Radyasyon doz ölçümleri ve dozimetreler
Radiation dose measurements and dosimeters
- Tez No: 754935
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ERDOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Fizik ve Fizik Mühendisliği, Physics and Physics Engineering
- Anahtar Kelimeler: Radyasyon, Yüzük dozimetre, Rad Fantom, OSL, Radiation, Ring dosimeter, Rad Fantom, OSL
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Fizik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 112
Özet
Radyasyon doz ölçümleri, iyonlaştırıcı radyasyona maruz kalan canlı dokuların, alınan doz miktarına göre aldığı hasarların belirlenmesinde hayati önem taşır. Bu nedenle, doz ölçümlerinde kulla-nılan dozimetrelerin geliştirilmesi ve sınıflandırılması önemlidir. Doz ölçümleri, sağlık alanında tedavi amaçlı, radyasyondan korunma amaçlı, arkeolojik kalıntıların ve tarihi materyallerin yaş tayininde ve uzay araştırmalarında geniş şekilde kullanılmaktadır. Dozimetri kullanımı için, amaca en uygun ve en doğru kullanımın yapılabilmesi için, yapılan araştırmalar önemlidir. Bu çalışmada, dozimetrelerin kulla-nım amacına göre ve fiziksel özelliklerine göre bir sınıflandırılması yapılmıştır. Ayrıca, günümüzde en çok kullanılan dozimetreler TLD (Termolüminesans Dozimetre) ve OSL (Optiksel Uyarmalı Dozimetre) dozimetrelerin fiziksel özellikleri ve doz ölçüm metodları ayrıntılı olarak incelenmiştir. Doz ölçümlerine örnek olarak 5 farklı ISO 4037 standardına sahip yüzük dozimetre (ISO Rad Fantom) ve RADKOR ext dose OSL dosimetre okuyucusu sistemi kullanılmıştır. Bu çalışmada, ışınlanan yüzük dozimetrelerinde cilt dozu (Hp(0,07)) ölçümleri test standardı ISO IEC 62387 baz alınarak gerçekleştirilmiştir. Dozimetre-lerin ışınlanma işlemi ISO 4037-3 baz alınarak Cs-137 ve farklı enerjilerde X-ray (N-40, N-60, N-80, N-100, N-120 ve N-150) ışın setleri kullanılarak gerçekleştiril-miştir. Farklı foton enerjilerindeki doz okuma sonuçları ISO 62387 stanadrdına göre enerji testi veya ISO 14146 standardına göre performans testleri-ne göre analiz edilmiştir. Doz hızı artırıldığında ışınlanma süresinin kısaldığını gözledik. Altı farklı kaynaktan ışınlanan dozlar beş farklı yüzük dozimetre ile ölçülmüş ve bunlar dozimetre okuyucu sistemi tarafından okun-muştur. Yüzük dozimetrelerin ışınlanan ve ölçülen dozlar arasında kararlılık ve güvenirlik belirlenmiştir. Standartlara uygun olarak geliştirilmiş ve kullanıma hazırlanmış kişisel dozimetrelerin güvenle kullanıla-bileceği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Dose measurements are vitally important to determine the damage in living tissues exposed to ionizing radiation. Therefore, it is important to develop and classify the dosimeters used in dose measu-rements. Dose measurements are widely used for therapeutic purposes in the field of health, radiation protection, age determination of archaeological remnants, historical materials, and in space research. For the use of dosimetry, researches are important to make the most appropriate and accurate use. In this study, a classification of dosimeters according to their intended use and their physical properties has been made. In addition, the physical properties and dose measurement methods of the mostly used dosimeters TLD (Thermoluminescence Dosimeter) and OSL (Optically Stimulated Dosimeter) dosimeters were examined in detail. As an example of dose measurements, a ring dosimeter (ISO Rad Phantom) and a RADKOR ext dose OSL dosimeter reader system with 5 different ISO 4037 standards were used for dose measurements. In this study, skin dose (Hp(0,07)) measurements in irradiated ring dosimeters were per-formed based on the test standard ISO IEC 62387. The irradiation process of the dosimeters was carried out based on ISO 4037-3, using Cs-137 and X-ray (N-40, N-60, N-80, N-100, N-120 and N-150) beam sets of different energies. The dose reading results for different photon energies were analyzed according to the energy test according to ISO 62387 standard or performance tests according to ISO 14146 stan-dard. We observed that, the irradiation time was shortened when the dose rate was increased. The do-ses irradiated from six different sources were measured with five different ring dosimeters and they were read by the dosimeter reader system. The stability and reliability of the ring dosimeters between the irra-diated and the decanted were determined. It was concluded that personal dosimeters developed in ac-cordance with the standards and prepared for use can be used safely.
Benzer Tezler
- Baş-boyun kanseri tedavisinde yoğunluk ayarlı radyoterapi tekniğine canlı ortam doz ölçümünün katkısı
Contribution of in-vivo dose measurement on intensity modulated radiation therapy technique in head and neck cancer treatment
SEVDA SELEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Fizik ve Fizik MühendisliğiAkdeniz ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NINA TUNÇEL
- Determination of the radiation dose level to which the lung and liver are exposed in the treatment of liver cancer with the yttrium-90 radioembolization method
Karaciğer kanserinin yttrium-90 radyoembolizasyon yöntemi ile tedavisinde akciğer ve karaciğerin maruz kaldığı radyasyon doz düzeyinin belirlenmesi
KAAN SELÇUKHAN SAKMAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Fizik ve Fizik MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiBiyomedikal Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN GÜNAY
- Radyoterapide kullanılan lineer hızlandırıcı cihazların gözetimli alandaki ortam dozlarının termolüminesans dozimetre ile ölçülmesi
Determination of ambient dose measurement using tld in observed areas of linear accelerators
PELİN SELAĞZI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
OnkolojiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiRadyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYTÜNÇ ATEŞ
- Tüm cilt elektron ışınlamalarında TLD ve diyot dozimetreler kullanılarak yapılan in vivo doz ölçümlerinin insan fantomu üzerinde dozimetrik karşılaştırılması
Dosimetric evaluation of total skin electron irradiation in-vivo dose measurements using diode and thermoluminescence dosimeters on human phantom
ELFİDE YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
OnkolojiEge ÜniversitesiRadyasyon Onkolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAVUZ ANACAK
- Baş boyun kanserlerinde adaptif radyoterapinin doz hacim histogramı ve termolüminesans dozimetreler ile değerlendirilmesi
Evaluation of adaptive radiotherapy in head and neck cancers with dose volume histogram and thermoluminescence dosimeters
OSMAN VEFA GÜL
Doktora
Türkçe
2022
Fizik ve Fizik MühendisliğiSelçuk ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİHAL BÜYÜKÇİZMECİ