Hoca Ahmed Yesevî ve fütüvvet anlayışı
Ahmed Yesevî and futuvet approach
- Tez No: 761546
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BİLAL GÖK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Tarih, Religion, History
- Anahtar Kelimeler: İslamiyet, Ahmed Yesevî, Anadolu, Fütüvvet, Ahîlik Teşkilatı, Islamism, Ahmed Yesevî, Anatolia, Turkish-Islamic guild, Ahi Organization
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İnönü Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 129
Özet
Türklerin İslamiyeti kabul etmesinde kilit bir rol üstlenen Ahmed Yesevî, Türk-İslam tarihinde önemli bir şahsiyettir. Ahmed Yesevî ve öğretileri Türk dünyasında öylesine yaygın olmuştur ki ondan etkilenmeyen, onu tanımayan Türk yok gibidir. Ahmed Yesevî'nin yaşadığı toplumda gerek anlaşılır olmak adına kullandığı dil, gerekse kucaklayıcı bir tarzı benimsemesi kitlelerin İslamiyet'i kabul etmesinde etkili olmuştur. Türk Müslümanlığının sembolü haline gelen Ahmed Yesevî, Türklerin İslam ve tasavvuf çerçevesinde yaşayışını temsil eden ender şahsiyetlerden biridir. Onun Türkler nezdinde gördüğü itibar çok az kişiye nasip olacak kadar kıymetlidir. Türklerin ona olan sevgisi Medinelilerin Hz. Peygamber'e olan sevgisine benzetilmiştir. Nitekim halk arasında yaygın olan sözlerden biri de ''Medine'de Muhammed, Türkistan'da Hoca Ahmed'' sözüdür. Ahmed Yesevî'yi tanımak Türk milletini tanımaktır. Yahya Kemal Beyatlı'nın şu sözleri Ahmed Yesevî'nin Türk milleti için ne kadar önemli olduğunu göstermektedir: ''Şu Ahmed Yesevî kim, bir araştırın göreceksiniz, Bizim milliyetimizi asıl onda bulacaksınız.'' Tezimizde Ahmed Yesevî'nin tarihi şahsiyeti üzerinde durmaya çalıştık. Ahmed Yesevî'ye atfedilen eserlerden hareket ederek hikmetlerinin fütüvvet ile olan bağlantısını aktarmaya gayret ettik. Ahmed Yesevî'nin ahlâk anlayışına yabancı olmayan fütüvvet kavramı, her ne kadar hikmetlerinde kelime olarak geçmese de, onun tam bir fütüvvet ehli oluşunu hikmetlerini incelediğimizde çok açık bir şekilde görebiliyoruz. Onun fütüvvet anlayışı tasavvuf ile bütünleşmiş bir durumdadır. Ondaki fütüvvet ruhu talebelerine de yansımış olacak ki dervişlerinin XIII. yüzyılda Anadolu'ya akın etmesi sonrasında getirdikleri anlayış, fütüvvetin yansıması olan Ahîlik teşkilatını ortaya çıkarmıştır.
Özet (Çeviri)
Ahmed Yesevî who played on key role for Muslims to Islam is an important figure in Turkish-Islamic history. Ahmed Yesevî and his doctrine had been so prevalent in Turkish history that there is hardly any Turk who is not affected by him and does not know him. The language used by Ahmed Yesevî in order to be understandable in the society he lived in and his adoption of an embracing style were effective in the acceptance of Islam by the masses. Ahmed Yesevî, who has become the symbol of Turkish Islam, is one of the rare figures who represent the life of Turks within the framework of Islam and Sufism. His dignity in the eyes of the Turks is so precious to be given to very few people. The love of Turks for him has been compared people of Medina's love for Prophet Mohammed. As a matter of fact, one of the common words among the people is“Mohammed in Medina, Hodja Ahmed in Turkistan”. To know Ahmed Yesevî means to know the Turkish nation. The following words of Yahya Kemal Beyatlı show how important Ahmed Yesevî is for the Turkish nation:“Who is this Ahmed Yesevî, you will see a study, you will find our nationality in him.”In our thesis, we tried to focus on Ahmed Yesevî's historical personality representing the religion of Islam in Turkish society. In addition to this, we drew attention to the connection between her wisdom and Turkish-Islamic guild based on the works attributed to Ahmed Yesevî. Although the concept of Turkish-Islamic guild, which is not alien to Ahmed Yesevî's understanding of morality, is not mentioned as a word in her wisdom, we can clearly see her wisdoms as a person of Turkish-Islamic guild. Looking at his perception of Turkish-Islamic guild, we can see the understanding of integration with sufism. The spirit of Turkish-Islamic guild in him will also be reflected in his students that his dervishes XIII. understanding they brought after their invasion to Anatolia in the 16th century revealed the Ahi Organization, which is the reflection of the futility.
Benzer Tezler
- Hoca Ahmed Yesevi ve Türklerin din anlayışına etkileri
The effects Khoja Ahmed Yesevi and Turks on the perception of religion
EBUBEKİR OĞUZ UTKU
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DinSüleyman Demirel ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMALEDDİN TAŞ
- Türklerin ve Anadolunun İslamlaşmasında Yesevi hareketi ve Ahmed Yesevi'nin etkisi
The new movement in the İslamation of Turks and Anatolia and the effect of Ahmed Yesevi
ÖMER ALTUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Dinİnönü ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ALTUNKAYA
- Türkçeye ve Kazakçaya aktarılan iki Divân-ı Hikmet eserinin karşılaştırmalı incelemesi
A comparative analysis of two intralingual translation of Divan-i Hikmet in Turkish and Kazakh language
ŞAHİDA BEYLUR
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FUNDA TOPRAK
- Doğu Türkistan'da Cedidcilik (Akartiş) hareketi ve din eğitimine olan etkisi
Jadidism in East Turkestan and its effects on religious education
ALİMCAN SABIRLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinMarmara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAMAZAN GÜREL
- Kazakistan'ın sosyal, kültürel ve siyasi hayatında Yeseviliğin etkileri
The effects of Yassawism on the Kazakhstan's social, cultural and political life
ZHANBOLAT SAMBETOV
Doktora
Türkçe
2022
DinSüleyman Demirel ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMALEDDİN TAŞ