Dede Korkut'un söz varlığı ile Anadolu ağızları söz varlığının karşılaştırılması
Comparison of Dede Korkut's vocabulary between Anatolian dialects's vocabulary
- Tez No: 731147
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ELÇİN YILMAZKAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Anadolu ağızları, Dede Korkut Hikâyeleri, Türkmen Sahra/Günbet Nüshası, karşılaştırma, söz varlığı, Anatolian dialects, Dede Korkut Stories, Turkmen Sahara/Gunbet Copy, comparison, vocabulary
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 513
Özet
Bu çalışmaya öncelikle Dede Korkut Hikâyeleri, Anadolu ağızları ve Türkmen Sahra/Günbet yazmasının tanıtımıyla başlanmıştır. Derleme Sözlüğü ve diğer bağımsız çalışmalardan faydalanılarak Dede Korkut'un Dresden ve Türkmen Sahra/Günbet yazmalarından seçilen toplam 1403 kelimenin Anadolu ağızları söz varlığı ile karşılaştırması yapılmıştır. Karşılaştırma için seçilen kelimeler standart yazımın dışında kalan özellikli kelimelerdir. Seçili her bir madde başı kelimenin okunuşu üç ayrı eserden yazılış farkları gözetilerek madde başı yapılmış ve öncelikle ağızlarda bire bir bu kullanımlar aranmıştır. Kullanım mevcutsa ilçe ve bağlı olduğu il bağlantısıyla listelenmiştir. Ardından ağızlarda kelimeyle ilgili ses, biçim ve anlam farkı bulunan kullanımlar varsa ayrıca listelenmiştir. Son olarak kelimeyle ilgili köken, tür, kullanım sayısı ve dil bilgisel hususları içeren bilgiler açıklanmıştır. Elde edilen veriler analiz edilerek Dede Korkut Hikâyeleri'nin söz hazinesinin tüm Anadolu coğrafyasına dağılımı tespit edilip haritalandırılmıştır. Ağız taramalarında kullanılan kapsamlı kaynak listesiyle Dede Korkut kelimelerinin geniş bir ağız coğrafyasındaki güncellik oranı tespit edilmiş ve çeşitli diğer sayısal verilere ulaşılmıştır. Bu çalışma aynı zamanda Dede Korkut'un söz varlığını dar alan karşılaştırma çalışmalarının dışına taşımıştır.
Özet (Çeviri)
This study was started with the introduction of Dede Korkut Stories, Anatolian dialects and Turkmen Sahara/Gunbet manuscript. A total of 1403 words selected from Dede Korkut's Dresden and Turkmen Sahra/Gunbet manuscripts were compared with the vocabulary of Anatolian dialects by making use of the Compilation Dictionary and other independent studies. The words which were selected for comparison are the featured words that are outside the standard spelling. The pronunciation of each selected headline word was made per article by considering the spelling differences from three different works, and first of all, these usages were searched one-to-one in dialects. If there is use, it is listed with the connection of the district and the province it is connected to. Then, if there are uses in dialects with a difference in sound, form and meaning, they are listed separately. Finally, information about the word, including its origin, type, number of uses and grammatical aspects, is explained. By analyzing the data which was obtained, the distribution of the vocabulary of Dede Korkut Stories across the entire Anatolian geography was determined and mapped. With the comprehensive list of sources used in dialect scans, the actuality of Dede Korkut words in a wide dialect geography has been determined and various other numerical data have been reached. This study also moved Dede Korkut's vocabulary out of narrow comparison studies.
Benzer Tezler
- Eski Anadolu Türkçesinde organ adlarının kullanım alanları
Usage areas of organ names in Old Anatolian Turkish
ELANUR TUNCER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıAğrı İbrahim Çeçen ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NECİP FAZIL ŞENARSLAN
- Seyitbek Destanı'ndaki epik unsurlar
Epic elements of Seyitbek epic poem
YASEMİN KARADEMİRLİDAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Halk Bilimi (Folklor)Ege ÜniversitesiTürk Halk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NERİN KÖSE
- Dede korkut'un Dresden nüshasının tarihî ve etimolojik sözlüğü
Historical and etymological dictionary of Dede Korkut's Dresden edition
MEVLÜDE ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞÜKRÜ HALUK AKALIN
- Dede Korkut anlatılarında toplumsal cinsiyet bağlamında dil
Language in the context of gender in the narratives of Dede Korkut
MERVE KOLİKPINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimArdahan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEVAL KAYA
- Kemal Abdulla'nın eksik el yazması romanı ile Dede Korkut destanının karşılaştırılması
Başlık çevirisi yok
EBRU DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıKafkas ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLKIN GULİYEV
PROF. DR. ŞUREDDİN MEMMEDLİ