Geri Dön

Dede Korkut'un söz varlığı ile Anadolu ağızları söz varlığının karşılaştırılması

Comparison of Dede Korkut's vocabulary between Anatolian dialects's vocabulary

  1. Tez No: 731147
  2. Yazar: İBRAHİM GÜLSER
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ELÇİN YILMAZKAYA
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Anadolu ağızları, Dede Korkut Hikâyeleri, Türkmen Sahra/Günbet Nüshası, karşılaştırma, söz varlığı, Anatolian dialects, Dede Korkut Stories, Turkmen Sahara/Gunbet Copy, comparison, vocabulary
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 513

Özet

Bu çalışmaya öncelikle Dede Korkut Hikâyeleri, Anadolu ağızları ve Türkmen Sahra/Günbet yazmasının tanıtımıyla başlanmıştır. Derleme Sözlüğü ve diğer bağımsız çalışmalardan faydalanılarak Dede Korkut'un Dresden ve Türkmen Sahra/Günbet yazmalarından seçilen toplam 1403 kelimenin Anadolu ağızları söz varlığı ile karşılaştırması yapılmıştır. Karşılaştırma için seçilen kelimeler standart yazımın dışında kalan özellikli kelimelerdir. Seçili her bir madde başı kelimenin okunuşu üç ayrı eserden yazılış farkları gözetilerek madde başı yapılmış ve öncelikle ağızlarda bire bir bu kullanımlar aranmıştır. Kullanım mevcutsa ilçe ve bağlı olduğu il bağlantısıyla listelenmiştir. Ardından ağızlarda kelimeyle ilgili ses, biçim ve anlam farkı bulunan kullanımlar varsa ayrıca listelenmiştir. Son olarak kelimeyle ilgili köken, tür, kullanım sayısı ve dil bilgisel hususları içeren bilgiler açıklanmıştır. Elde edilen veriler analiz edilerek Dede Korkut Hikâyeleri'nin söz hazinesinin tüm Anadolu coğrafyasına dağılımı tespit edilip haritalandırılmıştır. Ağız taramalarında kullanılan kapsamlı kaynak listesiyle Dede Korkut kelimelerinin geniş bir ağız coğrafyasındaki güncellik oranı tespit edilmiş ve çeşitli diğer sayısal verilere ulaşılmıştır. Bu çalışma aynı zamanda Dede Korkut'un söz varlığını dar alan karşılaştırma çalışmalarının dışına taşımıştır.

Özet (Çeviri)

This study was started with the introduction of Dede Korkut Stories, Anatolian dialects and Turkmen Sahara/Gunbet manuscript. A total of 1403 words selected from Dede Korkut's Dresden and Turkmen Sahra/Gunbet manuscripts were compared with the vocabulary of Anatolian dialects by making use of the Compilation Dictionary and other independent studies. The words which were selected for comparison are the featured words that are outside the standard spelling. The pronunciation of each selected headline word was made per article by considering the spelling differences from three different works, and first of all, these usages were searched one-to-one in dialects. If there is use, it is listed with the connection of the district and the province it is connected to. Then, if there are uses in dialects with a difference in sound, form and meaning, they are listed separately. Finally, information about the word, including its origin, type, number of uses and grammatical aspects, is explained. By analyzing the data which was obtained, the distribution of the vocabulary of Dede Korkut Stories across the entire Anatolian geography was determined and mapped. With the comprehensive list of sources used in dialect scans, the actuality of Dede Korkut words in a wide dialect geography has been determined and various other numerical data have been reached. This study also moved Dede Korkut's vocabulary out of narrow comparison studies.

Benzer Tezler

  1. Eski Anadolu Türkçesinde organ adlarının kullanım alanları

    Usage areas of organ names in Old Anatolian Turkish

    ELANUR TUNCER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Türk Dili ve EdebiyatıAğrı İbrahim Çeçen Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ NECİP FAZIL ŞENARSLAN

  2. Seyitbek Destanı'ndaki epik unsurlar

    Epic elements of Seyitbek epic poem

    YASEMİN KARADEMİRLİDAĞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    Halk Bilimi (Folklor)Ege Üniversitesi

    Türk Halk Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NERİN KÖSE

  3. Dede korkut'un Dresden nüshasının tarihî ve etimolojik sözlüğü

    Historical and etymological dictionary of Dede Korkut's Dresden edition

    MEVLÜDE ÖZDEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ŞÜKRÜ HALUK AKALIN

  4. Dede Korkut anlatılarında toplumsal cinsiyet bağlamında dil

    Language in the context of gender in the narratives of Dede Korkut

    MERVE KOLİKPINAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    DilbilimArdahan Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CEVAL KAYA

  5. Kemal Abdulla'nın eksik el yazması romanı ile Dede Korkut destanının karşılaştırılması

    Başlık çevirisi yok

    EBRU DEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Türk Dili ve EdebiyatıKafkas Üniversitesi

    Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İLKIN GULİYEV

    PROF. DR. ŞUREDDİN MEMMEDLİ