Geri Dön

The relationship between texture and tension in early French spectral music

Erken dönem Fransız spektral müziğinde doku ve tansiyon arasındaki ilişki

PDF İndir

  1. Tez No: 766568
  2. Yazar: DENİZ CAN BARIŞ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ERAY ALTINBÜKEN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Müzik, Music
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Müzik Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Müzik Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 147

Özet

Bu tezin amacı erken dönem Fransız spektral müziğinde doku ile tansiyon arasındaki ilişkiye ışık tutmak ve tansiyonun artış ve çözülüm sürecinde dokuda meydana gelen değişikliklere dair tespitlerde bulunmaktır. Bu amaç doğrultusunda yapılan analizler, Fransız spektral müziğinin öncü ve ilk bestecileri olan Gérard Grisey ve Tristan Murail'in seçilen erken dönem müziklerinin bölümlerini içermektedir. Bu bölümler, dokunun ve tansiyon eğrisinin çeşitliliği ve evrimi baz alınarak seçilmiştir. Erken döneme ek olarak, ikinci jenerasyon bestecisi olan Philippe Hurel'in eserinden alıntılanan bir bölüm de incelenmiştir. Doku ve tansiyon üzerine yapılan çalışmalar ve yaklaşımlar doğrultusunda elde edilen veriler, doku üzerine uygulanan sınıflandırmalar ve tansiyon sürecine etki eden bazı parametreler, besteci yaklaşımlarının da hesaba katılmasıyla beraber uygulanan analizlerin ana kaynaklarıdır. Tezin ana akışı, Fransız spektral müziğinin kısa tarihi, dokunun tanımları ve bu tanımların karşılaştırılması, geleneksel doku tipleri, fransız spektral müziği dönemi öncesi 20.yy'ın ilk yarısında meydana gelen bazı dokusal değişiklikler, tını ve tınının doku içerisindeki varlığı, müzikal tansiyon ve çözülümün tanımları, bu kavramlar üzerine uygulanan parametrik ve bilişsel çalışmalar ve bunların sonucunda belirlenen parametrik analiz metodu doğrultusunda doku ile tansiyon arasındaki ilişkiyi açıklığa kavuşturmaya dair uygulanan analizlerdir. Bölüm 1, giriş, çalışmanın amacı ve Fransız spektral müziğinin kısa tarihini içermektedir. Dönemin yaklaşımı, oluşum süreci, bestecileri, kompozisyonal tutumu ve kullanılan kompozisyon teknikleri anlatılmaktadır. Bölüm 2'de doku, literatürdeki farklı yaklaşımlar doğrultusunda tartışılır. Monofoni, homofoni, polifoni ve heterofoni, geleneksel doku tipleri başlığı altında tanımlanarak 18. yy, 19. yy ve 20. yy batı müziği eserlerinden alıntılarla örneklendirilmiştir. Bu örnekler, G.F Handel, J.S Bach, L.W Beethoven, F. Chopin, J. Brahms, C. Debussy, O. Messiaen ve I. Xenakis'in müziklerinden alıntıları içerir. Bir sonraki alt başlıkta, 20.yy'ın ilk yarısı 1900'lerin başından Fransız spektral müziği döneminin ilk yılları olan 1970'lere kadar olan süreçte müziğin dokusunda ve dokuyu oluşturan müzikal bileşenlerde meydana gelen bazı önemli gelişmeler ve yenilikler tartışılarak örneklendirilmiştir. Bu yenilikler ve örneklendirmeler, Fransa'da ortaya çıkan empresyonizm akımı ile beraber M. Ravel ve C. Debussy'nin müziklerinde ortaya çıkan yeni doku biçimlerini, Arnold Schoenberg'in dokunun bir bileşeni olan melodiye tınısal yaklaşımı temsil eden klangfarbenmelodie kavramını, kökeni Henry Cowell'in piyano müziklerine dayanan ton kümeleri ve sonrasında ortaya çıkan orkestral ses kitlelerini ve bunların György Ligeti, Kryzsztof Penderecki, Iannis Xenakis gibi bestecilerin müziklerindeki kullanımını ve son olarak da György Ligeti'nin buluşu olan