guilt”which is applied in France criminal procedure. Accelerated trial procedure is a sui generis criminal procedure, a translated version of sentence bargaining which is one form of plea bargaining. If, at the end of the investigation phase, there is sufficient evidence to file an indictment and it is not decided to postpone the initiating of the public prosecution, it is obligatory to apply an accelerated trial procedure by the prosecutor. Furthermore, it applies with respect to a limited number of criminal offenses listed in the Article 250 and if criminal offenses subject to prepayment and conciliation, accelerated trial procedure cannot be applied. Offences subject to accelerated trial procedure are generally simple crimes of no serious consequence committed against the society that are easy to prove. In terms of the offenses listed in the law, it seems more appropriate to assess the offenses within the scope of accelerated trial procedure in terms of their decriminalization tendencies and if necessary, to transform them into acts requiring administrative sanctions. Accelerated trial procedure is an alternative dispute resolution method that apply before the initiation a criminal case, the court cannot apply to it once a case has been initiated. However, this situation can lead to some unfair results in cases where it is understood that the crime is in the scope of accelerated trial procedure after the indictment is accepted and the nature of the crime changes during the prosecution phase. As it should not have been decided to postpone the initiating of the public prosecution in order for an accelerated trial procedure to be applied, it is generally thought that this method will apply more to repeat offenders which is often criticized. If the requirements are met for an accelerated trial procedure to be applied, the prosecutor shall first invite the suspect. It can also be applied upon the request of the suspect. The suspect, when invited, should firstly be informed about the accelerated trial procedure. Although according to the law, law enforcement officers can also inform the suspect, the information should be given by the prosecutor at the end of the investigation phase and the suspect should be enlightened about the facts of the case and the legal consequences, comprehensively and in a manner that is comprehensible to the suspect. Once duly informed, the suspect is proposed to be applied the accelerated trial procedure. At this point, it is assumed that the prosecutor has the possibility to determine the sentence to be imposed during the making of the proposal, as there is no provision for the proposal to be written or put in an official report. For an accelerated trial procedure to be applied, the suspect must accept the proposal with free will. The suspect is free to accept or reject the proposal. The suspect's acceptance of the proposal does not mean admission of guilt. Since the suspect must decide freely and voluntarily, prohibited methods that violate free will cannot be used. However, it is argued that the proposal of a reduced sentence in an accelerated trial procedure affects free will. Although the presence of a defense counsel at the time of the proposal is not mandatory, acceptance of the proposal in the presence of a defense counsel is one of the prerequisites for an accelerated trial procedure. Thus, a new mandatory defense case which is regulated in the criminal justice system has been adopted. However, in order for the rights to be exercised effectively, the mandatory presence of the defense counsel should be ensured at all phases of the accelerated trial procedure, including the informing and proposal phases. In addition, to ensure the effectiveness of the suspect's right to be assisted by a lawyer, the defense counsel should be able to review the file and confer with the suspect. If the suspect cannot understand or speak Turkish or has a disability, an interpreter is appointed during informing, proposal, acceptance and all court phases. If the suspect accepts the proposal, an official report is written up to attest to the acceptance; if the proposal is rejected, the investigation continues according to the general provisions and as a rule, an indictment is filed against the suspect. In accelerated trial procedure, the sanction is determined by the prosecutor. One of the main arguments against accelerated trial procedure is that the prosecutor has the authority to determine the sanction and reduce the sentence, which is a judicial duty. The prosecutor may determine the basic penalty taking into account the matters mentioned in Article 61/1 of the Turkish