Hazine finansmanında faizli borçlanma sorunu ve çözüm önerileri
Interest-bearing financing problem in the government treasury and solution proposals
- Tez No: 732253
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET SARAÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Maliye, Economics, Finance
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam İktisadı ve Finansı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Ekonomisi ve Finans Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 283
Özet
Dünya genelinde devlet hazineleri uygun koşullarda borçlanabilmek, muhtemel borç krizlerine karşı önlem alabilmek ve borçlarını sürdürebilmek için borç yönetimine önem vermektedir. Borç yönetimi, borçlanma yapılırken risk ve maliyet unsurları hesaba katılarak stratejik bir biçimde hareket edilmesidir. Devlet hazineleri her ne kadar en düşük faiz oranından ve minimum risk seviyesinden borçlanmayı hedeflesede faizli borçlanma, ekonomide yer alan birçok makro iktisadi değişkeni borcun anapara ve faizinin ödenmesi aşamasında olumsuz etkilemektedir. İslam'da faiz yasağı iktisadi sistemin temel unsurlarından biri olduğu için, İslam iktisadı devlet hazineleri tarafından gerçekleştirilen faizli borçlanmayı uygun görmemektedir. İslam iktisadının hedeflediği iktisadi düzen; üretim ve ticaret merkezli, ortaklığa ve risk paylaşımına dayalı, sürdürülebilir bir büyüme ve gelir dağılımında adaleti esas alan bir yaklaşım olduğu için faizli borçlanmanın faiz yükü nedeniyle söz konusu makro iktisadi değişkenlere zarar vermesi İslam iktisadı perspektifinden olumsuz olarak değerlendirilmektedir. Ayrıca, İslam iktisadında kumar, garar (aşırı belirsizlik) ve spekülasyon gibi yasaklar olması nedeniyle devlet hazinelerinin borç yönetimi kapsamında gerçekleştirdiği swap (takas), forward (standart olmayan vadeli işlem sözleşmeleri), futures (standart vadeli işlem sözleşmeleri) ve opsiyon (seçme haklı vadeli işlem sözleşmeleri) gibi işlemlere İslam iktisadı konvansiyonel iktisattan farklı bir perspektifle yaklaşmaktadır. Literatürde devlet hazinelerinin borç yönetimi işlemlerini İslam iktisadı perspektifinden değerlendiren bu kapsamda bir çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışmanın temel amacı; devlet hazinelerince gerçekleştirilen faizli borçlanmanın faiz yükü nedeniyle makroekonomiye verdiği zararları ortaya koymak ve İslam iktisadıyla uyumlu faizsiz finansman yöntemlerinin geliştirilmesine katkı sağlamaktır. Bu amaç doğrultusunda çalışmada, hazine borç yönetim işlemleri İslam iktisadı perspektifinden değerlendirilmekte ve borç faiz ödemelerinin makro iktisadi değişkenlerle uzun dönem ilişkisi ekonometrik olarak analiz edilmektedir. Bu ekonometrik çalışmayla borç faiz ödemelerinin makro iktisadi değişkenlere etkisi Türkiye örnekleminde ampirik olarak ortaya koyulmaktadır. Çalışma kapsamında, Türkiye'de borç faiz ödemelerinin makro iktisadi değişkenlere etkisi 1989-2019 dönemi için incelenmektedir. Borç faiz ödemeleri ile makro iktisadi değişkenler arasındaki uzun dönem eşbütünleşme ilişkisi ARDL Sınır Testi yaklaşımı ile tahmin edilmektedir. Çalışmada 3 ayrı regresyon modeli kurulmuş olup, uygulanan testler sonucunda, regresyon modellerinde yer alan değişkenler arasında uzun dönemde eşbütünleşme ilişkisi tespit edilmiştir. Model tahmin sonuçlarına göre borç faiz ödemeleri gelir dağılımını, dış borç faiz ödemeleri cari açığı ve iç borç faiz ödemeleri ekonomik büyümeyi negatif etkilemektedir. Yani faizli borçlanma faiz yükü nedeniyle Türk ekonomisine zarar vermektedir. Çalışma kapsamında, İslam iktisadıyla uyumlu faizsiz finansman yöntemlerine dünyadaki uygulama örneklerini içerecek şekilde (Malezya, Bangladeş, Sudan, Bahreyn ve Maldivler) yer verilmekte olup, bu yöntemlerden hareketle Türk Hazinesi için faizsiz finansman yöntemleri önerilmektedir. Ayrıca çalışmada, faizsiz finansmanın faizli borçlanmaya göre ekonomiye sağlayacağı avantajlar bilimsel çalışmalar çerçevesinde ortaya koyulmaktadır. Çalışma kapsamında, faizsiz finansman aracı kamu yatırım sertifikalarıyla faizli borçlanma aracı devlet tahvillerinin ekonomiye etkileri 2009 (2.çeyrek)-2016 (4.çeyrek) dönemi için Malezya örnekleminde karşılaştırılmakta ve ekonometrik analizde değişkenler arasındaki uzun dönem eşbütünleşme ilişkisi ARDL Sınır Testi yaklaşımı ile tahmin edilmektedir. Çalışmada 4 ayrı regresyon modeli kurulmuş olup, uygulanan testler sonucunda, regresyon modellerinde yer alan değişkenler arasında uzun dönemde eşbütünleşme ilişkisi tespit edilmiştir. Model tahmin sonuçlarına göre Malezya devleti tarafından ihraç edilen faizsiz finansman aracı kamu yatırım sertifikalarının enflasyona negatif etki ve ekonomik büyümeye pozitif etki açısından faizli borçlanma aracı devlet tahvillerine göre ekonomiye daha fazla katkı sağladığı tespit edilmiştir. Literatürde daha önce Malezya örnekleminde kamu yatırım sertifikaları ile devlet tahvillerini bu çalışmada olduğu şekilde karşılaştıran bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Çalışmanın sonuç ve öneriler kısmında model sonuçlarına ilave olarak, çalışmanın bütünlüğü kapsamında borçlanma, borç yönetimi ve İslami iktisadı perspektifine ilişkin detaylı değerlendirmeler ve öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The government treasuries around the world give importance to the debt management in order to borrow under favorable conditions, to take precautions against possible debt crises