Frege'nin Gönderge Teorisi ile Gelenbevi'nin Delâlet Teorisi arasında bir karşılaştırma
A comparison between Frege's Theory of Reference and Galanbavi's Theory of Dalâlat
- Tez No: 734909
- Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL ÇETİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Felsefe, Religion, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bursa Uludağ Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mantık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 162
Özet
Bu çalışmamızda Friedrich Ludwig Gottlob Frege'nin (1848-1925) gönderge teorisi ile İsmail Gelenbevi'nin (Gelenbeli İsmail) (1730/31-1790/91) delâlet teorisini inceleyerek karşılaştırma yaptık. Buradaki karşılaştırmadan kastımız, iki mantıkçıdan birinin diğerine göre görüşlerine bir değer biçmek değil; konu edindiğimiz akademik ve felsefi bilginin netleştirilmesi için bir görüşün ötekine göre farklı, benzer ve aynı yönlerini belirlemektir. Böylece söz konusu akademik-felsefi bilginin, daha arı duru bir şekilde ortaya konmuş olabileceğini düşündük. Frege'nin özdeşlik teorisi, yine kendi gönderge anlayışının doğmasına neden olmuştur. O, ifadelerin özdeşliği meselesini kendine sorun edinmiştir. Onun özdeşlik hakkındaki görüşü evrilerek dönüşmüş ve bu dönüşüm de“gönderge”ile“duyum”kavramlarının karşılıklı olarak yorumlanmasına neden olmuşken, ifadelerin özdeşliği konusunda Gelenbevi'nin doğrudan doğruya bir görüşünden söz edemeyiz. Ancak lafzın manaya delâleti, mutabakat (tam örtüşme) yoluyla gerçekleştiğinde özcü yaklaşımından dolayı ona göre delâlet, her iki ifadeyi eşit kılmaktadır. Frege'ye göre sözcükler olağan tarzda kullanıldıklarında, kişinin söylemek istediği şey onların göndergesidir. Gelenbevi'ye göre ise delâlet, bir şeyin öyle bir halde bulunmasıdır ki, o şeyi anlamak, başka bir şeyin anlaşılmasını sağlar (husûle getirir). Frege'nin tanımı yalnızca dil felsefesi içerisinde değerlendirilirken Gelenbevi'nin tanımı hem epistemeloji hem de dil felsefesi içerisinde değerlendirilebilecektir.
Özet (Çeviri)
In this study, we compared Friedrich Ludwig Gottlob Frege's (1848-1925) referential theory with İsmail Gelenbevi's (Gelenbeli İsmail) (1730/31-1790/91) al-dalâlah (signification) theory. By comparison here we do not mean to appraise the views of one of the two logicians over the other; The aim is to determine the different, similar and same aspects of one view compared to the other in order to clarify the academic and philosophical knowledge we have covered. Thus, we thought that the academic-philosophical knowledge in question could have been revealed in a more pure way. Frege's identity theory, again, led to the emergence of his own understanding of referent. He took for himself the question of identity of expressions. While his view on identity has evolved and transformed, and this transformation has caused the concepts of“reference”and“sensation”to be interpreted mutually, we cannot directly speak of Gelenbevi's view on the identity of expressions. However, when the indication of the meaning of the word is realized through agreement (full overlap), according to him, due to his essentialist approach, indication makes both expressions equal. According to Frege, when words are used in the usual way, what one wants to say is their referent. According to Gelenbevi, signification is the presence of something in such a state that understanding that thing enables (creates) the understanding of something else. While Frege's definition is only evaluated within the philosophy of language, Gelenbevi's definition can be evaluated within both epistemeology and philosophy of language.
Benzer Tezler
- L'intentionnalité et l'individuation chez Brentano et Husserl
Brentano ve Husserl'de yönelimsellik ve bireyleşme
YUSUF YILDIRIM
Doktora
Fransızca
2024
FelsefeGalatasaray ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİYE KOVANLIKAYA
PROF. DR. CHRISITAN BONNET
- A critical assessment of Turkey's migration regime: Securitization versus human rights?
Türkiye'nin göç rejiminin eleştirel bir değerlendirmesi: Güvenlikleştirmeye karşı insan hakları?
KÜBRA AYDINLI
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Siyasal BilimlerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiAvrupa Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN GALİP YALMAN
- The structure and unity of atomic fregean thoughts: An explication and emendation
Fregeci atomsal düşüncelerin yapısı ve birliği: Bir açımlama ve güçlendirme
OĞUZ AKÇELİK
- Abstract objects as constituents of external reality: A defense of the fregean account against Dummett's objections
Dışsal gerçekliğin yapıtaşları olarak soyut nesneler: Fregeci izahatın Dummett'ın itirazlarına karşı savunması
AHMET ÖZCAN KARABAĞ
- Thomas Hardy as a threshold figure and crisis of representation in his poetry-a deconstructionist reading
Bir geçiş dönemi figürü olarak Thomas Hardy'nin şiirlerindeki temsil krizi-yapısökümcülük ışığında bir okuma
NİLÜFER ÖZGÜR
Doktora
İngilizce
2015
Batı Dilleri ve EdebiyatıOrta Doğu Teknik Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURTEN BİRLİK