Geri Dön

Üstbiliş ile psikolojik belirtiler arasındaki ilişki: Aleksitiminin rolü

The relationship between metacognition and psychological symptoms: The role of alexithymia

  1. Tez No: 765586
  2. Yazar: AYSU TAŞPINAR
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ DENİZ ŞARLAK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Üstbiliş, Psikolojik Belirtiler, Aleksitimi, Metacognition, Psychological Symptoms, Alexithymia
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Maltepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 105

Özet

Bu çalışmanın amacı, üstbiliş ile psikolojik belirtiler arasındaki ilişkide aleksitiminin aracı rolünü incelemektir. Gerekli etik izinler alındıktan sonra yaşları 18-79 arasında değişen 453 (292 kadın, 161 erkek) katılımcıdan oluşan klinik olmayan bir örneklemle araştırma gerçekleştirilmiştir. Katılımcılardan araştırmaya gönüllü katılımlarını içeren Bilgilendirilmiş Onam Formu ile yazılı bir onay alındıktan sonra araştırmaya katılmayı kabul eden kişilere Demografik Bilgi Formu, Üstbiliş Ölçeği-30, Kısa Semptom Envanteri ve Toronto Aleksitimi Ölçeği-20 uygulanmıştır. Araştırmanın bulgularında, üstbilişin aleksitimi ve psikolojik belirtiler ile aleksitiminin de psikolojik belirtiler ile pozitif yönde anlamlı ilişkili olduğu belirlenmiştir. Aynı zamanda üstbilişin aleksitimi ile psikolojik belirtiler üzerinde, aleksitiminin de psikolojik belirtiler üzerinde yordayıcılığı olduğu belirlenmiştir. Demografik özelliklere ait farklılıklar incelendiğinde üstbiliş faktörlerinden kontrol edilemezlik-tehlikenin cinsiyete ve yaşa göre anlamlı olarak farklılaştığı belirlenmiştir. Psikolojik belirtilerin toplam puanı ve tüm alt boyutlarının yaşa göre anlamlı olarak farklılaştığı bulunmuştur. Aleksitimi toplam puanının yaş ve yaş ile cinsiyetin etkileşimine, duyguları tanıma güçlüğü ile duyguları söze dökme güçlüğü alt boyutlarının ise yaşa göre anlamlı olarak farklılaştığı tespit edilmiştir. Son olarak üstbiliş ile psikolojik belirtiler arasındaki ilişkide aleksitiminin aracı rolü olduğu belirlenmiştir.

Özet (Çeviri)

The aim of this study is to examine the mediating role of alexithymia in the relationship between metacognition and psychological symptoms. After obtaining the necessary ethical permissions, the study was conducted with a non-clinical sample of 453 (292 female, 161 male) participants aged between 18-79. Demographic Information Form, Metacognition Questionnaire-30, Brief Symptom Inventory and Toronto Alexithymia Scale-20 were applied to the people who agreed to participate in the research after obtaining written consent from the participants with the 'Informed Consent Form', which includes their voluntary participation in the research. In the findings of the study, it was determined that metacognition was significantly related to alexithymia and psychological symptoms, and alexithymia was significantly related to psychological symptoms. Moreover, it was determined that metacognition was a predictor of alexithymia and psychological symptoms, and alexithymia was a predictor of psychological symptoms. When the differences in demographic characteristics were examined, it was determined that uncontrollability and danger, which are metacognitive factors, differed significantly according to gender and age. It was found that all sub-scales and total score of psychological symptoms differed significantly according to age. It was determined that the alexithymia total score and the sub-scales of difficulty in recognizing emotions and difficulty in verbalizing emotions differed significantly according to age. Finally, it has been determined that alexithymia has a mediating role in the relationship between metacognition and psychological symptoms.

Benzer Tezler

  1. Psikolojik belirtiler ve erken dönem uyum bozucu şemalar arasındaki ilişki: Üstbiliş ve duygu düzenlemenin rolü

    The relationship between psychological symptoms and early maladaptive schemas: The role of metacognition and emotion regulation

    DENİZ TÜRK KIVANÇ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    PsikolojiDoğuş Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ SERHAT YÜKSEL

  2. Examination of metacognitive factors in relation to anxiety and depressive symptoms: A cross-cultural study

    Üstbilişsel faktörlerin kaygı ve depresyon semptomları açısından incelenmesi: Kültürlerarası bir çalışma

    ADVİYE ESİN YILMAZ

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2007

    PsikolojiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Uygulamalı Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ.DR. TÜLİN GENÇÖZ

  3. Kişisel travmatik yaşantı ve ikincil travmatik stres belirtileri ile varoluşsal kaygı ve ontolojik iyi oluş arasındaki ilişkide üstbilişsel inançların aracı rolünün incelenmesi

    Examining the mediatory role of metacognitive beliefs in the relationship between personal traumatic experience and secondary traumatic stress symptoms and existential anxiety and ontological well-being

    ECE CÖMERTPAY

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    PsikolojiDoğuş Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HİLAL DURAK

  4. Çocukluk çağı travmalarının, üstbiliş işlevlerinin ve bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin obsesif kompulsif belirtileri üzerindeki yordayıcı rolü

    Predictor role of childhood traumas, metacognitive functions and cognitive emotion regulation strategies on obsessive-compulsive symptoms

    ELİF ÇALIŞKAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    PsikolojiAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HALİME ŞENAY GÜZEL

  5. Şubat 2023 Kahramanmaraş merkezli depremlerde kayıp yaşamış yetişkin bireylerde yas sürecinin, psikolojik dayanıklılık ve üstbilişi yordaması

    The prediction of grief process, psychological resilience, and metacognition in adult individuals who experienced loss in the february 2023 Kahramanmaraş-centeredearthquakes

    HAYAT YAPAR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Yakın Doğu Üniversitesi

    Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HANDE ÇELİKAY SÖYLER