Karanlık kişilik ve futbol fanatizmi: Bağlanma stillerinin mediatör rolü
Dark personality traits and football fanatticism: The mediating role of attachment style
- Tez No: 751637
- Danışmanlar: PROF. DR. GÖKHAN ÇALIŞKAN, PROF. DR. ARİF ÖZER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Spor, Sports
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Iğdır Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 117
Özet
Bu çalışma, karanlık kişilik özelliklerinin futbol fanatizmi üzerine etkisinde bağlanma stillerinin çoklu aracı rolünü inceleme amacı taşımaktadır. Bireylerin sahip olduğu kişilik tiplerinin (psikopati, makyavelizm, narsizm) fanatik duygu, düşünce ve davranışlarla ilişkisi araştırılırken aynı zamanda kişilik gelişimi için temel reaksiyonlar arasında gösterilen bağlanma biçimlerinin (güvenli, saplantılı, korkulu, kayıtsız) bu süreçteki rolü ele alınmıştır. Bunun yanında sosyo- demografik kriterler (cinsiyet, yaş, eğitim durumu) açısından ilgili değişkenler incelenerek gruplar arası farklılık ortaya konulmaya çalışılmıştır. Araştırmaya Türkiye'de farklı lig seviyelerindeki 10 kulüp taraftarı katılmıştır. Bunların 205'i erkek, 124'ü kadın olmak üzere toplam 329 futbol taraftarı çalışmaya dâhil edilmiştir. Bu çalışmada veriler Kişisel Bilgi Formu, Futbol Taraftarı Fanatiklik Ölçeği, İlişki Ölçekleri Anketi ve Karanlık Üçlü Ölçeği aracılığıyla toplanmıştır. Ölçekler sırasıyla 13, 18 ve 12 ifadeden oluşmaktadır. Araştırmada aracı etkilerin sınandığı hipotezler için durumsal işlem modeli kullanılmıştır. Bu model ile değişkenler arasındaki doğrudan ve dolaylı etkilerin yanında toplam etki sonuçları da elde edilmiştir. Çoklu paralel aracılıklar test edilirken Hayes Model 4 kullanılmıştır. Aynı zamanda gruplar arası farklılığı ortaya koymak adına T- Testi ve Anova analizi uygulanmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkiler ise korelasyon analizi uygulanarak sınanmıştır. Yapılan bu analizler ışığında psikopati ile futbol fanatizmi ilişkisinde saplantılı bağlanmanın negatif aracı rol gördüğü sonucuna ulaşılmıştır. Bunun yanında genel olarak karanlık kişilik özellikleri ve fanatizm alt boyutları arasında anlamlı ilişkiler görülürken aynı zamanda saplantılı bağlanma ile fanatizmin alt boyutu olan kurumsal aidiyet boyutu arasında da pozitif yönlü ilişkiye rastlanmıştır. Değişkenler arasında elde edilen bu ilişkiler aracılık etkisine yönelik elde edilen sonuçları da destekler niteliktedir. Ayrıca yaş ve eğitim durumu futbol fanatizmi ile karanlık kişilik özelliklerinde farklılığa sebep olmaktadır. Bunun yanında cinsiyetin de değişkenler açısından farklı sonuçlar elde edilmesinde önemli bir unsur olduğu bulunmuştur. Sonuç olarak taraftarların saplantılı bağlanma düzeyleri psikopatik kişilik özellikleri ile fanatik davranışlar arasındaki ilişkiye aracılık etmektedir. Başka bir deyişle psikopatik kişilik özelliklerinin taraftarların fanatik davranışlarına olan artırıcı etkisi saplantılı bağlanma düzeyine bağlı olarak azalmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the multiple mediator role of attachment styles in the effect of dark personality traits on football fanaticism. The role of attachment styles (secure, preoccupied, fearful, dismissing) in this process, which is one of the basic reactions for personality development, is also discussed while investigating the relationship between personality types (psychopathy, machiavellianism, narcissism) of individuals and fanatical feelings, thoughts, and behaviors. Furthermore, the difference between the groups was attempted to be demonstrated by studying the pertinent socio-demographic factors (gender, age, educational status). 10 club supporters from different league levels in Turkey participated in the research. A total of 329 football supporters, 205 of whom were male and 124 were female, were included in the study. The Personal Information Form, the Football Supporter Fanaticism Scale, the Relationship Scales Questionnaire, and the Dark Triad Dirty Dozen Scale were used to collect data for this study. The scales consist of 13, 18 and 12 statements respectively.In the research, the conditional process model was used for the hypotheses in which the mediating effects were tested. Apart from the direct and indirect effects between the variables, total effect data were also produced using this model. Hayes Model 4 was used when testing multiple parallel mediations. Meanwhile, T-Test and Anova analysis were applied to reveal the difference between groups. Relationships between variables were tested by applying correlation analysis. Based on this analysis, it was determined that preoccupied attachment serves as a negative mediating factor in the link between psychopathy and football fanaticism. Moreover, while there were significant relationships between dark personality traits and fanaticism sub-dimensions in general, a positive relationship was also found between preoccupied attachment and the sub-dimension of fanaticism, the dimension of institutional belonging. These relationships between the variables also support the results obtained for the mediation effect. In addition, age and education level cause differences in football fanaticism and dark personality traits. Besides that, it has been found that gender is an important factor in obtaining different results in terms of variables. As a result, the preoccupied attachment levels of the supporters mediate the relationship between psychopathic personality traits and fanatical behaviors. In other words, the increasing effect of psychopathic personality traits on the fanatical behaviors of the supporters reduces depending on the level of preoccupied attachment.
Benzer Tezler
- Türkiye'deki futbol taraftarlarının sanal zorbalık davranışları: Fanatizm, karanlık kişilik özellikleri ve demografik faktörlerin rolü
Cyberbullying behaviors of football fans in Turkey: The role of fanaticism, dark personality traits, and demographic factors
MEHMET BERK ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
İletişim BilimleriBahçeşehir Üniversitesiİletişim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EYLEM ŞİMŞEK
- Takım sporcularında karanlık üçlü kişilik ve yıkıcı liderlik algısı arasındaki ilişkide saldırganlığın aracı rolünün incelenmesi
Examining the mediator role of aggression in the relationship between dark triad personality trait and perceptions of destructive leadership in team athletes
EYLÜL SUCULARLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiMarmara ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ KARAGÖZOĞLU
- Karanlık kişilik özelliklerinin kariyer planlamaya etkisinde çalışan kıskançlığının aracı rolü
The intermediary role of employee jealousy in the effect of dark personality traits on career planning
TÜLİN AYATA
- Örgütsel politika algısının politik davranış üzerine etkisinde güç mesafesinin ve karanlık kişilik özelliklerinin düzenleyici rolü
The moderator role of power distance and dark personality in the effect of organizational policy perception on political behaviors
GÜL BİLEN
- Karanlık üçlü (dark triad) kişilik örüntülerinin çocukluk çağı örseleyici yaşantıları ve yeniden mağduriyet (re-viktimizasyon) açısından değerlendirilmesi-İstanbul örneklemi
Evaluation of dark triad personality patterns in terms of childhood trauma and re-victimization-Istanbul sample
GÜLÇİN ŞENYUVA
Doktora
Türkçe
2021
Adli Tıpİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. FATİH YAVUZ
DOÇ. DR. Z. BELMA GÖLGE