Penal Code and if the conditions are met, apply the provisions on successive offenses. It is criticized that when determining the basic penalty, only the provisions on successive offenses are used in addition to the criteria of the first paragraph and that the provisions on criminal attempt / complicity cannot be applied when determining the penalty with potential to cause various problems. After the penalty is determined, it is mandatory to reduce the penalty by half. At the same time if the conditions are met, the prosecutor has the authority to apply the provisions on suspension of the pronouncement of the judgement, to convert the imprisonment to the alternative sanction or suspend the imprisonment, as well as to determine a security measure. Upon acceptance of the proposal, the prosecutor requests from the competent court to apply accelerated trial procedure about the suspect with a written request. If the court as a reviewing and approving authority, considers that there are no circumstances requiring the return of the requisition after its review in light of certain matters as prescribed by the law, it hears the suspect in the presence of her defense counsel and render a decision. The Constitutional Court annulled the provision on the court's obligation to render a judgment in accordance with the request set forth in the prosecutor's requisition if the conditions are met and ruled that the prosecutor's requisition should be subject to effective judicial review. The subsequent amendment to the law gave the court authority to give a verdict if the evidence on file requires a conviction and change the sanction albeit limited. If the court finds that the requirements for the making of a proposal and its acceptance are met and that the offense falls within the scope of an accelerated trial procedure and a conviction is necessary on account of the evidence; the court renders a judgment provided it is not more severe than the sanction specified in the prosecutor's requisition. If it is determined that these conditions are not met, the requisition is denied. If the request for an accelerated trial procedure is rejected, the file is returned to the prosecutor's office and the investigation is concluded in accordance with the general provisions. A conviction in an accelerated trial procedure has the same effect as a court verdict in a usual procedure. Although it is not regulated by law, in regulation it is accepted that the informing of the suspect and making of a proposal about an accelerated trial procedure may be done by the sound and video information system (SEGBİS) or through rogatory if conditions exist. However, the exceptional nature of the use of these methods must be taken into account. In an accelerated trial procedure, the victim only has the right to know the verdict and to make objection against a court decision. Considering the fact that in accelerated trial procedure, specific persons may also be victims of crimes and the tendency to expand the scope of crimes in comparative law in terms of similar methods, the victim should be informed and/or heard and involved in the accelerated trial procedure. In this context, victims' rights and prerogatives must be reconsidered. The suspect can renounce her will for the application of the accelerated trial procedure in which volunteering is essential. In which case, the investigation phase is concluded as per usual provisions. In the event that the accelerated trial procedure cannot be completed or applied for any reason, a special prohibition of evidence rule has been introduced prohibiting the use of the suspect's statement of acceptance and documents regarding the application of accelerated trial procedure. At this point, it seems appropriate to make a regulation on keeping this information and documentation separate from the file and to expand the scope of the prohibition of evidence rule. Several special cases have been included in the Code of Criminal Procedure for which accelerated trial procedure shall not apply. In this regard, an accelerated trial procedure shall not apply if the offense committed jointly and one of the suspects does not accept the propose of application of accelerated trial procedure; an offense within the scope of accelerated trial procedure and an offense not falling within its scope are committed together; in cases of childhood, mental illness, deafness and muteness and in cases where the suspects cannot be reached because she is not present at the address stated to the official authorities or is outside of the country or due to any other reasons. The regulations on cases that accelerated trial