Geri Dön

Sosyal bilgiler dersinde mekânsal düşünme becerilerinin geliştirilmesinde okul dışı öğrenme ortamlarının rolü: Bir eylem araştırması

The use of out-of-school learning environments in the development of spatial skills in social studies lesson: An action research

PDF İndir

  1. Tez No: 767154
  2. Yazar: VEYSİ AKTAŞ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ALİ YILMAZ, DOÇ. DR. GENÇ OSMAN İLHAN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Sosyal bilgiler, okul dışı öğrenme ortamları, mekânsal düşünme becerileri, eylem araştırması, Social studies, out-of-school learning environments, spatial thinking skills, action research
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 282

Özet

Bu araştırmanın amacı, Sosyal Bilgiler dersinde öğrencilerin mekânsal düşünme becerilerinin geliştirilmesinde okul dışı öğrenme ortamlarından nasıl yararlanılabileceğini ve etkililiğinin nasıl olduğunu ortaya koymaktır. Çalışma, nitel araştırma yöntemlerinden eylem araştırması deseni ile yürütülmüştür. Araştırma kapsamında çalışma grubu olarak İstanbul ilinde yer alan MEB'e bağlı bir ortaokulun 6. sınıf öğrencileri belirlenmiştir. Amaçlı örnekleme yöntemine uygun seçilen çalışma grubu ile resmi programa uygun olması şartıyla okul dışı öğrenme ortamlarında aktif öğrenme destekli bir eğitim-öğretim sürecinin uygulanması planlanmıştır. Öğrenci yansıtıcı günlükleri, yüz yüze görüşme, odak grup görüşmesi, araştırmacı gözlem notları, dış gözlemci raporu, Mekânsal Düşünme Beceri Ölçeği, Okul Dışı Öğrenme Algı Ölçeği, video/ses kaydı, öğrenci portfolyoları söz konusu araştırmanın veri toplama araçlarıdır. Çalışma sürecinde elde edilen veriler, içerik analizi ve betimsel analiz teknikleri ile çözümlenmiş olup bulguların da eylem araştırması desenine uygun şekilde raporlandırılması sağlanmıştır. Uygulamalar öncesi ve sonrası uygulanan Mekânsal Düşünme Beceri Ölçeğinin sonuçları değerlendirildiğinde öğrencilerin harita okuryazarlığı, mekânı algılama ile zaman ve kronolojiyi algılama becerilerinin geliştiği tespit edilmiştir. Söz konusu nicel verilerin yanı sıra nitel verilerden elde edilen bulgular da öğrencilerin mekânsal düşünme becerilerinin süreç içinde geliştiği ve bulunduğu mekânı detaylı biçimde yorumlayıp analiz edebildikleri sonucuna ulaşılmıştır. Öte yandan Okul Dışı Öğrenme Algı Ölçeği sonuçlarına bakıldığında öğrencilerin okul dışındaki öğrenme mekanlarına yönelik algılarının geliştiği tespit edilmiştir. Etkinlikler öncesi ve sonrasında uygulanan algı ölçeği puanları karşılaştırıldığında son test puanlarının daha yüksek çıktığı görülmüştür. Nitel bulgularda ise öğrencilerin okul dışı öğrenme ortamlarına dönük bilgi düzeylerinin arttığı, bu mekanları sosyal bilgiler dersiyle daha çok ilişkilendirdikleri tespit edilmiştir. Okul dışı öğrenme ortamlarının mekânsal düşünme becerilerini geliştirmede okullara kıyasla daha etkili olduğuna ulaşılmıştır. Mekanların çeşitlilik arz etmesi ve somut deneyimler elde etmeye uygun olması okul dışında sosyal bilgiler öğretimini daha eğlenceli hale getirmiştir. Böylece eylem araştırması sonrasında öğrencilerin pek çoğu sosyal bilgiler dersini keyifli, eğlenceli ve diğer derslere göre daha çok tercih edilebilir olduğunu vurguladıkları tespit edilmiştir. Araştırmacının çalışmaya dönük saha notlarıyla dış gözlemcinin raporları göz önüne alındığında öğrencilerin okul dışı öğrenme ortamlarındaki beceri temelli etkinliklerin katkısıyla mekânsal düşünme beceri düzeylerinin arttığı sonucuna varılmıştır. Doğal ve tarihi pek çok mekânda yürütülen deneyim temelli öğrenme faaliyetleri neticesinde öğrencilerin sosyal bilgiler dersinden keyif aldıkları, bu dersi sevmeye başladıkları ve motive olmuş biçimde odaklanmaya başladıkları tespit edilmiştir.

