Osmanlı ilköğretim okullarındaki kitâbet ve tahrir kitaplarının yazma eğitimi açısından incelenmesi (Amelî Kitâbet-Usûl-i Tahrir örneği)
Study of literary composition and essay books in ottoman primary education schools in terms of writing education (Example of Amelî Kitâbet-Usûl-i Tahrir)
- Tez No: 739994
- Danışmanlar: PROF. DR. HASAN KAVRUK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İnönü Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 430
Özet
Bu araştırmanın amacı; Osmanlı Dönemi ilköğretim okullarında (iptidâî mektepler) yazma ve kompozisyon (kitâbet ve tahrir) ders kitabı olarak okutulan bazı eserlerin yazma eğitimi bağlamında incelenerek mevcut durumunun araştırılması ve günümüz yazma eğitimi ile ilişkisinin değerlendirilmesidir. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden iç içe geçmiş çoklu durum çalışması ile desenlenmiştir. Araştırmadaki verilerin toplanması, araştırmacı tarafından kitâbet ve tahrir kitaplarının künyelerinin kütüphanelerde araştırılması ve tespiti sonrasında ilgili eserlerin elektronik ortamda teslim alınması ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, Osmanlı ilköğretim okullarında (iptidâî mektep) yazma dersi kapsamında okutulmak üzere hazırlanan ve araştırmacı tarafından belirli ölçütlerle sınırlandırılan amaçlı örnekleme ait verilerin analizinde, nitel araştırma tekniklerinden doküman incelemesi ve betimsel analiz kullanılmıştır. Araştırma sonucunda Osmanlı ilköğretim (iptidâî mektep) kurumlarında, yazma dersinin ayrı bir ders olarak okutulduğu, yazma eğitiminin öncelikli olarak hazırlıksız konuşma niteliğindeki uygulamalarla başlatıldığı ve sözlü ifadenin yazılı ifadenin anahtarı olarak kullanıldığı, her sınıf seviyesinde aynı konuların kolaydan zora ilkesi benimsenerek işlendiği ancak ele alınan konuların sınıf seviyesi ile doğru orantılı olarak daha detaylı öğretildiği, öğretimi yapılan konuların detaylandırılmasında nasıl, niçin, neden sorularının önem taşıdığı, yazma derslerinin temel kuralı olarak fikri hürriyetin sağlanması düsturunun benimsendiği tespit edilmiştir. Yazma eğitiminde ürün temelli yaklaşımın yanı sıra süreç temelli yaklaşımın kısmen kullanıldığı, planlı yazma sürecine ait aşamalara yazma eğitiminde yer verildiği, güdümlü yazma, kontrollü yazma, not alma, boşluk doldurma, bir metinden hareketle yazma, bir resimden hareketle yazma, bir metni kendi cümleleriyle yeniden oluşturma gibi günümüz yazma yöntem ve tekniklerinden faydalanıldığı, yazma konularında günümüzden farklı olarak planı verilmiş mevzuların kullanıldığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this research is; it is the study of the current situation of some works in the context of writing education in Ottoman-era elementary schools and the textbook of composition (literary composition and essay) and the evaluation of its relationship to modern-day writing education. The research was patterned by multiple state studies intertwined from qualitative research methods. The collection of the data in the research was carried out by the researcher through the search of the bracelets of the books of masterpiece and propulsion in libraries and after the detection of the relevant works were delivered electronically. The study used document review and descriptive analysis from qualitative research techniques and analysis of data on purposeful sampling prepared to be studied within the scope of the writing course in Ottoman primary schools. As a result of the research, the Ottoman primary schools were taught as a separate course in writing, writing training is primarily initiated with impromptu speech applications and verbal expression is used as key to written expression, at each grade level, the same subjects are processed with the adoption of the easy-to-hard principle but the subjects addressed are taught in greater detail in proportion to the grade level, how, why, why questions are important in detailing the subjects taught, the basic rule of writing lessons has been found to be the adoption of the idea of ensuring freedom. Partially using the product-based approach as well as the process-based approach in writing training, motivated writing, where stages of the planned writing process are included in the writing training, controlled writing, taking notes, filling in blanks, writing in motion from a text, today's writing methods and techniques, such as writing from a picture in motion, recreating a text with their own sentences, are exploited, it has been found that unlike today in writing, the plan is used.
Benzer Tezler
- History education in guiding subjects to loyalty: History education in the Ottoman primary and secondary schools in the Late Tanzimat era (1869-1876)
Tebaayı sadakate götüren rehber: Geç Tanzimat Dönemi (1869-1876) Osmanlı ilköğretim ve ortaöğretim okullarında tarih eğitimi
ÖMÜR ŞANS
Yüksek Lisans
İngilizce
2013
TarihOrta Doğu Teknik ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RECEP BOZTEMUR
- Sekiz yıllık kesintisiz zorunlu ilköğretim uygulaması konusunda öğretmen görüşleri
Compulsory non deduction for eight yearly primery education practice and point of views of teachers
KEMAL MERT
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Eğitim ve ÖğretimNiğde ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. HASAN YILMAZ
- Sosyal bilgiler dersinde uygulanan çoklu zeka kuramının öğrencilerin akademik başarılarına etkileri
The effects of multiple intelligences theory on student's academical success which applied in the lesson of social studies
ALİ İHSAN BAYKAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiSosyal Bilgiler Öğretmenliği Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞEFİKA KURNAZ
- Sosyal Bilgiler Ders Kitabında Osmanlı Tarihi öğretiminin ünite kazanımları açısından değerlendirilmesi (2019-2020 yılı kitap örneğine göre)
Social Studies the Texbook Ottoman History teaching unit in terms of gains evaluation (According to the 2019-2020 year book example)
HACİRE PERTAV
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiSosyal Bilimler ve Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CELÂL ERDÖNMEZ
- İlköğretim okullarında sosyal bilgiler derslerinde Osmanlı kültür ve uygarlığı konusunun öğretimi
Teaching of the subject of Ottoman culture and civilization in social knowledge lessons at primary schools
ZEKERİYA AKKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Eğitim ve ÖğretimAtatürk Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ALİ SİNAN BİLGİLİ