Yapay zekâ eleştirel düşünebilir mi?
Can artificial intelligence think critically?
- Tez No: 744197
- Danışmanlar: PROF. DR. OSMAN CANER TASLAMAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, İletişim Bilimleri, Philosophy, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Yapay Zekâ, Eleştirel Düşünme, Project Debater, apprAIsal Test, Ölçme ve Değerlendirme, Calculus Ratiocinator, Argüman Teknolojisi, Artificial Intelligence, Critical Thinking, Project Debater, apprAIsal Test, Measurement and Evaluation, Calculus Ratiocinator, Argument Technology
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnsan ve Toplum Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Felsefe Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 97
Özet
İnsanı dünya üzerindeki diğer varlıklardan ayıran en önemli özelliği düşünmedir. Fakat düşünme dediğimiz kavram çok katmanlıdır ve birçok düşünme çeşidi vardır. Eleştirel düşünme, düşünme çeşitleri arasında en önemlisi olarak kabul edilmektedir. Eleştirel düşünmeyle ilgili literatür 20. yüzyılın sonlarına doğru oluşmuştur. Yapay zekânın düşünebilip düşünemeyeceği tartışması genellikle Alan Turing'in 1950 yılında yayımlanan“Computing Machinery and Intelligence”isimli makalesi çerçevesinde gerçekleşmektedir. Günümüzde bu tartışmayı, düşünme çeşitleri, özellikle eleştirel düşünme bağlamında daraltmak gerektiği kanaatindeyiz. Yapay zekâ alanındaki son gelişmeler de bu kanaatimizi destekler niteliktedir. IBM, 2019 yılında, canlı yayında, insanlarla kompleks konular üzerinde münazara yapabilen ilk yapay zekâ sistemi olan Project Debater'ı tanıtmıştır. Project Debater, söz konusu canlı yayında dönemin dünya münazara şampiyonu Harish Natarajan'la münazara yapmıştır. Bilindiği üzere münazara yapabilmenin en önemli koşulu eleştirel düşünebilmektir. Bu çalışmanın amacı“Yapay zekâ eleştirel düşünebilir mi?”sorumuza cevap bulmaktır. Bu soruya cevap bulabilmek için Project Debater'a eleştirel düşünme testi uygulayabiliriz. Bunun için eleştirel düşünme testi gerekmektedir. Tespit edebildiğimiz kadarıyla mevcut tüm eleştirel düşünme testleri insanlar için hazırlanmıştır. Bu testler yapay zekâyı test etmemiz için uygun değildir ve yeterli koşulları sağlamamaktadır. Bundan dolayı, yapay zekâ için ölçme ve değerlendirme disiplininin kurulması gerektiğini ileri sürdük. Yine aynı bölümde yapay zekâ için eleştirel düşünme testi standartları olması gerektiğini ileri sürdük ve bu standartları ortaya koymaya çalıştık. Yapay zekâ için eleştirel düşünme standartlarına uygun olarak hazırlamış olduğumuz yapay zekâ için eleştirel düşünmeyi ölçen“apprAIsal Test”i sunduk. Daha sonra“apprAIsal Test”i, Project Debater'a uyguladık.
Özet (Çeviri)
The most important feature that distinguishes humans from other beings is thinking. However, thinking is multi-layered and has many types. Critical thinking is considered to be the most important type of thinking. The literature on critical thinking was formed towards the end of the 20th century. The discussion of whether artificial intelligence can think usually revolves around Alan Turing's article“Computing Machinery and Intelligence”published in 1950. Today, we believe that it is necessary to narrow this discussion in the context of the types of thinking, especially critical thinking. Recent developments in the field of artificial intelligence support our opinion. In a live broadcast in 2019, IBM introduced Project Debater, the first artificial intelligence system that can debate complex issues with humans. In this live broadcast, Project Debater debated with the world debating champion of the time, Harish Natarajan. As it is known, the most important condition of the debate is to be able to think critically. The purpose of this study is to find an answer to the question“Can artificial intelligence think critically?”. In order to answer this question, we can put Project Debater to a critical thinking test. To do this, a critical thinking test is required. According to our findings, all current critical thinking tests are for humans. These tests are not suitable for us to test artificial intelligence and do not provide sufficient conditions. Therefore, put forward that a measurement and evaluation discipline for artificial intelligence should be established. In the same section, we argued that there should be critical thinking test standards for artificial intelligence and we tried to set these standards. We presented the“apprAIsal Test”, which we have prepared in accordance with the standards of critical thinking for artificial intelligence. This test measures the critical thinking of artificial intelligence. We then applied the“apprAIsal Test”to Project Debater.
Benzer Tezler
- Çağdaş felsefede bedenselleşmiş biliş sorunu
The concept of embodied cognition in contemporary philosophy
MUSTAFA KÜÇÜKHÜSEYİN
- Yapay zeka ve gökdelen tasarımı
Artificial intelligence and skyscraper design
ŞELALE ELÇİN SUNGUR DÖLGEN
Doktora
Türkçe
2023
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÜMİT TURGAY ARPACIOĞLU
- La notion de ressentiment dans la genèse des valeurs selon Friedrich Nietzsche et Max Scheler
Friedrich Nietzsche ve Max Scheler'e göre değerlerin kökeninde hınç mefhumu
SELİN MERVE CANTO
Yüksek Lisans
Fransızca
2013
FelsefeGalatasaray ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP DIREK
- Eğitim alanında yapılan yapay zeka çalışmalarının sosyal ağ analizi ile incelenmesi
Examination of artificial intelligence studies in education with social network analysis
EMİNE BAYINDIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimBahçeşehir ÜniversitesiEğitim Teknolojileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUĞBA KIRAL ÖZKAN
- Nöromüzı̇kolojı̇nı̇n müzı̇kolojı̇ perspektı̇fı̇nden eleştı̇rel ı̇ncelenmesı̇
A critical analysis of neuromusicology from the perspective of musicology
ONUR KIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Felsefeİstanbul ÜniversitesiMüzikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. URUM ULAŞ ÖZDEMİR