Geri Dön

Tecvid ilminde meğâribe ve meşârika mukayesesi: Abdülvehhâb el-Kurtubî (ö. 462/1069) – Ahmed b. Ebû Ömer el-Enderâbî (ö. 470/1077) örneği

Comparison of maghāribah and mashāriqah in tajwid science: An example of Abd al-Vehhāb al-Kurtubī (d. 462/1069) - Ahmad b. Ebū Omar al-Enderābī (d. 470/1077)

  1. Tez No: 765428
  2. Yazar: MÜCELLA HACIMISIROĞLU
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET EMİN MAŞALI
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Tefsir Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 228

Özet

Bu çalışma, aynı tarihi kesitte biri Endülüs'ün en büyük şehri olan Kurtuba'da diğeri ise Horasan diyarının Merv şehrine bağlı Enderâb'ta yaşamış olan ve vefat tarihleri itibariyle aralarında on yıldan az bir süre bulunan Abdülvehhâb el-Kurtubî ile Ahmed b. Ebû Ömer el-Enderâbî'nin el-Mûdıh fi't-Tecvîd ve el-Îzâh fi'l-Kırâât isimli eserlerinde yürüttükleri tecvid incelemesini içerik, usul, kavram ve kaynak düzeyinde karşılaştırmalı bir okumaya tabi tutmakta, buradan hareketle de Mısır'ın batısına karşılık gelen mağrib bölgesi ile Mısır'ın doğusuna karşılık gelen meşrik bölgesi arasında tecvid ilminin temel meselelerine yaklaşım itibariyle bir farklılığın bulunup bulunmadığının keşfine çalışmaktadır. Anılan iki eseri tecvid ilmi zaviyesinden karşılaştırmalı bir okumaya tabi tutan ulusal veya uluslarası ölçekte bir araştırmanın yapılmamış oluşu bu çalışmanın meşruiyet zeminini oluşturmaktadır. Çalışmada metin analizi ve metinlerarası karşılaştırma yöntemi kullanılarak Kurtubî'nin el-Mûdıh'i ile Enderâbî'nin el-İzâh'ındaki tecvid bahisleri içerik, usul, kavram ve kaynak bakımından karşılaştırmalı bir okumaya tabi tutulmuş, iki eser arasında görülen ayrışmanın meşrik-mağrib yaklaşım farkı açısından ifade ettiği sonuçların tayinine çalışılmıştır. Mağribin teori meşrikin ise pratik ağırlıklı bir yaklaşımı esas alması, kavram kullanımında az da olsa iki bölge arasında tercih farklılıklarının görülmesi, en azından hicri beşinci asır itibariyle meşrikin, mağrib birikimine referansta bulunma ihtiyacı duymamış oluşu, dördüncü ve beşinci asır meşrik ulemasının tecvide dair eserlerinin sonraki dönemlere intikal etmemesinin, Enderâbî gibi bu eserlerden nakilde bulunan aracı çalışmaları ve onların tazammun ettiği fonetik malumatı daha da değerli kıldığı bu çalışmada ulaşılan başlıca sonuçlar arasında zikredilebilir.

Özet (Çeviri)

This study is based on Abd al-Vehhāb al-Kurtubī who lived in Cordoba, the largest city of Andalusia and Ahmad b. Ebī Omar al-Enderābī, and in Enderab, which is a city of Merv in Khorasan, in the same historical section, and who lived between them for less than ten years as of the date of their death. Furthermore our study is subject to a comparative reading at the level of content, method, concept and source of the tajwid analysis of Abd al-Vehhāb al-Kurtubī and Ahmad b. Ebī Omar al-Enderābī's works named al-Mudıh fî at-Tajwīd and al-Īdāh fī al-Qırâ'ât. From this point of view, it tries to discover whether there is a difference between the Maghrib region corresponding to the west of Egypt and the Mashriq region corresponding to the east of Egypt in terms of approach to the basic issues of the science of tajwid. The validity of this study is due to the fact that no national or international research has been conducted, which has subjected these two works to a comparative reading from the point of view of the science of tajwid. In the study, by using text analysis and intertextual comparison method, the tajweed arguments in Kurtubî's al-Mudıh and Enderābī's al-İzâh were subjected to a comparative reading in terms of content, method, concept and source, and subsequently was tried to determine the results expressed in terms of difference. Our main results can be concisely mentioned as maghreb is based on theory whilst the mashriq is based on practice, slight differences in preference between the two regions in the use of the concept, at least as of the fifth century (Hijri)., the mashrik did not need to make reference to the maghrib accumulation, works of the fourth and fifth century Islamic scholars on tajwid were not transferred to the next periods, the intermediary works that conveyed from these works by scholars like Enderābī and the phonetic information they implied made even more valuable.

Benzer Tezler

  1. Temel meseleleriyle kıraat ve tecvid ilminde lahn olgusu

    The case of lahn in the science of qiraat and tacvid with its fundamental issues

    İDRİS YİĞİT

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DinNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALİ ÖGE

  2. İlk manzum tecvid eseri olan el-Kasîdetü'l-Hâkâniyye'nin tecvid ilmindeki yeri, önemi ve değerlendirilmesi

    The place, value and assessment of the first verse tajweed work ''el-Kasîdetü'l-Hâkâniyye'' at the tajwed science

    ALİ SAİT DEMİRBAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    DinHitit Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ SELAHATTİN ÖZ

  3. Ebu Amr ed Dani'nin et-Tahdid fil İtkanı vet Tecvid ve İbni Cezeri'nin et-Temhid fi İlmit Tecvid eserlerinin mukayeseli inceleme ve değerlendirmesi

    Başlık çevirisi yok

    ALİ RIZA KÜÇÜKÇETİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DinKaramanoğlu Mehmetbey Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İRFAN ÇAKICI

  4. Ahmed bin Muhammed Mağnîsînin Terceme-i Cezerî isimli eserinin tecvid literatüründeki yeri

    The place of Ahmed bin Muhammed Magnisi's 'Terceme-i Cezerî'in tajwid literature

    MUSTAFA GÖK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DinNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ ÇİFTCİ

  5. Eymen Rüşdi Süveyd'in kıraat ilmindeki yeri ve et-Tecvidu'l-musavvar adlı eserinin tahlili

    The place of Ayman Rushdi swaid in the science of recitation and the analysis of the work named et-Tecvidu'l-musavvar

    ABDULLAH KANDEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    BiyografiBatman Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. OSMAN BAYRAKTUTAN