Erken 2000'ler Türkiye'sinde yabancılaşma ve fantastik edebiyat: Unutma Bahçesi ve Beş Sevim Apartmanı romanları üzerine bir inceleme
Alienation and fantasy literature in the early 2000's in Turkey: A review of Unutma Bahçesi and Beş Sevim Apartmanı novels
- Tez No: 754590
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÇİÇEK COŞKUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Fantastik Edebiyat, Simmel, Yabancılaşma, Feminist Teori, 2000'ler, Fantastic Literature, Simmel, Alienation, Feminist Theory, 2000s
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 113
Özet
Duygu Serpici, Erken 2000'ler Türkiye'sinde Yabancılaşma ve Fantastik Edebiyat: Unutma Bahçesi ve Beş Sevim Apartmanı Romanları Üzerine bir İnceleme, Başkent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Yüksek Lisans Programı, 2022. Türkçe edebiyatın metin içi seyri içerisinde ve Türkiye'nin sosyolojik imkânları neticesinde, bir tür olarak fantastik; hızla okuyucu bulmakta ve kitap raflarını süslemektedir. Fantastik türü için, ancak Türkiye'nin erken 2000'li yıllarında popüler bir hâl almaya başladığı söylenebilir. Sadece edebî değil aynı zamanda sosyolojik koşullar da fantastik türünün Türkiye'de hızla okuyucu bulmasına ortam hazırlamıştır. Edebiyatta yeni ve hızla değiştiği söylenen dünya ve bu dünyanın etkileri, yaratıcı zihinler tarafından çeşitli imgelerle kurgulanırlar. Kentlere göçün artması, teknolojinin gelişimi ve medya gibi etkenlerle bağı bulunan yabancılaşma olgusu, sanatçıların yaratıcı faaliyetlerinin konusu hâline gelmiştir. Türkçe edebiyatta yabancılaşma ise 1980'de bireyler tarafından yeni anlamlandırılmaya çalışılan bir durumken, 2000'lerin ilk yıllarında gündemi meşgul eden bir konu hâline gelmiştir. Fantastik edebiyatın erken 2000'lerde sosyolojik imkânlarıyla beraber yükselişe geçtiği düşünüldüğünde, bu koşulların edebiyata yansıması olan yabancılaşma ve gerçeklikten kaçış konularını metinlerde görünür kılmıştır. Bu amaçla da edebiyat metinlerindeki yabancılaşma olgusunu izaha kavuşturmak; Georg Simmel'in yabancılaşma kavramı ile gerçekleştirilebilir. Erken 2000'ler feminist yazın bağlamında, konu bakımından yabancılaşma ve kadın, yazarlar tarafından da yerini almıştır. Yabancılaşma kavramı, feminist edebiyatın alışık olduğu bir kavramdır. Feminist yazarlar, erkek egemen toplumların kadınları;“yabancı”,“öteki”gibi nitelikler olarak tanımladıklarını hem deneyimlemekte hem de bu durumu eserlerinde işlemektedirler. Dolayısıyla feminist yazarlar, imgeleri olağanüstü bir şekilde kurguda oluşturarak“yabancı, öteki, anlamlandırılamayan”kadını anlatmaktadırlar. Bu amaçla Türkiye'de feminist bakış açısı ile yazılan erken 2000'ler dönemindeki eserler kurgularında, fantastik öğeleri; erkek egemen bir düzeni sorgulamak için kullanmışlardır. Bu sebeple Türkçe edebiyatta yer alan ve kurguda kadın imgesini olağanüstü bir üslupla verebilen yazarlardan olan Latife Tekin ve Mine Söğüt bu araştırmanın ana hatlarını oluştururlar. Bu çalışmada ise, yabancılaşma konusunu, kadın ve fantastik bağlamında, kendilerine ait edebî dünyalarını özgün bir şekilde kurgulayarak okuyucuya sundukları için Latife Tekin'in Unutma Bahçesi ve Mine Söğüt'ün Beş Sevim Apartmanı romanları seçilmiştir. Türkçe fantastik türü gerçeklikten kaçış imkânını yazında sağladığı için gerçekliğin esnekliği yazara daha farklı bir kurgu imkânı yaratmıştır. Bu sebeple bu türe yönelme, erken 2000 sonrası yayıncılık ve incelemelerinde görünür hâle gelmiştir. Yapılan analizde, fantastik Türkçe edebiyatın, erken 2000'lerdeki popülaritesinin altındaki en önemli sosyolojik sebebin; kentleşme ekseninde doğan; yüksek teknoloji, medya ve hızın, yabancılaşan toplum koşullarında yer alan okuyucu kitlesinin değişen edebiyat talepleri oluşturduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Duygu Serpici, Başkent University, Master's of Sociology, Institute of Social Sciences, Thesis on“Alienation and Fantasy Literature in the early 2000's in Turkey: A Review of the Unutma Bahçesi ve Beş Sevim Apartmanı. Within the intra-textual course of Turkish literature and as a result of Turkey's sociological