Özel yetenekli öğrencilerin proje üretme süreçlerine yönelik beceri temelli modüllerin geliştirilmesi ve etkililiğinin değerlendirilmesi
Developing and evaluating the effectiveness of skill-based modules for the project development process of gifted students
- Tez No: 769349
- Danışmanlar: PROF. DR. HAKAN ŞEVKİ AYVACI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trabzon Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İlköğretim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Fen Bilgisi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 419
Özet
Bu araştırmanın amacı proje üretme süreçlerine yönelik farklılaştırılmış beceri temelli modüller geliştirmek ve özel yetenekli öğrencilerin proje üretme becerilerine etkisini değerlendirmektir. Araştırma, araştırmanın amacı göz önüne alınarak nicel, nitel ve tasarım tabanlı araştırma yaklaşımlarına ait modellerin birlikte kullanıldığı karma bir yaklaşım esas alınarak üç aşamada yürütülmüştür. Çalışmanın birinci aşamasında nitel yaklaşıma ait betimsel model, ikinci aşamada tasarım tabanlı araştırma yaklaşımına ait ADDIE modeli, üçüncü aşamasında ise nitel yaklaşıma ait gelişimsel model benimsenmiş ve çalışma bu modeller çerçevesinde şekillendirilmiştir. Çalışma, proje üretme becerilerinin belirlendiği birinci aşamada, 2016-2017 eğitim-öğretim yılı güz ve bahar dönemlerinde Trabzon Faruk Başaran Bilim ve Sanat Merkezi'nde 12 Özel Yetenekleri Geliştirici (ÖYG) ve 16 Proje Üretimi ve Yönetimi grubunda öğrenim gören toplam 28 özel yetenekli öğrenci ve 104 BİLSEM öğretmeni yer almaktadır. Bu becerilerin geliştirilmesine yönelik hazırlanan etkinliklerin yer aldığı materyallerin tasarlanması, uygulamaların yapılması ve hazırlanan materyallere son halinin verilen ikinci aşaması, 2021-2022 eğitim-öğretim yılı güz döneminde Trabzon Faruk Başaran Bilim ve Sanat Merkezi'nde araştırmacı tarafından açılan atölyeye gönüllü olarak katılan ve Bireysel Yetenekleri Fark Ettirici (BYF) grupta öğrenim gören 16 öğrenci ile yürütülmüştür. Etkinliklerin öğrencilerin proje üretme becerileri üzerindeki etkisinin irdelenmesi aşamasında ise 2021-2022 eğitim-öğretim yılı güz döneminde Trabzon Faruk Başaran Bilim ve Sanat Merkezi'nde araştırmacı tarafından açılan başka bir atölyeye gönüllü olarak katılan ve BYF grubunda öğrenim gören 9 öğrenci yer almıştır. Araştırmanın veri toplama araçları, araştırmacı tarafından hazırlanan Bilim ve Sanat Merkezi öğretmenleriyle yürütülen Öğretmen Görüş Formu, öğrencilerin proje üretme sürecinde ihtiyaç duydukları becerilerin araştırmacı tarafından belirlenebilmesi amacıyla araştırmacı tarafından hazırlanan Beceri Gözlem Formu, BYF öğrencilerinin proje üretme süreçlerine yönelik araştırmacı tarafından hazırlanan öğrenci rehber materyalleri ve öğrencilerin proje üretme süreçlerinin araştırmacı tarafından gözlemlenerek kaydedileceği Beceri İzleme Formu, Proje İzleme ve Değerlendirme Formu ve araştırmacı alan notlarıdır. Çalışmanın birinci aşamasında araştırmacı gözlem notları nitel olarak analiz edilmiştir. Öğretmenlere uygulanan form aracılığıyla, danışman öğretmenlerin proje üretme sürecindeki deneyimlerinden hareketle, süreç boyunca öğrencilerin ihtiyaç duydukları becerilerin neler olduğu ve süreçte yaşanan sorunlar ayrıntılı olarak ortaya konulmuştur. Öğretmen görüş formundan elde edilen nitel verilerin analizinde kod ve temalar oluşturularak içerik analizinden faydalanılmıştır. Çalışmanın ikinci ve üçüncü aşamalarında kullanılan Beceri İzleme Formu ve Proje İzleme ve Değerlendirme Formundan elde edilen veriler ise tablo ve grafikler halinde sunulmuştur. Çalışmadan elde edilen veriler doğrultusunda özel yetenekli öğrencilerin proje üretme sürecinde kaynakları etkin kullanma, problemi tanımlama, önceden kestirme, etkili karar verme, gözlem yapma, ölçme, sınıflandırma, değişkenleri belirleme ve kontrol etme, deney/tasarım/teknik, verileri kullanma ve model oluşturma, verileri yorumlama ve sonuç çıkarma, teknolojiyi kullanma, yaratıcılık ve yenilik, uzamsal düşünme, düşünme, girişimcilik, sosyal sorumluluk, işbirliği, iletişim, zaman yönetimi, raporlaştırma ve sunum becerilerine ihtiyaç duydukları, BİLSEM danışman öğretmenlerinin esnek düşünme, yakınsak düşünme, ıraksak düşünme, eleştirel düşünme gibi düşünme beceri türleri, verileri kullanma ve model oluşturma, verileri yorumlama ve sonuç çıkarma, önceden kestirme, tahminde bulunma gibi bilimsel süreç becerileri türleri tanımları ve kriterleri hakkında yeterli bilgiye sahip olmadıkları, temel beceriler, deneysel beceriler, nedensel becerileri kapsayan bilimsel süreç becerilerinin birbirleriyle ilişkili, iç içe geçmiş ve taksonomik yapısından ötürü beceri geliştirme çalışmalarının zorlaştığı, bilgi ve beceri eğitiminin birlikte yürütülmesinin öğrencilerin beceri gelişimlerinde daha etkili sonuçlar verdiği tespit edilmiştir. Çalışmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda, özel yetenekli öğrencilere beceriler kazandıracak danışman öğretmenlere beceri türleri, tanımları ve kriterleri hakkında uzman kişilerce uygulamalı hizmet içi eğitimler verilmesi, beceri geliştirme süreçlerinin, mümkün olduğu kadar bir beceriye odaklanarak, o becerinin gelişimine yönelik etkinlikler yer alacak şekilde tasarlanması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
