Uzaktan eğitimde haklar nasıl öğretiliyor? TRT Eba TV derslerinde vatandaşlık hakları, çocuk hakları ve insan hakları
How are rights taught in distance education? Citizenship rights, children's rights and human rights in TRT Eba TV lessons
- Tez No: 752234
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULKERİM ŞEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilgiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 113
Özet
Bu araştırmanın temel amacı, küresel COVID-19 pandemisi sürecinde Millî Eğitim Bakanlığı'nın TRT EBA TV'de yayınladığı uzaktan sosyal bilgiler derslerinde hak ve özgürlüklerin nasıl öğretildiğini tespit etmektir. Bu doğrultuda hak ve özgürlüklerin öğretildiği derslerde temel kavramların nasıl açıklandığı, hangi tür örneklerden yararlanıldığı, ne gibi pratik-eylemsel aktivitelerin uygulandığı ve hangi hakların daha yoğun bir şekilde vurgulandığı sorularına yanıt vermek amaçlanmaktadır. Mevcut çalışma temel bir nitel araştırma olarak desenlenmiştir. Çalışmanın veri kaynağını uzaktan eğitim sürecinde TRT EBA TV'de yayınlanan, EBA'nın internet sitesine yüklenen ve hak ve özgürlükleri konu edinen sosyal bilgiler dersleri oluşturmaktadır. Çalışma kapsamına dahil edilen ilgili dersler yoğun olarak Birey ve Toplum ve Etkin Vatandaşlık öğrenme alanlarında yer almakla birlikte Kültür ve Miras öğrenme alanında yer alan dersler de mevcuttur. Çalışma verilerine, ilgili ders videolarının transkripte edilmesiyle ulaşılmıştır. Verilerin analizinde ise içerik analizi ve doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Veriler analiz edilirken kod, kategori ve temalar tekrar eden bir süreç içerisinde düzenlenmiş, uzman görüşüne sunularak çalışmanın iç geçerliliğinin sağlanması hedeflenmiş ve güvenilirlik veya tutarlılık artırılmaya çalışılmıştır. Veri kaynağının seçiminde yalnızca hak, özgürlük, sorumluluk gibi anahtar kavramları içeren dersler seçilmemiş, hak ve özgürlükler ile ilişkili olabilecek konu alanlarına sahip olan dersler de içeriği kontrol edilerek seçilmiş ve veri kaynağı farklı öğrenme alanları da dahil edilerek çeşitlendirilmiştir. Bu çeşitlendirme doğrultusunda, araştırmanın nakledilebilirliği (aktarılabilirlik) ve dış geçerliliğinin sağlanması hedeflenmiştir. Aynı zamanda mevcut araştırma sonuçlarına yönelik yapılabilecek değerlendirmelerin, salgın döneminin özel şartları göz önüne alınarak genellenebileceği ve bu doğrultuda dış geçerliliğin artırabileceği düşünülmektedir. Çalışmanın bulgularına göre incelenen derslerde hak ve özgürlüklerin öğretimine dair sunulan bilgilerin yoğun bir şekilde soyut ve teorik nitelikte olduğu saptanmıştır. Hak ve özgürlüklere dair öğretimlerde gerçek dışı- varsayımsal örnekler daha fazla kullanılmaktadır. Ancak sınırlı sayıda da olsa güncel veya gerçek örnek olarak nitelendirilebilecek örnekler de mevcuttur. İncelenen derslerde en yoğun teorik bilgi barındıran hak ve özgürlükler; katılım ve seçme-seçilme hakkı gibi siyasi/kamusal hak ve özgürlükler kapsamındaki haklardır. Hak ve özgürlüklerin öğretiminde en fazla Anayasa referansı tercih edilmektedir. Çocuk Haklarına Dair Sözleşme ve İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi ise Anayasa referansına göre daha az tercih edilmektedir. Son olarak ise incelenen derslerde hak ve özgürlüklerin öğretimine dair pratik-eylemsel aktiviteler neredeyse hiç yer almamaktadır. Ancak sınırlı da olsa öğrencileri pratiğe yönlendiren ifadeler bulunmaktadır. Mevcut araştırma kapsamında incelenen derslerde gerçek dışı- varsayımsal örneklerin yoğun bir şekilde kullanıldığı soyut ve teorik bir hak öğretimi yapıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Aynı zamanda bu araştırma kapsamında incelenen derslerde, davranışsal değişim oluşturma amacından uzak bir şekilde yoğun bir bilgi aktarımı gerçekleştirildiği ortaya çıkmıştır. Bunun sonucunda haklarını teoride kısmen bilen ve uygulamada sorunlar yaşayan bir vatandaşlık profilinin gelişebileceği söylenebilir. Mevcut araştırma kapsamında incelenen derslerde ulusal anayasal hak ve özgürlüklerin, evrensel hak ve özgürlüklere kıyasla daha önemli görüldüğü sonucuna ulaşılmıştır. Aynı zamanda hak ve özgürlüklerin korunmasında devlet ve anayasanın önemli bir rol üstlendiği ve bu bağlamda ulusal ve uluslararası mekanizmaların sınırlı da olsa vurgulandığı ancak hak ve özgürlüklerin korunmasında bireysel çabaların neredeyse hiç yer almadığı tespit edilmiştir. Araştırma kapsamında incelenen dersler, vatandaşlık ve insan hakları eğitimi kapsamında genel bir değerlendirmeye tabi tutulduğunda, geleneksel vatandaşlık eğitimini yansıttığı tespit edilmiştir. Çalışma sonunda sunulan önerilerden bazıları ise hak ve özgürlüklerin öğretiminde güncel ve gerçek örneklerden daha fazla yararlanılabileceği, hak ve özgürlüklerin işlendiği derslerde Çocuk Haklarına Dair Sözleşme'nin daha yoğun bir şekilde kullanılabileceği ve Avrupa Konseyi'nin“Demokratik Kültür Yetkinlikleri Referans Çerçevesi”başlıklı üç ciltlik belgesinin hem müfredat hazırlayıcılar için hem de müfredat uygulayıcılar için bir referans olarak kullanılabileceğidir.