mikropolifonik dokuları içerir. Bölümün son kısmında ise Fransız spektral müziğinde de önemli bir yere sahip olan tını kavramı, farklı yaklaşımlar doğrultusunda tanımlanarak, dönem öncesi müziklerindeki kullanımı Olivier Messiaen, Edgard Varèse, Pierre Boulez, Karlheinz Stockhausen, Giacinto Scelsi gibi bestecilerin yanında Fransız spektral müziği bestecileri Gérard Grisey, Tristan Murail ve Kaija Saariaho'nun da bazı yaklaşımlarını içeren alıntılarla aktarılmıştır. Bölüm 3'te, Fransız spektral müziğinde doku, enstrumantal ve orkestral sentez tekniği ile ortaya çıkan biçimi, statik ses kitleleri, Ligeti'nin buluşu olan mikropolifoni ve bunların katmanlanarak meydana getirdiği biçimler çerçevesinde işlenip başta Gérard Grisey ve Tristan Murail olmak üzere Philippe Hurel ve Kaija Saariaho gibi dönem bestecilerinin müziklerinden alıntılarla örneklendirilmiştir. Bu bölümde yararlanılan ana kaynak ve yaklaşım, Kari E. Besharse'nin Fransız spektral müziğinin dokusu üzerinde yaptığı sınıflandırma olmuştur. Müziklerde özellikle enstrumantal ve orkestral sentez tekniğinin sonucunda meydana gelen ses kitlelerinin öne çıktığı görülmektedir. Polifoniden farklı olarak mikropolifoninin standart yapısının aksine yavaşlatılmış, gerilmiş biçimlerde ve mikro ölçekli katmanlı dizilimler halinde meydana geldiği gözlemlenmektedir. Bölüm 4'te tansiyon ve çözülüm kavramlarının literatürdeki yeri, gerçekleştirilen bilişsel, parametrik çalışmalar ve yaklaşımlar doğrultusunda tanımlanarak tartışılır. Batı müziğinde tonal armoni ve melodi, konsonans ve disonans kavramları, kadans, perde hareketleri, dinamikler, tempo, ritim gibi parametrelerin müzikal tansiyonla ilişkilendirilmesinin yanında tansiyon kavramının öznelliğine ve çok boyutlu oluşuna da dikkat çeken bir takım çalışmalar ve görüşler paylaşılmıştır. Bir sonraki alt başlıkta, tansiyon ve çözülümün tezin ışık tutmayı amaçladığı dönem olan Fransız spektral müziğindeki sürecine odaklanılmıştır. Bu alanda gerçekleştirilen bazı deneyler ve çalışmalar paylaşılmıştır. Bu bölümde kimi dönem bestecilerinin tansiyona yaklaşımları ile beraber, araştırmacıların çalışmalarından elde edilen sonuçlar, tını bazında yaratılan armoni ve sesin pürüzlülüğü gibi bir takım fiziksel özelliklerinin de tansiyon sürecine olan katkısı görülmüştür. Doku ve tansiyon ile ilgili yapılan sınıflandırmalar, yaklaşımlar ve çalışmalar, tezin ana odağı olan erken dönem Fransız spektral müziğinde doku ve tansiyon arasındaki ilişkiye dair yapılacak tespitleri mümkün hale getirmektedir. Bölüm 4'ün son başlığında ise analiz edilecek erken dönem Fransız spektral müziklerinden alıntılanan bölümlerin yaklaşık tansiyon eğrilerini ve doku tiplerini saptamak için kullanılacak parametreler, yararlanılacak bulgular ve yaklaşımlar belirlenmiştir. Müziklerin tonaliteden ve algılanabilir geleneksel melodik hatlardan uzak oluşu sebebiyle tansiyon analizlerinde incelenecek parametreler, dinamik seviye, yoğunluk, tını, ses menzili ve hareketleridir. Erken dönem müziklerinin seçili bölümleri, besteci açıklamaları, partisyonlar üzerinden elde edilen veriler, parametrik transkripsiyonlar, alıntılar ve tablolar yardımı ile analiz edilmiştir. Sonuç kısmında, analizler sonucunda elde edilen veriler tartışılmış, doku ile tansiyon arasındaki ilişkiye dair bulgular paylaşılmıştır. Bu çalışma, uygulanan analizlerin genel değerlendirmesi ve konu üzerine yapılabilecek muhtemel çalışmaların önerilmesi ile sonuçlanmıştır.