The aim of this research was to develop differentiated skill-based modules for project development processes and to evaluate the effect on project development skills of gifted students. Depending on this aim, the research was carried out as a mixed method study in three steps involving: quantitative, qualitative and design-based research approaches. In the first stage of the study, the descriptive model of the qualitative approach; in the second stage, the ADDIE model of the design-based research approach and in the third stage the developmental model of the qualitative approach were adopted. The study was shaped within the framework of these models. The first stage of the study, in which project development skills were determined, carried out with 28 gifted students studying at Trabzon Faruk Başaran Science and Art Center in whom 12 of them studying in Developing Special Skillsand (DSS) group and 16 of them in Project Production and Management groups and 104 SAC teachers in the fall and spring semesters of the 2016-2017 academic year. In the second stage, in which the materials developed for the students' project development skills were designed, implemented and finalized in the fall semester of the 2021-2022 academic year, 16 students were participated to the study who are voluntarily attended the workshop in the Trabzon Faruk Başaran Science and Art Center by the researcher and studying in the Individual Skill Recognition Program group. The third stage, in which the effectiveness of the implemented activities were examined, in the fall semester of the 2021-2022 academic year, were carried out with nine students who voluntarily attended the another workshop opened by the researcher and are studying in the Reorganization of Individual Skills group. The data collection tools of the research were the Teacher' Opinions Form, Skill Observation Form, Skill Monitoring Form, Project Monitoring and Evaluation Form and researcher field notes, prepared by the researcher. In the first stage of the study, the observation results were analyzed qualitatively. Through the form applied to the teachers and the experiences of the advisor teachers in the project production process, the skills needed by the students during the process and the problems encountered in the process were revealed in detail. In the analysis of the qualitative data obtained from the teachers' opinion form, content analysis was used by creating codes and themes. The data obtained from the Skill Monitoring Form and Project Monitoring and Evaluation Form used in the second and third stages of the study are presented in tables and graphics. In line with the data obtained from the study, it was determined that gifted students need to be able to use resources effectively, define the problem, predict the problem, make effective decisions, make observations, measure, classify, determine and control variables, experiment / design / technique, using data and creating models, interpreting and drawing conclusions from data, using technology, creativity and innovation, spatial thinking, thinking, entrepreneurship, social responsibility, cooperation, communication, time management, reporting and presentation; BİLSEM consultant teachers did not have sufficient knowledge about types, definitions and criteria of thinking skills such as flexible thinking, convergent thinking, divergent thinking, critical thinking, scientific process skills such as using data and creating models, interpreting data and drawing conclusions, predicting, making predictions; skill development studies are difficult due to the interrelated, intertwined, taxonomic and hierarchical structure of scientific process skills including basic skills, experimental skills, and causal skills; carrying out knowledge and skills education together gives more effective results in the skill development of gifted students In accordance with the results, it is recommended to provide practical in-service trainings by experts on skill types, definitions and criteria to counselor teachers who will provide skills to gifted students, and to design skills development processes by focusing on a skill type as much as possible and including activities for the development of that skill.
Benzer Tezler
- ASSURE Öğretim Tasarım Modeli ile hazırlanmış proje geliştirme eğitiminin özel yetenekli öğrencilerin bilimsel süreç becerilerine, epistemolojik inançlarına ve proje geliştirme yeterliklerine etkisi
The impact of project development training prepared with the ASSURE Instructional Design Model on the scientific process skills, epistemological beliefs, and project development competencies of specially talented students
ÖZGE GÖKTÜRK
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimMersin ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜN BİNZET
- BİLSEM proje sürecinin işbirlikli problem çözme açısından değerlendirilmesi: Bir acemi- deneyimli karşılaştırması
Evaluation of BILSEM project stage in terms of collaborative problem solving: Comparision of novice and experienced individuals
MERVE ÖZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA SERDAR KÖKSAL
- Özel yetenekli öğrencilerin görsel sanatlar derslerine yönelik duyuşsal özelliklerinin incelenmesi
An investigation of the emotional features of gifted students towards visual art courses
RENGİN TEMEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET KURNAZ
- Özel yetenekli öğrencilerde disiplinlerarası öğretim yaklaşımına dayalı düşünme becerileri öğretiminin öğrencilerin akademik ve düşünme becerilerine etkisi
The effect of teaching thinking skills through interdisciplinary approach on academic and thinking skills of gifted students
HAMZA KAYNAR
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET KURNAZ
- Özel yetenekli öğrencilere yönelik tasarlanan STEM etkinliğinin öğrencilerin bilimsel yaratıcılık, bilişsel başarı ve eleştirel düşünme becerisine etkisi: Yenilenebilir enerji kaynakları konusu örneği
The effect of STEM based activity designed for gifted students on students' scientific creativity, cognitive achievement and critical thinking skills: A case study on renewable energy resources
GÜRHAN BEBEK
Doktora
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimTrabzon Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN ŞEVKİ AYVACI