Diyabet hastalarında dini eğilimlere psikolojik bir yaklaşım
A psychological approach to religious tendencies in diabetes patients
- Tez No: 770828
- Danışmanlar: PROF. DR. HALİL APAYDIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Psikoloji, Religion, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Diyabet, Dini Eğilimler, Hastalık, Psikoloji, Din psikolojisi, Diabetes, Religious Tendencies, Illness, Psychology, Psychology of Religion
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Amasya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Din Psikolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 154
Özet
Kronik hastalıklar, bireylerde fizyolojik, psikolojik ve sosyal sorunlara neden olan ve aynı zamanda uzun süreli tedavi ve bakım gerektiren hastalıklardır. Kronik hastalıklardan biri olan diyabet dünyada ve ülkemizde çok yaygındır. Diyabet, vücutta insülin hormonunun eksikliği nedeniyle hiperglisemi ile teşhis edilen, metabolik ve endokrin hastalıktır. İnsan hayatını birçok yönden olumsuz etkileyen diyabet hastalığı; bireyde stres, kaygı, depresyon gibi psikolojik sorunlara yol açmaktadır. Birey, yaşam kalitesini yükseltmek için, diyabetin stresli durumu altında, sıkıntılarla baş etmeye çalışarak Tanrı'ya sığınma ve dini eğilimlere yönelme ile çözüm aramaktadır. Çünkü yaşadığı olumsuz olayla kendisinin baş edemeyeceğini anlayan birey yardım arar. Oysa diyabet hastalarına ilişkin yapılan çalışmaların çoğu hastalığın gidişatı üzerinedir. Nitekim yapılan çalışmalar, tanı ve tedavi yöntemlerinde büyük ilerlemeler olmasına rağmen, hedeflenen kan şekeri değerlerine ulaşılmaması nedeniyle farklı tedavi yöntemlerine başvurulmasını göstermektedir. Bu bağlamda yapısı gereği bir dine inanmaya ihtiyaç, diyabet hastalarının fiziksel sağlıklarının yanında, psikolojik sağlıklarının korunması ve bununla ilgili önleyici tedbirlerin alınması da hastalık gidişatının kontrol altına alınması kadar önemlidir. Bu bağlamda din, diyabet hastalığının yarattığı fizyolojik ya da psikolojik sorunlar karşısında bireye destek olarak, hastalık sürecinde olumlu mu etki etmekte yoksa olumsuz bir ruh haline ve hayat görüşüne neden olarak olumsuz mu etkilemektedir? Çalışmamızda bu soruya cevap bulmak için, bireyin diyabet hastalığı tanısından itibaren hastalık sürecinde var olan dini eğilimler, psikolojik özellikler açısından ilişkilendirerek ele alınıp incelenmiştir. Çalışmamızın genel amacı, diyabet hastalarının sahip oldukları dini eğilimleri tespit etmek, diyabet ve dini eğilimler arasındaki ilişkiyi araştırmak ve elde edilen bulguları, psikolojik özellikler açısından yorumlamaktır. Araştırma; iki ana bölüm, yöntem, bulgular ve yorumlar, sonuç ve öneriler kısımlarından oluşmaktadır. İki bölümden oluşan çalışmamızın ilk bölümünde diyabet hastalığı, ikinci bölümünde dini eğilimler konuları hakkında literatür taraması yapılarak kavramsal çerçeve tamamlandı. Üçüncü bölüm araştırmanın evren ve örneklemi, veri toplama teknikleri ve verilerin analizine ilişkin açıklamaların yer aldığı yöntem kısmından oluşmaktadır. Araştırmanın evrenini 2020-2021 yıllarında facebook, instagram, whatsapp gibi diyabet hastalarından oluşan sosyal medya platformlarında, örgütlenen diyabet hastaları arasında tesadüfi yöntemle belirlenen 18 yaş üstü aktif olan 130 diyabet hastasından oluşturmaktadır. Veriler nicel araştırma tekniklerinden biri olan survey yöntemi ile elde edilmiştir. Veri toplama aracı olarak çeşitli kitap, dergi ve makaleler taranarak oluşturulan anket soruları kullanılmıştır. Anketler internet (Google Forms) aracılığıyla toplanmıştır. Dördüncü bölümde, çalışmamızın temelini oluşturan bulgular ve yorumlar bulunmaktadır. Bu bölümde 130 kişilik örneklemden elde edilen verilerin istatistiksel yorumu yapılmış ve sonuçlar literatür çerçevesinde tartışılmıştır. Çalışma, araştırma bulgularıyla ilgili genel bir değerlendirme yapılarak ve çeşitli önerilerde bulunularak sonuçlandırılmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen veriler SPSS 24 programı ile analiz edilmiştir. Araştırma kapsamında demografik özelliklerine göre dağılımlarının verilmesinde frekans ve yüzde analizi kullanılmıştır. Elde edilen verilerin sonucunda hipotez testleri istatistiksel olarak %95 güven düzeyinde test edilmiş olup kategorik değişkenler arasındaki ilişkilerin belirlenmesi için ki-kare analizi yapılmıştır.“Diyabet hastalığı bireylerin dini eğilimlerini etkiler”problemini çözmek için oluşturulan hipotezler için yapılan istatistiksel analizler, örneklemin dini bilgi düzeyi ile yaş, sosyo-ekonomik düzey, Allah'a şükretme arasında anlamlı bir ilişki olduğunu ortaya koymuştur. Bununla birlikte, ibadet yapma şekilleriyle, hastalığın tipi, kullanılan ilaç çeşidi arasında anlamlı ilişki olduğu belirlenmiştir. Şeker hastalığı teşhisinden önce kendini mutlu hissetme algıları ile şeker hastalığı teşhisinden sonra ibadetlerini yapma durumları arasında göre anlamlı bir ilişki olduğu da tespit edilmiştir. Ayrıca Allah 'a inanç düzeyi ile şeker hastalığının Allah'ın kullarını imtihan etmek için verdiğini düşünme arasında anlamlı bir ilişki olduğu hipotezlerimizde doğrulanmıştır. Özetle; test edilen 14 hipotezden 7'si doğrulanmıştır.