procedure shall not apply are generally considered appropriate, while also causing some controversy. If an accelerated trial procedure is to be applied, a prosecutor does not file an indictment and if the prosecutor files the indictment without applying an accelerated trial procedure for offenses within the scope of procedure, the court decides to return of the indictment. Accordingly, an accelerated trial procedure is also a prerequisite of the prosecution. Verdicts of conviction issued under an accelerated trial procedure may be objected in accordance with the general provisions. It is usually a subject of criticism that the right to appeal against the judgment is not recognized and the objection process entails various disadvantages. It is necessary to make a new regulation on legal remedy, in line with the criminal procedure system. However, if the requirements are met, extraordinary legal remedies such as reversal in the interest of law and retrial can be applied. In conclusion, it is assumed that aspects of accelerated trial procedure that are considered to be problematical and contrary the criminal procedure system are usually caused by the fact that the procedure was regulated as an alternative to the prosecution phase. In accordance with the criminal procedure system, the opinion is held that accelerated trial procedure must be reframed as a method expediting the prosecution phase and if the conditions are met, courts must be authorized to apply accelerated trial procedure, at the beginning of a prosecution phase. Le sujet de la thèse porte sur les méthodes de négociation de plaidoyer dans la procédure pénale et la procédure accélérée de procès conçue comme une voie alternative de poursuite dans la procédure pénale turque. De nos jours, les systèmes de justice pénale anglo-saxons, ainsi que les systèmes de justice pénale d'Europe continentale, permettent des négociations de plaidoyer basées sur l'accord entre le suspect/accusé et le procureur, qui prévoient des réductions de peine et sont soumises à l'approbation du tribunal. Les méthodes issues des pratiques juridiques des systèmes de procédure pénale anglo-saxons ont été légalisées dans de nombreux pays, notamment depuis le début du XXIe siècle. Cela vise à accélérer les procédures pénales et en particulier à réduire la charge de travail des tribunaux. Parallèlement à l'évolution du droit comparé, des changements ont été apportés au système de procédure pénale turc dans le but de simplifier et d'accélérer les procédures judiciaires et d'assurer l'efficacité du système de justice pénale et de nouvelles procédures ont été adoptées qui constituent une alternative à la procédure pénale traditionnelle. La loi n° 7188 a établi une nouvelle procédure qui n'existait pas auparavant dans notre système, intitulée procédure accélérée de procès régie par l'article 250 du Code de procédure pénale. L'objectif de l'étude est d'aborder tous les aspects de la négociation de plaidoyer mis en œuvre dans de nombreux pays ces dernières années et la procédure accélérée de procès qui représente la version turque de la négociation de plaidoyer. Dans ce sens, après avoir évoqué les systèmes de procédure pénale, le déroulement des procédures pénales ordinaires, les droits, l'autorité et les devoirs des sujets de droit impliqués dans les procédures judiciaires; l'étude porte sur l'émergence et le développement de la négociation de plaidoyer dans les systèmes de procédure pénale, ses différences avec d'autres méthodes alternatives, les raisons de son adoption, les critiques qui lui sont adressées et les modèles de droit comparé et finalement la négociation de plaidoyer est également envisagée sous l'angle de certains droits et principes fondamentaux. Après avoir posé le cadre général de la négociation de plaidoyer, l'étude examine la procédure accélérée de procès qui a récemment été intégrée dans le système judiciaire turc et qui est une adaptation de la négociation de plaidoyer appliquée dans les systèmes d'Europe continentale. Dans ce cadre, le processus d'incorporation de la procédure accélérée de procès dans le système, les raisons de son adoption et sa nature juridique sont soulignés, tandis que ses conditions et sa mise en œuvre dans le cadre juridique sont discutées sous tous les aspects en faisant référence à des modèles de droit comparé, diverses critiques et des propositions sont apportées. Bien que les méthodes de négociation de plaidoyer dans différents pays partagent certaines similitudes fondamentales, elles présentent des caractéristiques uniques en fonction du système de justice pénale dans lequel elles sont mises en œuvre. En fait, les