Geri Dön

Niyâzî-i Mısrî ve İsmail Hakkî Bursevî divanlarının dinî tasavvufî terimler açısından mukayesesi

Comparing the divan of Niyazi-i Mısri and Ismail Hakki Bursavi in terms of religious and mystic terminology

  1. Tez No: 768973
  2. Yazar: ÜMMÜ GÜLSÜM ÇİÇEK
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ İHSAN AKÇAY
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Türk Dili ve Edebiyatı, Religion, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Bursa Uludağ Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Türk İslam Edebiyatı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 382

Özet

Karşılaştırmalı edebiyat biliminin Klasik Türk edebiyatı sahasında tatbiki, karşılaştırmalı edebiyatın gelişmesi ve yaygınlaşmasına paralel olarak 20. yüzyılın ortalarında başlamıştır. Diğer alanlara nispetle Klasik Türk edebiyatı sahasında karşılaştırmalı edebiyat çalışmalarının azlığı bizi bu alana sevk etmiştir. Bu çalışmada Türk İslam edebiyatında önemli bir yere sahip olan, yaydıkları dinî tasavvufî düşünce ile çağları aşan mutasavvıf şairlerden Niyâzî-i Mısrî ve İsmail Hakkî Bursevî'nin Divanları, sistematik ve mukayeseli bir yöntemle dinî ve tasavvufî muhteva açısından incelenmiştir. Çalışmamızda iki mutasavvıf şairin divanlarına din ve tasavvufun nasıl aksettiği, bakış açılarının birleşen ve ayrılan noktaları, aralarındaki etkileşim, tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmamız; Niyâzî-i Mısrî ve İsmail Hakkî Bursevî'nin hayatları, edebî şahsiyetleri ve tasavvufî muhitlerini hâvi birinci bölüm, iki sûfî şairin divanlarında tespit edilen dinî mefhum, ıstılah ve mazmunları hâvi ikinci bölüm; iki sûfî şairin divanlarında tespit edilen tasavvufî mefhum, ıstılah ve mazmunları hâvi üçüncü bölüm olmak üzere bir giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Çalışmamızın giriş kısmında ise genel hatlarıyla Klasik Türk edebiyatında karşılaştırmalı edebiyat bilimi hakkında bilgi verilmiştir. Genel değerlendirme ve sonuç kısmında ise iki mutasavvıf şair arasındaki benzerlik ve farklılıklardan hareketle aralarındaki etkileşimin varlığına işaret edilmiştir. Çalışmanın sonuna ise muhtelif çalışmalara kolaylık sağlaması düşüncesiyle, iki şairin divanlarında tespit ettiğimiz dinî ve tasavvufî kavramların verildiği dizin eklenmiştir.

Özet (Çeviri)

Implementation of the science of comparative literature on Classical Turkish literature started in the mid-20th century, parallel with the advancement and increase in the prevalence of comparative literature. What motivated us to work on this area is the scarcity of studies on comparative literature pertaining to Classical Turkish literature compared to other disciplines. In the present study, Diwans of Niyazi-i Mısri and Ismail Hakki Bursavi, Sufi poets who hold significant places in Turkish Islamic literature and transcend ages thanks to their mystical religious ideas, have been examined systematically and comparatively in terms of their mystical and religious content. In this work, how religion and mysticism reverberate in their divans, similarities and differences between their thoughts, and their interaction with one another have been determined. Our study comprises three chapters, the first covering the lives, literary personalities and mystical circles of Niyazi-i Mısri and Ismail Hakki Bursavi. While the second chapter deals with religious content, terms, and mazmuns present in the divans of two sufi poets, the last chapter deals with mystical content, terms, and mazmuns present in their divans. In the introduction, the place of comparative literature in Classical Turkish literature is broadly introduced. In the general evaluation and concluding chapter, the interactions between two sufi poets are shown based on their similarities and differences. Also lastly, an appendix, including religious and mystical terms found in our poets' divans, is added with the thought that it may help the scholars of interest.

Benzer Tezler

  1. Yunus Emre'nin Çıktım Erik Dalına adlı şathiyesine yapılan sekiz şerhin incelenmesi

    An investigation of eight commentaries of Yunus Emre's şathiye named I Went Out to the Plum Branch

    MEHTAP İLHAN BAYSAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Türk Dili ve EdebiyatıFırat Üniversitesi

    İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN ÖZTÜRK

    DOÇ. DR. SITKI NAZİK

  2. Seyyid Mehmed Emin Baba: Hayatı edebi kişiliği divanı ve incelemesi

    Seyyid Mehmed Emin Baba: His life literary character divan and examination

    ABDULKADİR KIZILTAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Türk Dili ve EdebiyatıAfyon Kocatepe Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. A. İRFAN AYPAY

  3. Kâşif Es'ad Efendi Divanı: İnceleme - metin

    Kâşi̇f Es'ad Efendi̇'s Di̇van: Text and textual study

    ENES İLHAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Türk Dili ve EdebiyatıGazi Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK

  4. Kemâl Ümmî Dîvânı işlevsel sözlüğünden hareketle kemâl ümmî, Şemseddin-i Sivâsî ve Niyâzî-i Mısrî divanlarındaki tasavvufî kavramlar/terimler

    With reference to Kemal Ummi Diwani's functional dictionary sufi concepts/terms in the diwans of Kemal Ummi, Şemseddin-i Sivasi and Niyazi-i Misri

    BÜŞRA KARASU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Hacı Bayram Veli Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK

  5. Millî Kütüphane 06 Mil Yz A 3692 numaralı Mecmû'a-i Eş'âr (İnceleme-metin)

    National Library 06 Mil Yz A number 3692 Mecmû'a-i Eş'âr (Text-analysis)

    NACİYE ELİF UZUN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    DinAnkara Üniversitesi

    İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET AKKUŞ