and sustain debts. The debt management is to act strategically by taking risk and cost factors into account while borrowing. Although the government treasuries aim to borrow at the lowest interest rate and minimum risk level, interest-bearing financing negatively affects many macroeconomic variables in the economy at the stage of paying the principal and interest of the debt. Since the prohibition of interest in Islam is one of the basic elements of the economic system, Islamic economics does not approve of interest-bearing financing by the government treasuries. The economic order targeted by Islamic economics, since it is an approach centered on production and trade, based on partnership and risk sharing, based on sustainable growth and fairness in income distribution, the damage of interest-bearing financing to macroeconomic variables due to the interest burden is evaluated negatively from the perspective of Islamic economics. In addition, in Islamic economics, since there are prohibitions such as gambling, garar (extreme uncertanity) and speculation, Islamic economics approaches the operations such as swap, forward, futures and option which are carried out within the context of debt management by the government treasuries from a different perspective than conventional economics. In the literature, there has not been a study in this context that evaluated the debt management operations of the government treasuries from the perspective of Islamic economics. The main purpose of this study is to reveal the damage caused by the interest-bearing financing made by the government treasuries to the macroeconomy due to the interest burden, and to contribute to the development of interest-free financing methods in line with Islamic economics. For this purpose in the study, the debt management operations of the treasury have been evaluated from the perspective of Islamic economics and the long-term relationship between the debt interest payments and the macroeconomic variables has been analyzed econometrically. With this econometric study, the effect of the debt interest payments on the macroeconomic variables has been empirically revealed in the sample of Turkey. Within the context of the study, the effect of the debt interest payments on the macroeconomic variables in Turkey has been examined for the period 1989-2019. The long-term cointegration relationship between the debt interest payments and the macroeconomic variables has been estimated through the ARDL Bounds Testing approach. In this study, 3 different regression models have been established and as a result of the tests, the cointegration relationship in the long-term has been determined among the variables in the regression models. According to the model estimation results, the debt interest payments affect the income distribution negatively and the external debt interest payments affect the current account deficit negatively and the domestic debt interest payments affect the economic growth negatively. In other words, interest-bearing financing harms the Turkish economy due to the interest burden. Within the context of the study, interest-free financing methods compatible with Islamic economics have been included with the examples of the applications in the world (Malaysia, Bangladesh, Sudan, Bahrain and Maldives), and based on these methods, interest-free financing methods for the Turkish treasury have been suggested. Furthermore, in the study, the advantages of interest-free financing to the economy compared to interest-bearing financing have been revealed within the framework of the scientific studies. Within the context of the study, the effects of the interest-free financing instrument, Government Investment Issue (GII), and the interest-bearing debt instrument, Malaysian Government Securities (MGS), on the economy have been compared in the Malaysian sample for the period 2009 (2nd quarter) – 2016 (4th quarter) and the long-term cointegration relationship among the variables in the econometric analysis has been estimated through ARDL Bounds Testing approach. In this study, 4 different regression models have been established and as a result of the tests, the cointegration relationship in the long-term has been determined among the variables in the regression models. According to the model estimation results, it has been determined that the interest-free financing instrument (GII) contribute more to the Malaysian economy than the interest-bearing debt instrument (MGS) in terms of having a negative effect on the inflation and having a positive effect on the economic growth. There has been no study in the literature comparing government investment issue and government securities in the Malaysian sample as in this study. In addition to the model results, in the conclusion and recommendations section of the study, the detailed evaluations and suggestions regarding the borrowing, the debt management and Islamic economics perspective have been presented within the context of the integrity of the study.
Benzer Tezler
- Gelişmekte olan ülkelerin dış borç sorunu ve Türkiye'nin dış borçları
Başlık çevirisi yok
MUSTAFA KARAGÖZ
- Türkiye'de kamu açıklarının finansmanı ve ekonomik etkileri
Financing public deficits in Turkey and the economic effects
MISRA TUĞ SÖZER
- İç borçlanma ile para arzı arasındaki ilişki
The Relation between domestic dept and money supply
BİRGÜL EDE