Özet (Çeviri)
The main purpose of this study is to determine how rights and freedoms are taught in TRT EBA TV's distant social studies courses prepared and broadcasted by the Ministry of National Education during the COVID 19 global pandemic. In line with this goal, the study seeks answers to the questions of how the basic concepts are explained in the courses where rights and freedoms are taught, which kind of examples are utilized, what kind of practical-experiential activities are used, and which rights are emphasized more intensively. The present study is designed as a basic qualitative study. The data source of the study is distant social studies courses about rights and freedoms which were broadcasted on TRT EBA TV and EBA's website during the distance education period. The courses included in this study are mostly contained under the themes of Individual and Society and Active Citizenship, but there are also courses under the theme of Culture and Heritage. The selected courses were transcribed and analysed following the procedures of content analysis and document analysis techniques. The analysis generated codes, categories and themes that are refined in a recurring process. The internal validity of the study is ensured by presenting the preliminary findings to expert opinion. This also improved the reliability or consistency of the study. As for the selection of the courses, not only the courses containing key concepts such as rights, freedoms and responsibilities were included, but the courses with subject areas that may be related to rights and freedoms were selected by controlling their content. In this way, the data source was diversified by the inclusion of different learning areas. The diversification of data sources aimed to ensure the transferability and external validity of the research. Also, the pandemic conditions need to be considered in evaluating the external validity of the study partly because the research's findings cannot be generalized without taking into account the special conditions of the pandemic period. The study's findings suggest that the information presented in the examined courses about rights and freedoms was intensely abstract and theoretical. Mostly unrealistic-hypothetical examples were given when teaching about rights and freedoms. However, there are a limited number of examples that can be described as current or real examples. In the examined courses, the rights and freedoms that are explained most based on an intensive level of theoretical knowledge are the ones that fall within the scope of political/public rights and freedoms such as the right to participate and the right to vote. When teaching about rights and freedoms, teachers make more references to the Constitution. The Convention on the Rights of the Child and the Universal Declaration of Human Rights are less referred to as compared to the Constitution. Finally, the examined courses almost do not include any practical-experiential activities that involve rights and freedoms. However, there are still some rare expressions that can be considered as directing students to some sort of practice. The examined courses within the scope of the present research are taught by drawing on mostly abstract and theoretical information and an intense level coverage of unrealistic-hypothetical examples. At the same time, the examined courses rely on intensive knowledge transmission with almost no regard for creating behavioural change. As a result, one can argue that the examined courses aim to educate a type of citizen who partially knows his rights in theory without any practical concern. The research concludes that constitutional-national rights and freedoms were given more importance than universal rights and freedoms. At the same time, the courses emphasize the role of the state and the constitution in the protection of rights and freedoms. International mechanisms receive limited attention, and the role that individuals can play in the protection of rights and freedoms is ignored almost completely. When the examined courses are evaluated within the scope of citizenship and human rights education, it can be argued that they reflected the characteristics of traditional citizenship education. Relying on these conclusions, I suggest that current and real examples should be used more in teaching rights and freedoms, and the Convention on the Rights of the Child should be used more intensively as a reference document. Also, an adherence to the Council of Europe's (EC) three-volume document titled“Reference Framework of Competences for Democratic Culture”can help both curriculum makers and practitioners improve the quality of rights education.
Benzer Tezler
- Potentialities for and limits to inclusion by education: The case of Syrian children's education in Turkey and child labour
Eğitim tarafından içermede potansiyeller ve limitler: Türkiye'deki Suriyeli çocukların eğitimi ve çocuk işçiliği
YASEMİN KIZILOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Sosyal HizmetOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyal Politika Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET OKYAYUZ
- Educational reforms in Ethiopia: From the imperial era to the present
Etiyopya'da eğitim reformları: Emperyal dönemden günümüze
SALİH AHMED MAHAMMODA
Doktora
İngilizce
2022
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSA KORKMAZ
- Görme engelliler için ses destekli ölçme değerlendirme ortamı model önerisi
Voice-assisted assesstment and evaluation environment model suggestion for the visually impaired
ESRA ÇOBAN BUDAK
Doktora
Türkçe
2022
Elektrik ve Elektronik MühendisliğiSakarya ÜniversitesiElektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİLÜFER YURTAY
- Altyapı bağımsız bir öğrenme yönetim sistemi gerçekleştirimi
Implementation of a platform independent learning management system
MEHMET KARABİBEROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolEge ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA MURAT İNCEOĞLU