Havaalanı güvenlik uygulamaları kapsamında yolcu ve personel aramasının haklar açısından incelenmesi
Rights analysis of passenger and staff search within thescope of airport security practices
- Tez No: 758934
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MENEKŞE KILIÇARSLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sivil Havacılık, Civil Aviation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İSTANBUL TOPKAPI ÜNİVERSİTESİ
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Güvenlik Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 142
Özet
Güvenlik uygulamaları içerisinde havaalanı güvenliği, havaalanı ve hava taşıtları ile yolcu ve personelin büyük çaplı terör saldırılarına maruz kalması, saldırı sonucu oluşabilecek can ve mal kaybının çok büyük olabilmesi ve yapılan saldırının hedeflerinin birden fazla ülkeyi etkileyebilecek olması sebebi ile uluslararası bir boyutta sonuçlar doğurması karşısında, özel bir öneme sahiptir. Terör saldırıları yanında uyuşturucu nitelikli suç emtiasının hızlı ve çok uzak mesafelere taşınması açısından havayolunu kullanmak istemeleri karşısında, bu nevi suç emtiasının vücut çukurluklarında veya batında saklanması ihtimaline karşı, elektronik aletlerle aramada tespit edilemeyen suç alet ve eşyasının tespiti için son çare olarak şüphelenilen durum ve kişilerin eşyaları ve üstlerinin yanında vücut çukurluklarının da elle aranması uygulaması zaruri bir hal almaktadır. Bilineceği üzere insan vücudu, evrensel insan hakları açısından da iç hukuk açısından da kural olarak dokunulmaz bir alandır. Bu husus; İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi Madde5'te 'işkence ve kötü muamele yasaklanmıştır', yine Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Madde 3'de'işkence ve aşağılayıcı kötü muamele yasaklanmıştır'. İç hukukumuz açısından da Anayasa'nın 17. Maddesi de 'kimseye işkence ve aşağılayıcı muamele yapılamayacağı, insanın haysiyeti ile bağdaşmayan bir muamele ve ceza uygulanamayacağı' şeklinde birbirlerine paralel olarak düzenlenen hükümlere dayanmaktadır. Ancak, suç işlenmesinin önlenmesi için, makul şüphenin oluştuğu hallerde önceden birtakım tedbirler alınması da kaçınılmazdır. Anayasa'nın 20. Maddesi bu konu ile ilgili, 'genel ahlak ve genel sağlığın korunması, suç işlenmesinin önlenmesi, kamu düzeni, milli güvenlik veya başka kişilerin haklarının ve özgürlüklerinin korunması, sebeplerinden bir veya daha fazlasına bağlı şekilde, usule uygun şekilde verilmiş hakim kararı olmadığı sürece veya, bu sebeplere bağlı şekilde gecikme bulunan hallerde de kanunen yetkili belirlenmiş merciinin yazılı şekilde emri olmadıkça hiç kimsenin özel kağıtları, üstü veya eşyaları aranamaz ve dahi bunlara el konulamaz' hükmü doğrultusunda ana kurala yönelik istisna düzenlemiştir. Ancak vücut çukurluklarının aranmasının bu madde hükmüne dayandırılıp dayandırılamayacağı doktrinde tartışmalıdır. Havaalanı güvenlik Uygulaması açısından, 5442 sayılı Kanunun Ek 1. Maddesi ve yine bu kanuna göre çıkarılan, Sivil Hava Meydanları, Limanlar ve Sınır Kapılarında Güvenliğin Sağlanması Görev ve Hizmetlerin Yürütülmesi Hakkında Yönetmelikte arama yetkisi tümden mülki Amirliğe verilmiştir. Aynı yönetmeliğin 21. Maddesi; yolcuların, bagajların ve yanlarındaki eşyaların, kontrol ve denetimden geçirilmesi, uçak için tehlike oluşturabilecek maddelerin hava alanı sınırlarına ve dahi uçağa girişinin önlenmesi, olası bir saldırının uçağa alınmadan tespit edilmesi amaçlı tedbir alınmasına yöneliktir. Aynı tedbirler havayolu yük veya kargo taşıyan kurum ve kuruluşları da kapsamaktadır. Bahsi geçen hükümler ile bu yetkinin kapsamını belirlenirken 22. Maddede; yapılacak uygulamanın usulünü belirlemiştir. Yukarıda bahsedilen mevzuata göre, yapılan uygulamalar açısından, elle arama-vücut araması-çıplak arama diye de tabir edilen, kişi vücut çukurluklarının da aranabilmesine olanak sağlayan açık bir hüküm olmadığı gözükmektedir. Bu bağlamda kişi hak ve hürriyetlerinin ancak kanun ile kısıtlanabileceğine dair Anayasa kaidesi karşısında, meri mevzuatta açık bir hüküm bulunmamasına rağmen güvenlik uygulaması olarak vücut çukurluklarının elle aranmasının insan haklarına aykırı olup olmadığı bu çalışmada ana soru olarak cevaplandırılmaya çalışılacaktır.