capabilities, the fantasy genre is rapidly finding readers and adorning bookshelves. For the fantasy genre, it can be said that it only started to become popular in Turkey in the early 2000s. Not only literary, but also sociological conditions have prepared the environment for the fantasy genre to find readers in Turkey rapidly. Considering the rise of fantasy literature genre in the early 2000s with its sociological means, the reflection of these conditions in literature finds a place in fiction with the themes of alienation and escape from reality. The augmentation of immigration to cities, development of technology and phenomenon of alienation associated with the media have become the subject of the artists. Changing world in literature and its effects are fictionalized by creative minds with various images. Thus, in 1980 in Turkey, while the theme alienation was still being rarely fictionalized, it occupied the agendas of writers in the early 2000s as a theme of different genres; so that, giving a meaning to the phenomenon of alienation in literary texts can be realized with Georg Simmel's concept of alienation. In the context of feminist literature of the early 2000s, ”alienation“ and of women”themes have also been addressed by women writers. The concept of alienation is familiar in feminist literature. Feminist writers both experience and process the male-dominated societies that define women as“foreign”and“other”in their works. Therefore, feminist writers create images in an extraordinary way to depict women as“foreign, other, meaningless”. For this, works written with a feminist perspective in Turkey in the early 2000s used fantastic elements to question a male-dominated order. Because Latife Tekin and Mine Söğüt are among the writers in Turkish literature who can present the female image in fiction with an extraordinary style, constitute the main lines of this research. Latife Tekin's Unutma Bahçesi and Mine Söğüt's Beş Sevim Apartmanı were chosen because they present the subject of alienation to the reader in the context of women and fantasy by constructing their own literary worlds in an original way. Since the Turkish fantasy genre provides an escape from reality in literature, the flexibility of reality has created a different fiction opportunity for the author that this genre became visible in early 2000s. The analysis reveals that the most important sociological reason behind the popularity of fantastic Turkish literature in the early 2000s was the changing literary demands of the readership in the alienating social conditions of high technology, media and speed, which emerged on the axis of urbanizati
Benzer Tezler
- 2000'ler Türkiye'sinde Müslüman kadının 'Kadın Sorunu'
The woman Question of Turkey's Muslim women in the 2000s
YASEMİN YÜCE TAR
Doktora
Türkçe
2013
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİYAZİ USTA
- Önemli zeytin (Olea europaea L.) çeşitlerinin izoenzim polimorfizmleri ve genetik özellikleri
Isoenzyme polymorphisms and genetic characteristics of important olive (Olea europaea L.) cultivars and types
SEVDA DÜLGER
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
ZiraatÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MURAT ŞEKER
- Trakya bölgesinde ayçiçeği ekim makinaları imalat sanayinin durumu, sorunları ve ayçiçeği ekim makinaları talep projeksiyonu
Başlık çevirisi yok
NEJAT ÇALIŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
1988
ZiraatEge ÜniversitesiTarımsal Mekanizasyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMET ÖNAL
- Sümerbank dokuma fabrikalarının dönüşümü (1935-2019): Kayseri, Ereğli, Nazilli, Bursa ve Malatya örnekleri
The transformation of Sumerbank textile factories (1935-2019): Examples of Kayseri, Eregli Nazilli and Bursa
ILGIN YEŞİM ELDEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURBİN PAKER KAHVECİOĞLU
- 2000-2019 yılları arasında Türk sinemasında anneliğin sunumu
Presentation of motherhood in Turkish cinema between 2000-2019
SİBEL TURAN
Doktora
Türkçe
2022
Güzel SanatlarAnadolu ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELİF GİZEM UĞURLU