Özbek Türkçesinde bitki adlarıyla kurulan Özbek atasözleri
Uzbek proverbs created with phytonyms in Uzbek Turkish
- Tez No: 737544
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ DÖNE ARSLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kastamonu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 178
Özet
Çalışmada, Özbek atasözlerinin yer aldığı kaynaklar taranarak bitki adlarının geçtiği atasözleri tespit edilmiştir. Tespit edilen atasözleri bitki türlerine göre tahıllar, baklagiller, meyveler, sebzeler, çiçekler, otlar, ağaçlar, endüstri bitkileri, çalılar ve genel bitkiler olarak tasnif edilip çeviri yazı harfleri ile yazılarak Türkiye Türkçesine aktarılmıştır. Bu çalışmada yer alan Özbek atasözlerinde birbirinden farklı seksen iki bitki adı geçmektedir. Araştırmada, atasözlerinde ifade edilen kavramlar kısaca açıklanmış, bitki adlarının atasözlerine kattığı anlamlar belirtilmiş, varsa atasözlerinin varyantları sıralanmış ve her bitki adının kaç atasözünde geçtiği ifade edilmiştir. Aynı zamanda, Özbek atasözlerinde yer alan bitki adları köken bilimi bakımından da incelenmiştir. Tezin son kısmında, Özbek atasözlerinde geçen bitki adlarının sözlüğüne yer verilmiştir. Neticede, Özbek atasözlerindeki bitki adlarının çoğunlukla metafor olarak kullanıldığı, aile, soy, arkadaşlık, komşuluk, vatan, cimrilik, değer gibi kavramları ifade ettiği ve köken bilimi bakımından atasözlerinde en çok Türkçe kökenli sözcüklerin yer aldığı sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
In the study, the sources containing Uzbek proverbs were scanned and the proverbs with plant names were determined. The determined proverbs were classified as cereals, legumes, fruits, vegetables, flowers, herbs, trees, industrial plants, scrub plants and general plants by plant types, and were transliterated into Turkey Turkish. Uzbek proverbs studied in this study contains eighty-two individual phytonyms. In the research, the concepts expressed in the proverbs were briefly explained, the contribution of phytonyms to the meaning of the proverbs were stated, the variants of the proverbs, if any, were listed and it was stated how many proverbs each phytonym was in. At the same time, phytonyms in Uzbek proverbs were also studied etymologically. In the last part of the thesis, a dictionary of phytonyms in Uzbek proverbs was given. As a result, it has been concluded that phytonyms in Uzbek proverbs are mostly used as metaphors, expressing concepts such as family, ancestry, friendship, neighbourhood, homeland, stinginess, and value, and the words of Turkish origin are the most common in the proverbs in terms of etymology.
Benzer Tezler
- Oş ili (Merkez) Özbek ağzı
Osh region (Centre) Uzbek dialect
ERDİ ERBEDEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DilbilimGazi ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİGEN GÜNER DİLEK
- Heykelü'l-Esrâr Tercümesi
Heykelü'l-Esrar Translation
NECMİYE ÖZBEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Türk Dili ve EdebiyatıCumhuriyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BURHAN PAÇACIOĞLU
- Özbek Türkçesinde isimler
The Onomata in Uzbek Turkish
AYNUR ÖZ
Doktora
Türkçe
1999
DilbilimAnkara ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İRİSTAY KUÇKARTAYEV
- Özbek Türkçesinde pekiştirme ve derecelendirme
Comparative and superlative in Uzbek Language
RIDVAN OKUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FEYZİ ERSOY
- Özbek Türkçesinde istem (valenz)
Valenz in Uzbek language
FEYZİ ÇİMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Türk Dili ve EdebiyatıFatih ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. MEHMET KARA