caractéristiques et la mise en œuvre de ces méthodes dans le domaine de la procédure pénale sont étroitement liées au système et aux règles de procédure pénale en vigueur dans le pays. En même temps, les principes de conduite des procédures pénales et la position, l'autorité et le devoir des sujets de droit dans les procédures pénales sont différents dans chaque système. Celles-ci sont prises en compte dans l'élaboration et la mise en œuvre des règles pour les méthodes alternatives. Les systèmes de justice pénale anglo-saxons dans lesquels s'applique le système accusatoire et les systèmes de justice pénale d'Europe continentale dans lesquels s'applique le système inquisitoire ont des caractéristiques différentes. Dans les procédures pénales qui consistent de l'engagement des poursuites, de la défense et du procès sous l'autorité judiciaire, les enquêtes sont généralement ouvertes en cas de suspicion d'un crime et le tribunal rend un jugement dans les affaires qui méritent d'être portées devant lui qui soulèvent d'un certain doute. La saisine des tribunaux par l'ouverture d'un procès pénale s'inscrit dans le cadre du principe de légalité des poursuites ou du principe d'opportunité selon le système adopté par les pays. Dans les procès judiciaires, les principes de l'immédiateté, de l'oralité, de la publicité et de la recherche de la vérité matérielle s'appliquent. Le juge/tribunal en tant qu'autorité de jugement, le procureur en tant qu'avocat de l'accusation, le suspect/défendeur en tant que sujet de défense individuelle, l'avocat en tant qu'autorité de défense, ainsi que la victime et la partie affectée par l'infraction participent à la procédure pénale traditionnelle. En règle générale, les procédures pénales consistent en des phases de poursuite, défense et procès, et les enquêtes sont généralement ouvertes en cas de suspicion d'un crime, et le tribunal rend un jugement dans les affaires qui sont portées devant lui après qu'un certain niveau de doute soit atteint. Le droit de porter une affaire devant le tribunal en introduisant une action pénale est régi par le principe de la légalité des poursuites ou le principe d'opportunité conformément au système adopté par les pays. Dans les procédures judiciaires, les principes de franchise, d'oralité, de publicité et de la recherche de la vérité matérielle s'appliquent. Le juge/tribunal en tant qu'autorité de jugement, le procureur en tant qu'avocat de l'accusation, le suspect/défendeur en tant que sujet de la défense individuelle, l'avocat en tant qu'autorité de défense, ainsi que la victime et la partie affectée par l'infraction participent à la procédure pénale traditionnelle. Dans sa forme la plus simple, la négociation de plaidoyer consiste à rendre une décision sur le suspect/accusé après que le tribunal ait approuvé l'accord conclu entre l'accusation et la défense sur la base du plaidoyer de culpabilité du suspect/accusé en échange d'une peine moindre ou d'être accusé d'une moindre délinquance. Après avoir analysé l'évolution historique de la négociation de plaidoyer, il est possible de constater que la procédure est née de besoins pratiques des systèmes anglo-saxons et qu'elle a évolué dans la pratique, commençant à gagner de la légitimité avec les décisions de la Cour suprême puis à devenir codifiée. L'accord de plaidoyer est généralement conclu en échange d'une peine plus légère, d'une accusation d'une infraction moins grave ou d'une coopération avec le procureur de la poursuite. La négociation de plaidoyer, fondamentalement une alternative aux procédures judiciaires dans le sens de l'accélération du procès pénal, présente des caractéristiques similaires à certaines méthodes alternatives de résolution des conflits utilisées dans le procès pénal, cependant, elle ne vise pas à satisfaire la victime ou la société ou à réintégrer le délinquant. A cet égard, elle se distingue des méthodes de déjudiciarisation, de réconciliation, de prépaiement et du report de l'ouverture de l'action publique qui sont aussi des alternatives au règlement des litiges pénaux devant les tribunaux et qui visent à la justice réparatrice, et sont soumis au consentement du suspect /défendeur. Elle diffère également des ordonnances pénales et de la pratique du repenti. Certains des avantages de la négociation de plaidoyer sont mis en évidence, qui consistent principalement à économiser du temps et des ressources et à réduire la charge de travail. Celles-ci sont citées comme les principales raisons de l'adoption de la négociation de plaidoyer et de méthodes similaires dans les systèmes de procédure pénale. Cependant, la négociation de plaidoyer est particulièrement