İnsan hakları kavramının yapısökümü ve ekofeminizm
Deconstruction of the concept of human rights and ecofeminism
- Tez No: 754936
- Danışmanlar: PROF. DR. NALAN YETİM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Felsefe, Hukuk, Sosyoloji, Philosophy, Law, Sociology
- Anahtar Kelimeler: İnsan Hakları, Ekofeminizm, Yapısöküm, Hukuk, Human Rights, Ecofeminism, Deconstruction, Law
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kadın Araştırmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 159
Özet
İnsan hakları, evrensel olarak genel kabul görmüş kurallar bütünüdür. Bireyler salt bir devletin vatandaşı olmalarından dolayı değil insan olmaktan kaynaklı olarak hukuki korumanın kapsamına girmektedir. Ancak reel dünyada bu soyut ve idealize söylemler karşılık bulamamaktadır; insan hakları paradoksal biçimde en çok hakların çokça dillendirildiği bu çağda ihlal edilmiştir. Doğanın ve insanın tahakkümü, aslında aynı güç hiyerarşisinden beslenmektedir. İnsan dünyanın merkezi haline getirilince sınır tanımayan ve dizginlenemeyen bir arzular bütünü ile diğer insanlar ve türler üzerinde hiyerarşi kurmuş, bu şekilde güç dengesizliğini normalleştirmiştir. Bu insan prototipi beyaz, Batılı, erkektir. Yani hakların egemen öznesi olduğu ileri sürülen 'insan' da öyle her insan değildir ve insan haklarının yapısöküme uğratılması tüm insanların hak öznesi olmasının sağlanabilmesi ve ekoloji ile insan hakları buluşması için şarttır. Bu çalışma, insan hakları kavramı ile ekolojinin zıt kavramlar olmadığına, iç içe geçmişlikleri dolayısıyla bir arada kurgulanabileceğine vurgu yapmaktadır. Çalışmanın amacı, Batı'nın modernist paradigması aracılığıyla şekillenen insan ve doğa ayrımına ekofeminizm aracılığıyla odaklanmak, insan hakları hukukunun görmezden geldiği 'öteki' insanlar ve 'öteki türler ve doğa' nın bu ötekiliğini ekofeminizm üzerinden okumaktır. Veri toplamak için, kendisini ekofeminist olarak tanımlayan ya da bu tanıma yakın duran; ulusal ve uluslararası çeşitli dernek, platform ve partilere üye olan kişilerle derinlemesine görüşme yapılmıştır. 15'i Türkiye'den 15'i Türkiye dışındaki farklı ülkelerden olan 30 katılımcıyla, yüz yüze veya zoom platformu üzerinden görüşmeler tamamlanmıştır. Bu veriler ışığında, 'ekofeminizmin kapsayıcılığı'; sadece kadın ve doğa üzerindeki tahakküme değil tüm tahakküm biçimlerine karşı olduğu, Türkiye'de geniş bir ekoloji aktivizmi ağının bulunduğu hem Türkiye'de hem Türkiye dışında katılımcıların hukuka güvenmediği, cinsiyet eşitsizliğinin ülkelerin ortak sorunu olduğu ve ekolojik bir hukuk sisteminin gerekliliği temalarına ulaşılmıştır. Bu çalışma, insan hakları kavramının eksik kaldığı/ yanıt veremediği yanlara odaklanmak ve bunu yaparken de diğer feminizmlerden daha kapsayıcı olduğu savunulan ekofeminizmi analitik bir araç olarak kullanmak amacıyla ekofeministlerin kendisini ifade etmesi için bir zemin bulmaları açısından faydalı olacaktır.
Özet (Çeviri)
Human rights are rules which are accepted universally. Individuals are within the scope of legal protection not only because they are citizens of a state, but also because they are human. However, these intangible and idealized discourses do not find a response in the real world, and human rights mostly have been paradoxically violated in this age when there are various speeches about them. The domination of nature and human is actually fueled by the same power hierarchy. When humans were considered the center of the world, they were hierarchized over all other people and species with an unbounded and unbridled desire, thus the power imbalance was normalized. The human prototype in question is white, Western, and male. Accordingly, the“human”who is claimed to be the sovereign subject of rights is not every human being, and deconstructing human rights is essential for ensuring that all people are subjects of rights and for ecology and human rights meeting. This study emphasizes that the concept of human rights and ecology are not the opposite and these concepts can be constructed together due to their intertwined nature. Therefore, the aim of the study is to evaluate the distinction between humans and nature shaped by the modernist paradigm of the West, and the otherness of“other people, species, and nature”, which human rights law ignores, from the perspective of ecofeminism. 30 participants (15 participants from Turkey, and 15 participants from other countries) who define themselves as ecofeminist (or close to this definition) have taken part in the study. Some of them are members of various national and international associations, platforms, and parties. The interviews have been conducted by in-depth interview method and in this process, zoom interviews and face-to-face interviews have been preferred. Research results have shown that the inclusiveness of ecofeminism is not only against the domination of women and nature but also against all forms of domination. In addition, themes related to the fact that there is a wide network of ecological activism in Turkey, that the participants both in Turkey and outside of Turkey do not trust the law, that gender inequality is a common problem in countries and the necessity of an ecological legal system have been reached. While the findings of this study will contribute to situations where the concept of human rights is incomplete or unable to respond, it will also help ecofeminists who aim to consider ecofeminism, which is argued to be more inclusive than other types of feminism, as an analytical tool to express themselves.
Benzer Tezler
- Uluslararası insan hakları bağlamında namus cinsiyetleri: Kavramsal ve hukuksal boyutu ve Türkiye özelinin değerlendirilmesi
Honour killings within the context of international human rights law: Conceptual and legal analysis, and evaluation of legal cases in Turkey
LEYLA PERVİZAT
Doktora
Türkçe
2005
Uluslararası İlişkilerMarmara ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖZLEM YÜCEL
- İnsan hakları: Eleştirel yaklaşımlar
Human rights: Critical approaches
EBUBEKİR AYKUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Siyasal BilimlerHacettepe ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ MURAT ÖZDEMİR
- Islam and criticism of the concept of the 'human rights':An argument specific to MAZLUMDER
İnsan hakları kavramının eleştirisi ve islam: MAZLUMDER özelinde bir tartışma
EMİNE KAPLAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Siyasal BilimlerYıldırım Beyazıt ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADEM ÇAYLAK
- Çevre hakkı kapsamında Türkiye'de 2013 ve 2017 yılları arasında gerçekleşen çevreci hareketler konulu gazete haberlerinin mukayeseli incelemesi
Comparative analysis of newspaper reports on environmental movements in Turkey between 2013 and 2017 within the scope of environmental right
ZEYNEP NUR ÖZMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Kamu YönetimiMarmara ÜniversitesiYerel Yönetimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RÜVEYDA KIZILBOĞA ÖZASLAN
- 1982 Anayasasında temel hak ve hürriyetlerin sınırlandırılması ve durdurulmasındaki kriterlerin hukuk devleti ilkesi çerçevesinde incelenmesi
Investigation of criteria of restriction and cessation of fundamental rights and freedoms in the 1982 Constitution within the scope of rule of law
HANDAN ÖZALP
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Hukukİstanbul Arel ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VOLKAN TATAR