The roles of intrusive visual imagery and visual imagery ability in insomnia disorder
Uykusuzluk bozukluğu'nda istenmeyen görsel imgelerin ve görsel imgeleme yeteneğinin rolü
- Tez No: 762217
- Danışmanlar: PROF. DR. DENİZ CANEL ÇINARBAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 232
Özet
Uykusuzluk bozukluğunu ve etiyolojisini açıklamak için çok sayıda kuramsal model ortaya atılmıştır. Bu çalışma, uyku öncesinde zihinde oluşan istenmeyen görsel imgelemenin (İGİ) kronik uykusuzlukta aşırı uyarılmayı açığa çıkaran ve onu sürdüren klasik koşullanmaya yol açabileceğini öne sürmektedir. Çalışma 1'de (N = 651), Uyku Öncesi Uyarılma Ölçeği (UÖUÖ) ve İstenmeyen Görsel İmgeleme ve Sözlü Düşünceler Anketileri (İGİSDA) Türkçeye uyarlanmıştır. Türkçe formların faktör yapıları, yarıya bölünmüş örneklemlerde açımlayıcı faktör analizi ve doğrulayıcı faktör analizi ile test edilmiştir. Türkçe formların geçerlilikleri (yakınsak, ıraksak, artımlı, ayırt edici) ve güvenirlikleri (iç tutarlılık ve test-tekrar test) bir alt örneklemde (N = 556) ve üçüncü bağımsız bir örneklemde (N = 88) değerlendirilmiştir. Çalışma 1'in sonuçları, UÖUÖ ve İGİSDA'nın Türkçe formlarının iyi geçerlilik ve güvenilirlik özelliklerine sahip olduğunu göstermiştir. İkinci çalışmada istenmeyen görsel imgeleme (İGİ), istenmeyen sözel düşünceler (İSD), görsel imgeleme yeteneği (GİY), uyku öncesi uyarılma (UÖU) ve uykusuzluk şiddeti (UŞ) değişkenlerinden oluşan bir yol modeli, Uykusuzluk Bozukluğu için DSM-5 kriterlerini karşılayan 1444 katılımcıdan 168'inin verileri ile test edilmiştir. Sonuçlar, İSD'nin değil ancak İGİ'in UÖU'yı anlamlı olarak yordadığı ve UÖU'nun UŞ'yi yordadığını göstermiştir. Ayrıca, İGİ'nin UÖU üzerinden UŞ'yi anlamlı olarak etkilediği bulunmuştur. Son olarak İGİ ve UÖU arasındaki ilişkide GİY'nin düzenleyici rolü olmadığı açığa çıkmıştır. Mevcut çalışmaların sonuçları literatür ışığında tartışılmıştır. Gelecekti çalışmalar için klinik çıkarımlar ve öneriler belirtilmiştir.
Özet (Çeviri)
A number of theoretical models have been proposed to understand and explain insomnia disorder and its etiology. The present thesis argued that intrusive visual imagery (IVI) in the pre-sleep period may lead to classical conditioning which evokes and perpetuates hyperarousal in chronic insomnia. In Study 1 (N = 651), Pre-sleep Arousal Scale (PSAS) and Intrusive Visual Imagery and Verbal Thoughts Questionnaires (IVIVTQ) were adapted to Turkish. Factor structures of the Turkish forms were tested with exploratory factor analysis and confirmatory factor analysis in split half samples. The validities (convergent, divergent, incremental, discriminant) and reliabilities (internal consistency and test-retest) of the Turkish forms were also assessed in a subsample (N = 556) and a separate third sample (N = 88). The results of Study 1 showed that the Turkish forms of PSAS and IVIVTQ had good validity and reliability features. In Study 2, a path model comprising the variables of intrusive visual imagery (IVI), intrusive verbal thoughts (IVT), visual imagery ability (VIA), pre-sleep arousal (PSA), and insomnia severity (IS) was tested with 168 of 1444 participants who met DSM-5 criteria for Insomnia Disorder. The results showed that IVI, but not IVT, significantly predicted PSA and PSA predicted IS. Furthermore, the indirect effects of IVI via PSA on IS was significant. Finally, the moderator role of VIA on the relationship between IVI and PSA was not significant. The results of the studies were discussed in the light of existing literature. Clinical implications and suggestions for the future studies were proposed.
Benzer Tezler
- Cumhuriyetten günümüze toplumsal değişimin Türk resim sanatında kadın imgesine yansıması
Reflection of the sosial chance on the image of woman in Turkish art of painting since the fondation of republic
MERYEM UZUNOĞLU
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2008
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
PROF. AYDIN AYAN
- Türkiye'de filmler (görsel medya) üzerinden üretilen cinsiyetlenmiş mekân temsillerinin feminist bir eleştirisi
A feminist criticism of gendered space representations produced through selected movies (visual media) in Turkey
SEMA BAŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
CoğrafyaAnkara ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA MURAT YÜCEŞAHİN
- Görsel algıya ilişkin bir korteks modeli
A cortex model of visual cognition
MEHMET ALİ ANIL
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Elektrik ve Elektronik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiElektronik ve Haberleşme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESLİHAN SERAP ŞENGÖR
- Kumtaşı ocaklarında patlatma faaliyetlerinde parçalanma modellerinin incelenmesi
Investigation of blast fragmentation models in sandstone quarries
ÖZGE AKYILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Maden Mühendisliği ve Madencilikİstanbul Teknik ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TÜRKER HÜDAVERDİ