critiquée parce qu'elle entraîne de graves inconvénients dans les systèmes de justice pénale et viole certains droits et principes fondamentaux. A cet égard, il est essentiel d'introduire certaines garanties qui assurent l'équité de la procédure de négociation de plaidoyer, car l'interdiction complète de sa mise en œuvre n'est plus réaliste, aujourd'hui la négociation de plaidoyer fait partie de nombreux systèmes pénaux. La négociation de plaidoyer, issue du système anglo-saxon, est largement utilisée dans les pays anglo-saxons. Aux États-Unis, la négociation de plaidoyer est actuellement la base du système de résolution des litiges pénaux et le procès devant un tribunal/jury constitue une exception. Elle est également pratiquée en tant que partie intégrante des systèmes de justice pénale au Royaume-Uni et au Canada. Les pays d'Europe continentale, d'autre part, ont adapté les méthodes de négociation de plaidoyer à leurs propres systèmes de justice pénale. Bien que portant des noms et des caractéristiques différents, la négociation de plaidoyer est appliquée dans plusieurs pays de l'Europe continentale comme l'Italie, la France, l'Allemagne, la Suisse et l'Espagne. Sa pratique en Europe continentale est limitée aux délits sans gravité et à la conclusion d'un accord sur la peine; l'aveu de culpabilité est généralement une condition préalable à la négociation, par contre dans certains pays, l'acceptation de la peine par la défense est considérée suffisante; les règles juridiques déterminent la réduction de peine maximale qui peut être entreprise dans le cadre de la négociation. L'accord de plaidoyer est le plus souvent conclu entre le procureur et le suspect/accusé et l'avocat de la défense et examiné et approuvé par le tribunal et généralement un processus de négociation juridique avant l'accord de plaidoyer n'est pas prévu. Des méthodes similaires à la négociation de plaidoyer basée sur l'aveu de culpabilité ont été appliquées par les tribunaux ad hoc tels que le Tribunal pénal international pour l'ex-Yougoslavie et le Tribunal pénal international pour le Rwanda et bien qu'il n'y ait qu'un seul cas exemplaire à ce jour, le Tribunal pénal international a également utilisé la négociation de plaidoyer pour régler une affaire. La Cour européenne des droits de l'homme évalue si l'utilisation de méthodes alternatives de règlement des différends telles que la négociation de plaidoyer dans les pays européens viole les droits garantis par la CEDH en termes de droit à un procès équitable. La CEDH accepte la renonciation au droit à un procès équitable et conclut que ces méthodes sont compatibles avec les exigences du droit à un procès équitable, à condition que certaines garanties soient en place. En conséquence, la négociation de plaidoyer doit être acceptée en toute connaissance de cause et des conséquences juridiques ce celle-ci et de manière volontaire. Le contenu de la négociation et la loyauté de la manière dont elle a été conclue entre les parties doivent être soumis à un contrôle judiciaire suffisant. Dans le cadre de la négociation de plaidoyer, il n'y a pas de procès en justice selon les règles générales, et le suspect/défendeur doit renoncer à certains de ses droits fondamentaux découlant de la procédure pénale. Dans ce contexte, outre le droit à un procès équitable qui est selon certains auteurs en contradiction avec la négociation de plaidoyer, la présomption d'innocence, le droit de ne pas contribuer à sa propre incrimination et le droit de garder le silence doivent être examinés ainsi que la négociation de plaidoyer vis-à-vis du principe de la légalité des poursuites, principe de la publicité, du principe de la recherche de la vérité matérielle et des principes de l'immédiateté et de l'oralité. Parallèlement aux développements dans le monde, des changements importants ont été apportés au système de justice pénale turc dans le but de réduire la charge de travail et d'accélérer les procédures pénales. À cet égard, la procédure accélérée de procès en tant que méthode alternative aux poursuites est régie par l'article 250 du code de procédure pénale ainsi que par le règlement sur le procès accéléré en matière de procédure pénale qui entre en vigueur pour déterminer les procédures et les principes relatifs à la mise en œuvre de l'article 250 et d'énoncer les dispositions relatives à la procédure accélérée. La procédure accélérée de procès est une méthode spéciale et exceptionnelle qui s'applique à un nombre limité d'infractions pénales ; sous réserve de l'acceptation par le suspect de la proposition faite par le procureur d'appliquer la procédure accélérée de procès et prévoit