Geri Dön

Söğütlü deresi havzasında erozyon-sel risk haritalarının oluşturulması ve toprak erozyonunun su kalitesine etkileri

Effects of soil erosion on water quality and creating erosion-flood risk maps in söğütlü stream watershed

  1. Tez No: 770695
  2. Yazar: NECLA KORALAY
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ÖMER KARA
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Ormancılık ve Orman Mühendisliği, Forestry and Forest Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Havza Amenajmanı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 397

Özet

Küresel ölçekte en fazla arazi bozulumuna neden olan erozyon, yağış havzasında su kalitesini ve sucul ekosistemi etkiler. Sel olaylarının meydana gelmesiyle de yüksek miktarda toprak kaybı yaşanarak su kalitesi olumsuz etkilenir. Bu çalışmada, Doğu Karadeniz Bölgesi Söğütlü deresi havzasında meydana gelen toprak kaybı ve bunun su kalitesine etkileri belirlenmiş ve erozyon-sel risk haritaları oluşturulmuştur. Sunulan çalışmada ArcGIS programı kullanılarak RUSLE yöntemine göre taşınan toprak miktarı ve sediment iletim oranı (SİO) belirlenmiştir. Söğütlü deresinin su kalitesini belirlemek için bazı su kalite parametreleri Ağustos 2019 - Aralık 2020 tarihleri arasında 12 ay süreyle 9 noktada incelenmiştir. Örnekleme noktalarında; sıcaklık (°C), pH, elektriksel iletkenlik (mS/cm), çözünmüş oksijen (mg/lt), toplam çözünmüş katı madde (mg/lt), tuzluluk (ppt) ve askıda katı madde (AKM, mg/lt) parametreleri ölçülmüştür. AKM içerisinde karbon(C) ve azot(N) değerlerini bulmak için bir noktadan su örneği alınmıştır. Sel risk haritasını oluşturmak için ArcGIS ortamında AHP ve Weighted Overlay araçları kullanılmıştır. Elde edilen veriler, su kalite kriterlerine ve istatistiksel analizlere göre değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda Söğütlü deresi havzasında tahmin edilen ortalama toprak kaybı, yıllık toprak kaybı, SİO ve sediment verimi sırasıyla 1,91 ton ha-1 yıl-1, 52209.0063 ton yıl-1, 0.43, 0.82 olarak bulundu. Derelere ulaşan tahmin edilen sediment miktarı, tahmini sediment içinde C ve N miktarı sırasıyla 22449.87 ton yıl-1, 312.95 ton yıl-1, 41.936 ton yıl-1olarak bulunmuştur. Arazide ölçülen AKM miktarı, AKM içinde C ve N miktarı sırasıyla 12549,82 ton yıl-1, 174.96 ton yıl-1, 23.44 ton yıl-1 olarak ölçülmüştür. Söğütlü havzası sel risk haritasında düşük ve orta riskli ile yüksek ve çok yüksek riskli alanlar sırasıyla havzanın %95,98'ini ve %4.02'sini kaplamaktadır. Yapılan çalışma sonucunda havza ölçeğinde erozyon ve sel riski ile su kalite parametrelerinin bütüncül olarak ele almanın havza planlanmasında önemli olduğu ortaya konulmuştur.

Özet (Çeviri)

Erosion, which causes the most land degradation on a global scale, affects the water quality and aquatic ecosystem in watershed. With the occurrence of flood events, a high amount of soil loss is occured and the water quality is adversely affected. In this study, soil loss of Söğütlü stream watershed in the Eastern Black Sea Region and its effects on water quality were determined and erosion-flood risk maps were created. The amount of soil loss and sediment delivery ratio (SDR) were determined according to RUSLE method using ArcGIS program. In order to determine the water quality of Söğütlü stream, some water quality parameters were examined at 9 points for 12 months between August 2019 and December 2020. At sampling points; temperature (°C), pH, electrical conductivity (mS/cm), dissolved oxygen (mg/lt), total dissolved solids (mg/lt), salinity (ppt) and suspended solids (SS, mg/lt) parameters measured. A sample was taken from the one point to find the carbon(C) and nitrogen(N) values in the SS. AHP and Weighted Overlay tools were used in the ArcGIS to create the flood risk map. The obtained data were evaluated according to water quality criteria and statistical analysis. As a result of the study, the estimated average soil loss, annual soil loss, SDR and sediment yield in the Söğütlü stream watershed were found 1.91 tons ha-1 year-1, 52209.0063 tons year-1, 0.43, 0.82, respectively. The estimated amount of sediment reaching the streams, the amount of C and N in the estimated sediment were found 22449.87 tons year-1, 312.95 tons year-1, 41.936 tons year-1, respectively. The amount of AKM, the amount of C and N in the SS were measured as 12549.82 tons year-1, 174.96 tons year-1, 23.44 tons year-1, respectively. In the flood risk map of the Söğütlü watershed, low and medium risk areas and high and very high risk areas cover 95.98%, 4.02% of the watershed, respectively. As a result of the study, it was revealed that it is important to consider the erosion and flood risk with water quality parameters in integrated at the watershed planning.

Benzer Tezler

  1. Etkili faktörleriyle Söğütlü Deresi Havzası'nda (Trabzon) taşkınlar ve taşkın risk analizi

    Floods and flood risk analysis in the Söğütlü Creek Basin (Trabzon) with effective factors

    FURKAN SALTOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    CoğrafyaSamsun Üniversitesi

    Coğrafya Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İNCİ DEMİRAĞ TURAN

  2. Coğrafi bilgi sistemi (CBS) kullanılarak Trabzon ili Söğütlü (Kalanima) deresi su kalitesi parametrelerinin değerlendirilmesi

    Evaluation of water quality parameters of Trabzon province Söğütlü (Kalanima) basin using goegraphical information system (GIS)

    DUYGU KARAGÜLLÜ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Jeoloji MühendisliğiKaradeniz Teknik Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ARZU FIRAT ERSOY

  3. Söğütlü deresi (Trabzon) üzerine kurulan alabalık işletmelerinin durumu, sorunları ve çözüm önerileri

    The Status, problems and possible solution of rainbow trout farms on the Söğütlü river of Trabzon

    ABDULLAH KOÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    Balıkçılık TeknolojisiKaradeniz Teknik Üniversitesi

    Balıkçılık Teknolojisi Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ERTUĞ DÜZGÜNEŞ

  4. Trabzon yöresi tatlısu makro ve mikro algleri üzerinde bir araştırma

    Başlık çevirisi yok

    BÜLENT ŞAHİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1990

    Su ÜrünleriKaradeniz Teknik Üniversitesi

    Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SAFFET BAYDAR

  5. Doğu Karadeniz Bölgesi kıyısal alanında kültür edilebilir heterotrofik bakteri çeşitliliğinin araştırılması

    Investigation of diversity of cultivable heterotrophic bacteria in the coastal areas of Eastern Black Sea

    SAMET KALKAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Deniz Bilimleriİstanbul Üniversitesi

    Deniz ve İçsu Kaynakları Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜLŞEN ALTUĞ