Özet (Çeviri)
Among the security practices, Airport Security, Airport and Aircraft, passengers and personnel are exposed to large-scale terrorist attacks, the loss of life and property that may occur as a result of the attack can be very large, and the targets of the attack can affect more than one country, and therefore, there are consequences on an international scale. has significance. In addition to terrorist attacks, in the face of their desire to use the airline for the transportation of drug-related crime goods to fast and very long distances, the suspected situation and the belongings of the suspects as a last resort for the detection of criminal tools and goods that cannot be detected in the search with electronic devices, in case this kind of crime goods are stored in the pits of the body or in the abdomen. The practice of manually searching the body cavities as well as their bodies becomes essential.As it is known, the human body is an inviolable area in terms of both Universal Human Rights and domestic law. This matter; Article 5 of the Universal Declaration of Human Rights 'No one shall be subjected to torture or to cruel, inhuman or degrading treatment or punishment', also in article 3 of the European Convention on Human Rights, 'Prohibition of torture No one shall be subjected to torture or inhuman or degrading treatment or punishment. ', and in terms of domestic law, Article 17 of the Constitution 'Everyone has the right to live and to protect and develop their material and spiritual existence. Except for medical obligations and the cases written in the law, the body integrity of the person cannot be touched; cannot be subjected to scientific and medical experiments without his consent. No one can be tortured or tortured; no one shall be subjected to a punishment or treatment incompatible with human dignity. However, in order to prevent committing a crime, it is inevitable to take some precautions beforehand in cases where reasonable suspicion arises. Article 20 of the Constitution states,“…unless there is a duly given judge's decision, depending on one or more of the reasons such as national security, public order, prevention of crime, protection of general health and public morals, or protection of the rights and freedoms of others; unless there is a written order of the authority authorized by law in cases where delay is inconvenient due to these reasons; No one's clothes, private papers and belongings can be searched or seized. However, it is controversial in doctrine whether the search for body cavities can be based on the provision of this article.In terms of airport security practice, the search power has been given to the civil administration in the Additional Article 1 of the Law No. 5442 and the Regulation on the Ensuring Security at Civil Airports, Ports and Border Gates, and the Execution of Services. In the 21st article of the same regulation, ”Measures shall be taken to ensure that the passengers, baggage, and belongings with the passengers are checked and inspected, to prevent the entry of weapons, explosives and substances dangerous for the aircraft into the airport borders and to the aircraft, to deter, and to detect a possible attack before it reaches the aircraft. Postal administrations, cargo companies and related organizations that transport packages, cargo and cargo by air; take measures to prevent the loading and entry of explosives, weapons and substances, goods and packages that will endanger flight safety. According to the above-mentioned legislation, it seems that there is no clear provision that allows the search of the person's body cavities, also called hand search-body search-naked search, in terms of the practices made. In this context, the main question in this study will be tried to be answered as to whether the manual search for body cavities as a security practice is against human rights, despite the absence of a clear provision in the current legislation, against the Constitutional rule that individual rights and freedoms can only be restricted by law.
Benzer Tezler
- Investigation of asset management practices in airports
Havalimanlarında varlık yönetimi uygulamalarının incelenmesi
CEMİL CAN UZUN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESİN ERGEN PEHLEVAN
- Privatization, liberalization and deregulation of Turkish state railways and frameworks for public-private partnerships
Türkiye devlet demiryollarının kamu-özel işbirliği kapsamında özelleştirilmesi ve serbestleşmesi
SHAHIN SHAKIBAEI
Doktora
İngilizce
2020
Ulaşımİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PELİN ALPKÖKİN
- İstanbul'da sürdürülebilir yağmursuyu yönetimi-yağmursuyu ızgara modeli önerisi
Sustainable stormwater management in Istanbul-a proposal for stormwater grate inlet model
MUHAMMET EMİN KURTOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SENEM BİLİR MAHÇİÇEK
- Yeni nesil hava araçları için iniş kalkış alanı tasarım kriterleri
Take-off and landing area design criteria for new generation aircraft
KÜRŞAT ALP YİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Havacılık MühendisliğiEskişehir Teknik ÜniversitesiSivil Havacılık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAHİR HİKMET KARAKOÇ
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALPER DALKIRAN
- Pilot Kurtarma Araçlarına Hareket Platformu Kazandırılması
Gaining Platform For Pilot Rescue Vehicles
CEMİL ÖZKALAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mühendislik BilimleriSakarya ÜniversitesiYangın Güvenliği ve Yanma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN SERHAD SOYHAN