une réduction de la peine, tout en étant soumise à l'examen et à l'approbation du tribunal. Cela signifie que le suspect renonce à certains de ses droits, comme un procès en audience publique et la procédure pénale se conclut par une condamnation à la fin de la phase d'enquête avant l'ouverture de l'affaire devant le tribunal. Par ailleurs, la procédure accélérée de procès, visant principalement à économiser du temps et des ressources, a été critiquée à de nombreux égards en raison de ses caractéristiques. Le choix même du terme procédure accélérée de procès a fait l'objet de critiques. Cette méthode, totalement nouvelle dans le système pénal turc, présente des aspects similaires à la négociation de plaidoyer en droit comparé et est adaptée de la « comparution sur reconnaissance préalable de culpabilité » de la procédure pénale française. La procédure accélérée de procès est une procédure pénale sui generis, une version adaptée de la négociation de peine qui est elle-même une forme de négociation de plaidoyer. A l'issue de la phase d'instruction, s'il existe des preuves suffisantes pour déposer un acte d'accusation et que le sursis à l'action publique n'a pas été décidé, il est obligatoire pour le procureur d'appliquer la procédure accélérée de procès. Cette procédure s'applique aussi à un nombre limité d'infractions pénales énumérées à l'article 250, cependant si les infractions pénales sont soumises à prépaiement et à conciliation, la procédure accélérée de jugement ne peut être appliquée. Les délits soumis à la procédure accélérée sont généralement de simples crimes sans conséquence grave commis contre la société et faciles à prouver. Selon certains auteurs, il semble plus approprié de dépénaliser les infractions énumérées dans la loi relevant de la procédure accélérée et le cas échéant, celles-ci peuvent être transformées en actes entraînant des sanctions administratives. La procédure accélérée de procès est une méthode alternative de règlement des différends qui s'applique avant l'ouverture d'une affaire pénale, le tribunal ne peut s'y référer après l'ouverture. Cependant, cette situation peut conduire à des résultats injustes dans les cas où il est entendu que le crime relève de la procédure accélérée de jugement après l'acceptation de l'acte d'accusation et la nature du crime change au cours du procès. Comme le manque d'une décision de sursis à l'ouverture de l'action publique est une condition pour l'application de la procédure accélérée de procès, certains auteurs pensent que cette méthode s'appliquera davantage aux récidivistes, ce qui est souvent critiqué. Si les conditions sont remplies pour qu'une procédure accélérée de procès puisse être appliquée, le procureur doit d'abord inviter le suspect. La procédure peut également être appliquée suite à la demande du suspect. Le suspect, lorsqu'il est convoqué, doit d'abord être informé sur la procédure accélérée de procès. Bien que, selon la loi, les agents de police puissent également informer le suspect, cette information doit être donnée par le procureur à la fin de la phase d'enquête et le suspect doit être éclairé sur les faits de l'affaire et les conséquences juridiques, de manière exhaustive et compréhensible pour le suspect. Une fois dûment informé, il est proposé au suspect d'appliquer la procédure accélérée de procès. À ce stade, il est supposé que le procureur ait la possibilité de déterminer la peine à imposer lors de la formulation de la proposition, car il n'est pas prévu que la proposition soit écrite ou consignée dans un procès-verbal. Pour qu'une procédure accélérée de procès soit appliquée, le suspect doit accepter la proposition de sa volonté propre. Le suspect est libre d'accepter ou de rejeter la proposition. L'acceptation de la proposition par le suspect ne signifie pas un aveu de culpabilité. Étant donné que le suspect doit décider librement et volontairement, les méthodes interdites qui violent sa volonté ne peuvent être utilisées. Cependant, il est soutenu que la proposition d'une réduction de peine dans le cadre d'une procédure accélérée de procès affecte la volonté propre du suspect. Bien que la présence d'un avocat de la défense au moment de la proposition ne soit pas obligatoire, l'acceptation de la proposition en présence d'un avocat de la défense est l'une des conditions préalables d'une procédure accélérée de procès. Ainsi, un nouveau cas de défense obligatoire a été adopté et réglementé dans le système de justice pénale. Cependant, pour que les droits soient effectivement exercés, la présence obligatoire de l'avocat de la défense devrait être assurée à toutes les phases de la procédure accélérée