Majör Depresif Bozukluk tanılı bireylerde erken dönem uyumsuz şemalar ile depresyon düzeyi arasındaki ilişkide kişiler arası ilişki tarzlarının aracı rolü
The mediating role of interpersonal styles in the relationship between early maladaptive schemas and depression level in individuals with Major Depressive Disorder
- Tez No: 755645
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM TOLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Majör Depresyon, Erken Dönem Uyumsuz Şemalar, Kişiler Arası Tarzlar, Major Depression, Early Maladaptive Schemas, Interpersonal Styles
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 135
Özet
Bu çalışmanın amacı majör depresif bozukluk tanılı bireylerin depresyon düzeyleri ile erken dönem uyumsuz şemalar arasındaki ilişkide kişiler arası ilişki tarzlarının aracı rolünün incelenmesidir. Araştırmanın örneklemi Elazığ Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesine başvuran ve DSM-V ölçütlerine göre majör depresyon tanısı almış 87 kadın (%77,7), 25 erkek (%22,3) katılımcıdan oluşmaktır. Araştırmanın modeli, değişkenler arasındaki ilişkilerin aracılık analizi ile incelenmesini amaçlayan ilişkisel modelde tasarlanmıştır. Veri toplama araçları olarak araştırmacı tarafından hazırlanan Demografik Bilgi Formu, Beck Depresyon Ölçeği, Young Şema Ölçeği- Kısa Form 3 ve Kişiler Arası Tarz Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde, betimsel istatistik yöntemleri, bağımsız örneklemler t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Pearson korelasyon analizi ve Paralel Çoklu Aracı Değişken analizi yöntemleri kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre, majör depresyon düzeyinin yaş ile pozitif yönde ilişkili, eğitim durumu ile negatif yönde ilişkili olduğu belirlenmiştir. Cinsiyete göre değerlendirildiğinde, zedelenmiş otonomi ve diğeri yönelimlilik boyutlarında kadınların daha yüksek ortalamaya sahip olduğu ve erkeklerin daha yüksek oranda baskın tarz kullandığı görülmüştür. Bununla birlikte, zedelenmiş otonomi boyutunda aile öyküsünde psikiyatrik bir bozukluk bulunmayanların, diğeri yönelimlilik şema boyutunda ise aile öyküsünde psikiyatrik bozukluğu olanların daha yüksek puan aldığı belirlenmiştir. Alınan tedavi biçimine göre incelendiğinde, zedelenmiş otonomi, diğeri yönelimlilik ve yüksek standartlar boyutlarında yalnızca medikal tedavi alanların, zedelenmiş sınırlar boyutunda ise medikal tedavi ile birlikte psikoterapi alanların daha yüksek puan ortalamasına sahip olduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte, baskın tarzda medikal tedavi ile birlikte psikoterapi alanların, duygudan kaçınan/duyarsız tarz boyutunda ise henüz herhangi bir tedavi almayanların daha yüksek puan ortalamalarına sahip olduğu belirlenmiştir. Majör depresyon düzeyi, şema alanları ve kişiler arası ilişki tarzları arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki bulunduğu görülmüştür. Aracı değişken analizi sonucunda, erken dönem uyumsuz şemalar ile majör depresyon düzeyi arasındaki ilişkide kaçınan tarzın ve duygudan kaçınan/duyarsız tarzın aracı rolünün olduğu görülmüştür. Elde edilen sonuçlar ilgili alanyazın ışığında tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to investigate the mediating role of interpersonal styles in the relationship between depression levels and early maladaptive schemas in individuals with major depressive disorder. The sample of this study consisted of 87 female (77.7%) and 25 male (22.3%) participants who has major depression. The current research was designed in relational model, which aims to examine the relations between the variables with mediation analysis. Demographic Information Form, Beck Depression Inventory, Young Schema Scale-Short Form-3 and Interpersonal Style Scale were used as data collection tools. Descriptive statistics methods, independent samples t-test, one-way analysis of variance (ANOVA), Pearson correlation analysis and Parallel Multiple Mediator Variable analysis were used for the data analysis. It was determined that major depression level has positive correlation to age and negative correlation to educational status. In addition, it was seen that women had a higher mean in the dimensions of impaired autonomy and other-directedness, and men used a dominant style more. It was determined that those who did not have a psychiatric disorder in their family in the impaired autonomy dimension, and those with a family of a psychiatric disorder in the other-directedness schema dimension were found to have higher scores. In addition, those who received medical treatment in the dimensions of impaired autonomy, other-directedness and high standards, those who received psychotherapy and medical treatment in the dimension of damaged borders, dominant style, and those who did not receive any treatment in the dimension of emotion-avoiding/insensitive style had higher mean scores. As a result of mediating variable analysis, it was seen that avoidant style and emotion avoidant/insensitive style had a mediating role in the relationship between early maladaptive schemas and the level of major depression. The results obtained were discussed according to the literature, and suggestions were made.
Benzer Tezler
- Majör depresif bozukluklu bireylerde intihar davranışı, erken uyumsuz şemalar ve sosyal bilişsel işlevler ilişkisinin belirlenmesi
Assessment of relationship between suicide behavior, early maladaptive schemas and social cognitive functions in individuals with major depressive disorder
ÇAĞLAR SOYKAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
PsikiyatriAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEMRA ULUSOY KAYMAK
- Majör depresif bozukluk tanısı almış bir grup hastada erken dönem uyumsuz şemaların incelenmesi
Examination of early maladaptive schemas in a group of patients diagnosed with major depressive disorder
PINAR MERİH YILMAZ
- Majör depresif bozuklukta SLC6A4 geni 5-HTTLPR polimorfizmi ile çocukluk çağı örselenmeleri ve ebeveynlik algısı ilişkisi
The relationship between SLC6A4 gene 5-HTTLPR polymorphism with early childhood maltreatment and parenting perceptions in major depressive disorder
HASAN TALHA YURDAKUL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
PsikiyatriBaşkent ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GAMZE ÖZÇÜRÜMEZ BİLGİLİ
- Ergen-ebeveyn ilişkisinin doğası, depresyon ve psikososyal işlevsellik üzerindeki etkisi
The nature of adolescent-parent relationship, effect on depression and pyschosocial adjustment
FIRAT HAMİDİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2012
PsikiyatriEge ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TEZAN BİLDİK
- Majör depresif bozukluğu olan bireylerde beyin ventrikül hacimlerinin stereolojik yöntem ile değerlendirilmesi
Assessing the brain ventricles volume in patients with major depressive disorder using the stereological method
ASLI BERİL KARAKAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
AnatomiBalıkesir ÜniversitesiAnatomi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖMÜR KARACA SAYGILI