Özet (Çeviri)
Chronic diseases are diseases that cause physiological, psychological and social problems in individuals and require long-term treatment and care. Diabetes, one of the chronic diseases, is very common in the world and in our country. Diabetes is a metabolic and endocrine disease diagnosed with hyperglycaemia due to the lack of insulin hormone in the body. Diabetes, which negatively affects human life in many ways, causes psychological problems such as stress, anxiety and depression in individuals. In order to improve the quality of life, the individual seeks solutions by seeking refuge in God and turning to religious tendencies by trying to cope with the stressful situation of diabetes. Because the individual who realises that he/she cannot cope with the negative event he/she is experiencing seeks help. However, most of the studies on diabetes patients are on the course of the disease. As a matter of fact, studies show that although there have been great advances in diagnosis and treatment methods, different treatment methods are used due to the failure to reach the targeted blood glucose values. In this context, in addition to the physical health of diabetic patients who need to believe in a religion by nature, protecting their psychological health and taking preventive measures related to this is as important as controlling the course of the disease. In this context, does religion have a positive effect on the disease process by supporting the individual in the face of physiological or psychological problems caused by diabetes, or does it affect negatively by causing a negative mood and life view? In our study, in order to find an answer to this question, the religious tendencies of the individual in the disease process since the diagnosis of diabetes disease were examined in terms of psychological characteristics. The general aim of our study is to determine the religious tendencies of diabetic patients, to investigate the relationship between diabetes and religious tendencies and to interpret the findings in terms of psychological characteristics. The research consists of two main sections, method, findings and interpretations, conclusion and recommendations. In the first part of our study consisting of two parts, the conceptual framework was completed by reviewing the literature on diabetes and religious tendencies in the second part. The third section consists of the method section, which includes explanations about the population and sample of the study, data collection techniques and data analysis. The population of the research consists of 130 active diabetic patients over the age of 18, who were determined by a random method among diabetic patients organized on social media platforms such as Facebook, Instagram, WhatsApp in 2020-2021. The data was obtained by using the survey method, which is one of the quantitative research techniques. As a data collection tool, questionnaire questions created by scanning various books, journals and articles were used. The questionnaires were collected through the internet (Google Forms). The fourth section presents the findings and interpretations that form the basis of our study. In this section, the statistical interpretation of the data obtained from the sample of 130 people was made and the results were discussed within the framework of the literature. The study is concluded with a general evaluation of the research findings and various recommendations. The data obtained within the scope of the research were analysed with SPSS 24 programme. Within the scope of the research, frequency and percentage analysis were used in the distribution of demographic characteristics. As a result of the data obtained, hypothesis tests were statistically tested at 95% confidence level and chi-square analysis was used to determine the relationships between categorical variables. Statistical analyses for the hypotheses created to solve the problem of“Diabetes disease affects the religious tendencies of individuals”revealed that there is a significant relationship between the level of religious knowledge of the sample and age, socio-economic level, gratitude to God. In addition, it was determined that there was a significant relationship between the way of worshipping and the type of the disease and the type of medication used. It was also determined that there was a significant relationship between the perception of feeling happy before the diagnosis of diabetes and the status of worshipping after the diagnosis of diabetes. In addition, our hypotheses that there is a significant relationship between the level of belief in Allah and the belief that diabetes is given by Allah to test His servants were also confirmed. In summary; 7 of the 14 hypotheses tested were confirmed.
Benzer Tezler
- Kronik hastalarda iyi oluş ve maneviyat: Nitel bir araştırma
Well-being and spirituality in chronic patients: A qualitive research
ABDURRAHMAN AKBOLAT
Doktora
Türkçe
2022
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDÜLKERİM BAHADIR
DR. ÖĞR. ÜYESİ MESUT YILDIRIM
- 2004-2012 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Yoğun Bakım Ünitesinde beyin ölümü tanısı konan vakaların retrospektif olarak incelenmesi
Retrospective study of brain death patients in İstanbul University Medical Faculty Intensive Care Unit from 2004 to 2012
TUĞÇE KUŞKU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2014
Anestezi ve Reanimasyonİstanbul ÜniversitesiAnesteziyoloji ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PERİHAN ERGİN ÖZCAN
- Diyabet hastalarında geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamaları kullanım durumu ve belirleyici faktörler
Use of complementary and alternative medical applications diabetes patients and determining factors
NURAN BÜLBÜL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiHarran ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DURSUN ÇADIRCI
- Diyabet hastalarında stresle başa çıkma düzeyinin tedavi uyumuyla ilişkisi
AİM the relationship between the level of coping with stress and treatment adherence in diabetes patients
MEHMET SAİD MACİT
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CELAL KUŞ
- Diyabet hastalarında beslenme durumunun depresyon, anksiyete ve stres ile ilişkisi
The relationship of nutritional status with depression, anxiety and stress in patients with diabetes
AZİZ ONUR BAYER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Beslenme ve DiyetetikBahçeşehir ÜniversitesiSağlık Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FERHAN MANTAR