du procès, y compris les phases d'information et de proposition. En outre, pour garantir le droit du suspect d'être assisté par un avocat, l'avocat de la défense devrait pouvoir examiner le dossier et s'entretenir avec le suspect. Si le suspect ne comprend pas ou ne parle pas le turc ou s'il est handicapé, un interprète est désigné lors de l'information, la proposition, l'acceptation et toutes les phases judiciaires. Si le suspect accepte la proposition, un procès-verbal est rédigé pour attester de ce fait; si la proposition est rejetée, l'enquête se poursuit selon les dispositions générales et, en règle générale, un acte d'accusation est déposé contre le suspect. En procédure accélérée de jugement, la sanction est déterminée par le procureur. L'un des principaux arguments contre la procédure accélérée de procès est que le procureur a le pouvoir de déterminer la sanction et de réduire la peine, ce qui est un devoir judiciaire. Le procureur peut déterminer la peine de base en tenant compte des éléments mentionnés à l'article 61/1 du code pénal turc et, si les conditions sont remplies, appliquer les dispositions relatives aux infractions successives. Certains auteurs reprochent que lors de la détermination de la peine de base, seules les dispositions sur les infractions successives sont utilisées en plus des critères du premier paragraphe et que les dispositions sur la tentative criminelle et/ou la complicité ne puissent être appliquées. Cette disposition est susceptible de causer divers problèmes. Une fois la pénalité déterminée, il est obligatoire de réduire la pénalité de moitié. Parallèlement, si les conditions sont remplies, le procureur a le pouvoir d'appliquer les dispositions sur la suspension du prononcé du jugement, de convertir l'emprisonnement en peine alternative ou de surseoir à l'emprisonnement, ainsi que de déterminer une mesure de sûreté. Dès l'acceptation de la proposition, le procureur demande au tribunal compétent d'appliquer la procédure accélérée de procès au suspect par une demande écrite. Si le tribunal, en tant qu'autorité d'examen et d'approbation, estime qu'il n'y a aucune des circonstances justifiant le renvoi de la réquisition suite à son examen à la lumière des éléments prévus par la loi, il entend le suspect en présence de son avocat et rend une décision. La Cour constitutionnelle a annulé la disposition relative à l'obligation du tribunal de rendre un jugement conformément à la demande formulée dans la réquisition du procureur si les conditions sont remplies et a décidé que la réquisition du procureur devrait faire l'objet d'un contrôle judiciaire effectif. Bien que limité, l'amendement subséquent a donné au tribunal le pouvoir de rendre un verdict si les preuves de l'affaire exigent une condamnation et de modifier la sanction. Si le tribunal constate que les conditions pour la proposition et son acceptation sont remplies et que l'infraction relève d'une procédure accélérée de procès et qu'une condamnation est nécessaire en raison des éléments de preuve ; il rend un jugement pourvu qu'il ne soit pas plus sévère que la sanction prévue dans la réquisition du procureur. S'il est déterminé que ces conditions ne sont pas remplies, la réquisition est refusée. Si la demande de procédure accélérée de procès est rejetée, le dossier est renvoyé au parquet et l'instruction est entamée conformément aux dispositions générales. Une condamnation prononcée dans le cadre d'une procédure accélérée a le même effet qu'un verdict prononcé par un tribunal dans le cadre d'une procédure ordinaire. Bien que cela ne soit pas réglementé par la loi, dans le règlement, il est admis que l'information du suspect et la proposition d'une procédure accélérée de procès peuvent être effectuées par le système d'information sonore et vidéo (SEGBİS) ou par voie rogatoire si les conditions existent. Cependant, le caractère exceptionnel de ces méthodes doit être pris en compte. Dans une procédure accélérée de procès, la victime a seulement le droit de connaître le verdict et de faire des objections contre une décision de justice. Compte tenu du fait que dans la procédure accélérée de procès, des personnes spécifiques peuvent également être victimes d'infractions et de la tendance à élargir la portée des infractions en droit comparé en termes de méthodes similaires, la victime devrait être informée et/ou entendue et impliquée dans la procédure accélérée du procès. Dans ce contexte, les droits et prérogatives des victimes doivent être reconsidérés. Le suspect peut renoncer à sa volonté pour l'application de la procédure accélérée de jugement dans laquelle le volontariat est indispensable. Dans