Özet (Çeviri)

The aim of this thesis is to shed light on the relationship between texture and tension in early French spectral music and to make conclusions about the changes in texture that occur during the tension-increasing and tension-resolving processes. The analyses include excerpts from Gérard Grisey and Tristan Murail's early pieces, both of whom are well-known composers and pioneers of French spectral music. The excerpts chosen were determined by taking into account the diversity of texture and tension curves. Along with the early period, an excerpt from second-generation composer Philippe Hurel's music is analyzed. Combined with the composer's approaches, the findings of research projects, approaches to texture and tension, the classifications for the texture of the music, and some parameters impacting the tension process serve as the primary sources of analysis. The thesis's main flow includes a brief history of French spectral music, texture definitions and comparisons, common texture types, some textural developments that occurred in the first half of the twentieth century prior to the French spectral music period, the timbral approach and its use in texture, definitions of musical tension and resolution, parametric and cognitive studies applied to these concepts, and analyses applied to clarify the relationship between texture and tension based on a parametric method. The introduction, the study's purpose, and a brief history of French spectral music are included in Chapter 1. The period's approach, the process of formation, influences, composers and their compositional attitudes, and the employed composition techniques are discussed. In Chapter 2, the texture is defined in line with the different approaches and definitions in the literature. Monophony, homophony, polyphony, and heterophony are defined under the title of common texture types and exemplified under this topic. Under the next subheading, some important developments and innovations in the texture of music and its components -in the first half of the 20th century, that is from the early 1900s to the first years of the French spectral music period- are discussed and exemplified. In the last part of Chapter 2, timbre, which has an important place in French spectral music is defined in line with different approaches, and its use in texture prior to the period is briefly discussed. In Chapter 3, texture in French spectral music, its form as a result of the use of instrumental and orchestral synthesis techniques, static sound masses, micropolyphony, and the shapes of texture created by layering these forms are demonstrated with the excerpts from the music by the composers of the period. The primary source and approach utilized in this chapter is the categorization made by Kari E. Besharse on the texture of French spectral music. In Chapter 4, concepts of tension and release in literature are defined and discussed in line with cognitive and parametric studies and approaches. In addition to associating parameters such as tonal harmony and melody, the concepts of consonance and dissonance, pitch movements, dynamics, tempo, rhythm, range in Western art music, and a number of studies, draw attention to the subjectivity and multidimensionality of the concept of musical tension, are discussed. The next subheading focuses on the process of tension and release in French spectral music, the period that the thesis aims to shed light on. Some experiments and studies carried out in this field are shared. In this section, the approaches of some spectral composers to tension, the results obtained from the studies of the researchers, the contribution of some physical properties, such as the harmony created on the basis of timbre, and the roughness of the sound to the tension process are presented. Under the last heading of Chapter 4, the parameters to be used to determine the approximate tension curves and texture types in line with all these studies, the findings, and the approaches to be considered are specified. Selected excerpts of early French spectral music are analyzed with the help of the composers' notes, information gathered from the scores, parametric transcriptions, spectrograms, quotations, figures, and tables. In the conclusion part, the data obtained as a result of the analyses are discussed, and the findings on the relationship between texture and tension are shared. The thesis is concluded with an overall assessment of the applied analyses and suggestions for possible further studies.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    350368

    Balıkesir-Dursunbey skarn yataklarının jeolojik, mineralojik ve jeokimyasal özellikleri

    Geological, mineralogical and geochemical characteristics of the Balikesir-Dursunbey skarn deposits

    EMRE İSTANBULLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUSTAFA KUMRAL

    DOÇ. DR. MURAT BUDAKOĞLU

  2. Tez No

    338315

    Investigating the effect of deformation and annealing texture on magnetic anisotropy in low-C steel sheets by magnetic Barkhausen noise method

    Düşük karbonlu çelik saclarda deformasyon ve tavlama dokusunun manyetik anizotropi üzerine etkisinin manyetik Barkhausen gürültüsü yöntemi ile incelenmesi

    FEHMİ ÜMİT AKÇAOĞLU

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2013

    Metalurji MühendisliğiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. C. HAKAN GÜR

  3. Tez No

    276819

    Yerinde kentsel dönüşüm için sivil yerel aktörlerin güçlendirilmesi: Fener-Balat örneği

    Empowerment of civil local actors for in situ urban regeneration: The case study Fener-Balat

    FİLİZ AYSELİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Şehir Planlama Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MURAT CEMAL YALÇINTAN

  4. Tez No

    541538

    Kent mekanında anlam, kullanıcı algısı ve grafiti

    Semantics, perception and graffiti in urban space

    NAZLI EZGİ ZÜNBÜLOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik Üniversitesi

    Kentsel Tasarım Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TURGAY KEREM KORAMAZ

  5. Tez No

    597327

    Aradalık mekanı

    In-between space

    GÜLSÜM KARAÇETİN SARIKAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    MimarlıkYıldız Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SENEM KAYMAZ KOCA

Geri Dön