Özet (Çeviri)

The aim of the research is to reveal how out-of-school learning environments can be used and how effective it is in the development of spatial thinking skills of students in the Social Studies course. The study was carried out with the action research design, one of the qualitative research methods. Within the scope of the research, 6th-grade students of a secondary school affiliated with the Ministry of National Education in the province of Istanbul were determined as the study group. With the study group selected in accordance with the purposive sampling method, it was planned to implement an active learning-supported education-teaching process in out-of-school learning environments, provided that it is in accordance with the official program. Student reflective diaries, face-to-face interviews, focus group interviews, researcher observation notes, external observer reports, Spatial Thinking Skill Scale, Out-of-School Learning Perception Scale, video/audio recording, and student portfolios are the data collection tools of this research. The data obtained during the study were analyzed with content analysis and descriptive analysis techniques, and the findings were reported in accordance with the action research pattern. In the evaluation of the results of the Spatial Thinking Skills Scale applied before and after the applications, it was determined that the students' map literacy, perception of space, and time and chronology skills improved. In addition to the quantitative data in question, the findings obtained from the qualitative data also revealed that the spatial thinking skills of the students developed in the process and they were able to interpret and analyze spaces in detail. On the other hand, in the examination of the results of the Out-of-School Learning Perception Scale, it was determined that the students' perceptions of learning spaces outside the school improved. In the comparison of the perception scale scores applied before and after the activities, it was found that the post-test scores were higher. In the qualitative findings, it was determined that the level of knowledge of the students about out-of-school learning environments increased and they associated these places more with the social studies course. Out-of-school learning environments were found to be more effective than schools in developing spatial thinking skills. The diversity of the places and the fact that they were suitable for obtaining concrete experiences made social studies teaching outside of school more enjoyable. Thus, after the action research, it was determined that most of the students emphasized that the social studies course is enjoyable, and more preferable than other courses. Considering the field notes of the researcher and the reports of the external observer, it was concluded that the spatial thinking skill levels of the students increased with the contribution of the skill-based activities in the out-of-school learning environments. As a result of the experience-based learning activities carried out in many natural and historical places, it was determined that the students enjoyed the social studies course, started to like this course and started to focus in a motivated way.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    745696

    Özel yetenekli öğrencilerin sosyal bilgiler dersinde mekânsal düşünme becerilerinin geliştirilmesi: Eğitim modülü

    Developing spatial thinking skills in social studies course of gifted students: Education module

    AYŞE TOSUN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eğitim ve ÖğretimAnadolu Üniversitesi

    Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NAZLI GÖKÇE

  2. Tez No

    647306

    Sosyal bilgiler dersinde öğrencilerin mekânsal düşünme becerilerine oryantiring uygulamalarının etkisi

    Effect of spatial thinking skills of students orienteering application in social studies

    TURAN YİĞİT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Eğitim ve ÖğretimKastamonu Üniversitesi

    Temel Eğitim Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. KADİR KARATEKİN

  3. Tez No

    902767

    İlkokul sosyal bilgiler dersinde kodlama ile tasarlanan etkinliklerin öğrencilerin akademik başarılarına, ders tutumlarına ve mekânsal düşünme becerilerine etkisi

    The effect of activities designed with coding on students' academic achievement, course attitudes and spatial thinking skills in primary school social sciences course

    ÇİĞDEM DALKIÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eğitim ve ÖğretimSakarya Üniversitesi

    Temel Eğitim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EBRU UZUNKOL

  4. Tez No

    705941

    Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler derslerinde düşünme ve yaşam becerilerinin eğilimleri: Nitel meta sentez çalışması

    Trends of thinking and life skills in Life Studies and Social Studies lessons: A study of qualitative meta synthesis

    DERYA BEKİROĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Eğitim ve Öğretimİstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa

    Temel Eğitim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NUR ÜTKÜR GÜLLÜHAN

  5. Tez No

    568309

    Sosyal bilgiler eğitiminde mekânsal teknolojilere dayalı öğretim uygulamalarının öğrencilerin mekânsal düşünme becerilerine ve akademik başarılarına etkisi

    The effect of spatial thinking skills and academic achievements of teaching applications based on spatial technologies in social studies education

    ONUR YAYLA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    CoğrafyaTrabzon Üniversitesi

    Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. YAVUZ AKBAŞ

Geri Dön