ce cas, la phase d'enquête s'achève selon les dispositions ordinaires. Dans le cas où la procédure accélérée de procès ne peut être achevée ou appliquée pour quelque raison que ce soit, une règle spéciale d'interdiction de preuve a été introduite interdisant l'utilisation de la déclaration d'acceptation du suspect et des documents concernant l'application de la procédure accélérée de procès. À ce stade, il semble opportun d'édicter un règlement sur la séparation de ces informations et documents du dossier et d'étendre la portée de la règle d'interdiction de preuve. Plusieurs cas spéciaux ont été inclus dans le Code de procédure pénale pour lesquels la procédure accélérée de jugement ne s'applique pas. A cet égard, la procédure accélérée de jugement ne s'applique pas si l'infraction est commise conjointement et l'un des suspects n'accepte pas la proposition d'application de la procédure accélérée de procès ou si une infraction entrant dans le champ d'application de la procédure accélérée et une infraction en dehors du champ d'application sont commises ensemble ; dans les cas de minorité, de maladie mentale, de surdité et de mutisme et dans les cas où les suspects ne peuvent être joints parce qu'ils ne se présentent pas à l'adresse indiquée aux autorités officielles ou se trouvent à en dehors du pays ou pour toute autre raison indiquée. La réglementation relative aux affaires à qui ne s'appliquent pas la procédure accélérée sont généralement considérées comme appropriées, tout en suscitant une certaine controverse. Si une procédure accélérée de jugement doit être appliquée, un procureur ne dépose pas d'acte d'accusation et si le procureur dépose l'acte d'accusation sans appliquer une procédure accélérée de procès pour les infractions entrant dans le champ d'application de la procédure, le tribunal renvoie l'acte d'accusation. En conséquence, une procédure accélérée de procès est également une condition préalable à la poursuite. Les verdicts de culpabilité prononcés dans le cadre d'une procédure accélérée peuvent être contestés conformément aux dispositions générales. Le fait que le droit d'interjeter appel contre le jugement ne soit pas reconnu et que la procédure de contestation comporte divers inconvénients fait généralement l'objet de critiques. Il est nécessaire d'élaborer une nouvelle réglementation sur les voies de recours, conforme au système de procédure pénale. Cependant, si les conditions sont remplies, des recours juridiques extraordinaires tels que l'annulation dans l'intérêt de la loi et la révision de procès peuvent être appliqués. En conclusion, on considère que les aspects de la procédure accélérée de procès qui sont problématiques et contraires au système de procédure pénale sont généralement causés par le fait que la procédure ait été réglementé comme une alternative à la phase de poursuite. Selon notre opinion, la procédure accélérée de jugement doit être recadrée conformément au système de procédure pénale en tant qu'une méthode accélérant la phase de poursuite et si les conditions sont remplies, les tribunaux doivent être autorisés à appliquer la procédure accélérée de procès au début de la poursuite.

Benzer Tezler

Tez No
377715
Çağdaş Suriye nesrinde siyasî hapishane edebiyatı üzerine eleştirel bir bakış
The literature of political prisons in contemporary Syrian prose analytical prepective
ABDOLGADER MOHAMED ALİ
Yüksek Lisans
Arapça
2014
Doğu Dilleri ve Edebiyatı Selçuk Üniversitesi
Doğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. FİKRET ARSLAN
Tez No
794092
Ceza muhakemesi hukukunda seri muhakeme usulü
Accelerated trial procedure in criminal procedure law
TAHİR AKGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Hukuk Gaziantep Üniversitesi
Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET BOZDAĞ
Tez No
790993
Ceza muhakemesinde iddianamenin iadesi
Rejection of indicment in criminal process law
MEHMET HAKAN ÇINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Hukuk Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER ÇELEN
Tez No
792098
Ceza muhakemesinde kovuşturmaya yer olmadığına dair karar ve kararın denetimi
The decision of not to prosecute in criminal procedure law and the review of the decision
SİNAN OĞUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Hukuk Süleyman Demirel Üniversitesi
Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. FARUK TURHAN
Tez No
794270
Ceza muhakemesinde itiraz kanun yolu
Objection as a legal remedy in criminal procedure law
GÖZDE NUR OĞUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Hukuk Ankara Üniversitesi
Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜNEŞ OKUYUCU ERGÜN

Geri Dön