Geri Dön

İbrâhim Enîs Ahmed'in 'Min Esrâri'l-Luga' kitabı çerçevesinde dilin gelişim yöntemleri ve i'râb teorisi

Word derivation methods and theory of irab within the framework of Ibrāhīm Anīs's book 'Min Esrār al-Luga'

  1. Tez No: 741787
  2. Yazar: MÜNEVVER BAYRAM
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ İZZET MARANGOZOĞLU
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Linguistics, Eastern Linguistics and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Arap Dili ve Belagati, İbrâhîm Enîs, Hayatı, Kelime Türetim Yöntemleri, İ`râb, Sesbilim, Arabic Language and Eloquence, Ibrāhīm Anīs, His Life, Word Derivation Methods, İrab, Phonology
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 260

Özet

Bu çalışmada, İbrâhîm Enîs'in kelime türetim yöntemleri ve i`râb ile alakalı Min esrâri'l-luga kitabında zikrettiği görüşleri incelenecektir. Bu konunun seçilmesinin birkaç sebebi vardır. Bunlardan ilki, İbrâhîm Enîs hakkında ülkemizde yapılan sadece bir tez çalışması ve bir ansiklopedi makalesinin olmasıdır. İkincisi ise kelime türetim yöntemleri hakkında genel bir araştırma yapıp, gerekli yerlerde Türkçe karşılıklarına değinip, bu konuda uzman biri olan Enîs'in görüşleri çerçevesinde bu yöntemleri irdeleyip alana katkı sağlamaktır. Üçüncüsü ise i`râb alametlerine farklı bir bakış açısıyla bakan Enîs'in görüşlerini inceleyip, tam olarak hangi noktada durduğunu tespit edebilmektir. Yapılan bu çalışma başlığından da anlaşılacağı üzere 3 ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde İbrâhîm Enîs hakkında ulaşılabilen bilgilere yer verilmiştir. Bu bağlamda daha önce okunan tez ve makalelerde, özellikle de ailesi hakkında, rastlanılmayan bilgilere ulaşılmaya çalışılmış; akademik ve idâri yönlerine değinilmiştir. Bu yönlerini hakkında bilgi verilirken, onu anmak için yapılan konferanslarda öğrencilerinin, akrabalarının ve hocalarının söylemlerinden elde edilen birinci elden veriler kullanılmıştır. İkinci bölümde ise kelime türetim yöntemlerine yer verilmiş ve her yöntemin kendi içerisinde yaşamış olduğu tarihsel gelişim sürecinden bahsedilip, Enîs'in bu konulardaki görüşleri aktarılmıştır. Onun görüşlerinin yanı sıra kelime türetim yöntemlerinin Türk dilindeki karşılıklarına da yer verilmiş; yer yer İbraniceden de faydalanılmıştır. Üçüncü bölümde ise i`râb konusuna ele alınmış, Enîs'in bu konudaki lehçebilim ve sesbilim çalışmalarından yola çıkarak ortaya koymuş olduğu yeni sistemin adımları tek tek incelenmiştir. Yine bu bölümde de ikinci bölümde olduğu gibi İbraniceden ve Türkçeden faydalanılmıştır. Konuların işlenmesinde kronolojik sürece dikkat edilmiş ve Enîs tarafından kitabında dipnotta verilmeyen kaynaklar tespit edilmeye çalışılmıştır. Her iki bölümde de Enîs'in görüşlerinin değerlendirilmesi yapılmış ve onun hakkında verilen yanlış bilgiler de düzeltilmiştir.

Özet (Çeviri)

In this study, the word derivation methods written by Ibrāhīm Anīs in his book Min esrār al-luga and his views on irab will be examined. There are several reasons for choosing this topic. The first one is that there is only one thesis written about Ibrāhīm Anīs and one encyclopedia article written about him in our country The second one is to make a general research on word derivation methods, to mention Turkish equivalents where necessary, and to contribute to the field by examining these methods through the framework of the views of Anīs, who is an expert on this subject. The third one is to examine the views of Anīs, who looks at the signs of irab from different perspective, and to determine exactly where he stands. As it understood from this study's topic, it consists of three fundamental parts. In the first chapter, the information which could be reached about Ibrāhīm Anīs is given. In this context, it was tried to get the information which was not found in the theses and articles read before, especially about his family and it was mentioned his academic and administrative aspects. While giving information about these aspects, from the conferences held to commemorate him, the data obtained from the discources of his students, relatives and teachers were used. In the second part, word generation methods are included and the historical development process of each method is mentioned, and Anīs' views on these issues are given. In addition to his views, Turkish equivalents of word derivation methods are also included and Hebrew is also used from time to time. In the third chapter, the subject of i`râb is discussed, and the steps of the new system that Ibrāhīm Anīs has put forward based on his dialectology and phonetics studies are examined one by one. Again, in this section, as in the previous section, Hebrew and Turkish were used. Attention was paid to the chronological process in the processing of the subjects, and sources that were not given in the footnotes by Anīs in his book were identified. In both sections, Anīs' views were evaluated and the wrong information given about him was corrected.

Benzer Tezler

  1. Arap dilinde semantik gelişim

    Semantic development in the Arabic language

    HADİEH NASİF

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DinErciyes Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. KADİR KINAR

  2. Mean-shift analysis for image and video applications

    Resim ve video uygulamaları için ortalama değer kayması analizi

    HALİL İBRAHİM CÜCE

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2005

    Elektrik ve Elektronik Mühendisliğiİhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi

    Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü

    PROF.DR. AHMET ENİS ÇETİN

  3. Spatial decoding of oscillatory neural activity for brain computer interfacing

    Beyin makine arayüzleri için salınımlı beyin işaretlerinin uzamsal çözümlemesi

    İBRAHİM ONARAN

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2013

    Biyomühendislikİhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi

    Elektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET ENİS ÇETİN

    YRD. DOÇ. DR. NURİ FIRAT İNCE

  4. Ailesel akdeniz ateşi tanılı hastaların yaşam kalitelerinin değerlendirilmesi

    Evaluation of quality of life in patients with familial mediterranean fever

    MUHAMMED ENİS CAN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıBolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HALİL İBRAHİM ATASOY

  5. Yenileşme dönemi hikayeciliğimizde eğitsel açıdan çocuğun sosyalleşmesine yönelik ifadelerin tespiti

    The detection of expressions on the socialization of the child from educational perspective in our innovation period storytelling

    BİLGE SANCAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Eğitim ve ÖğretimAğrı İbrahim Çeçen Üniversitesi

    Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ METİN ERKAL