Çeviride kayıplar sorunu; Halil Cibran'ın Kum ve Köpük adlı eserinin Arapça ve İngilizceden Türkçeye çevirilerinin karşılaştırmalı incelenmesi
The problem of losses in translation; comparative review of translations of Khalil Gibran's Sand and Foam from Arabic and English into Turkish
- Tez No: 771519
- Danışmanlar: DOÇ. DR. OSMAN DÜZGÜN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arap Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 190
Özet
Çeviri ortaya çıktığı günden bu yana farklı toplumlar ve kültürleri için önemli bir köprü konumunda olmuştur. İnsanlar farklı milletler hakkında dilsel kültürel vb. bilgilerin büyük çoğunluğunu çeviri faaliyetleri sayesinde edinir. Şiir çevirisi sahip olduğu nesnel ve öznel kurallarla birlikte dilbilgisel, biçimsel, anlamsal düzeylerdeki özellikleri sebebiyle diğer yazın türleri çevirilerinden ayrılır. Bir şiirin kaynak dilden hedef dile mümkün olan en doğru şekilde aktarılması için dikkat edilmesi gereken belli başlı unsurlar bulunmaktadır. Bu araştırmada şiir çevirisi, şiir çevirisi sırasında karşılaşılan zorluklar ve sonucunda yaşanan çeviri kayıpları sorunları ele alınmıştır. Ayrıca çalışma şiir çevirilerinin nesnel ve öznel öğeler ve çeviri stratejileri kapsamında yaşanan kayıplar gibi iki temel problemden kaynaklandığı argümanını savunmaktadır. Şiir metinleri içerdiği zenginlikler bağlamında değerlendirildiğinden diğer yazın türlerinden daha zor olduğu için çevirileri esnasında eşdeğerliklerin sağlanması adına kayıpların oluşabilmesi kaçınılmazdır. Kaynak ve hedef metinlerdeki şiirlerin her anlamda uyuşması beklenmemekle birlikte yaşanan çeviri kayıplarını en aza indirmek için nitel araştırma yöntemlerinden yararlanılarak şiir çevirilerinin değerlendirilmeleri gerekmektedir. Buradan yola çıkarak bu tez çalışmasında Halil Cibran'ın Sand and Foam / Kum ve Köpük adlı şiir ve aforizmalar kitabının İngilizce ve Arapçadan çevirileri Mona Baker'ın çeviri stratejileri ile Andre Lefever'in şiir çevirisi hakkında yedi stratejisi baz alınarak değerlendirilmiş, çeviri esnasında meydana gelen kayıplar belirlenmeye çalışılmış, kayıpları gidermeye yönelik çeviri önerilerinde bulunulmuştur. Bu çalışma bir giriş ve üç ana bölümden oluşmaktadır. Girişte araştırmanın amacı, yöntemi, kapsamı ve sınırlılıkları izah edilmiş; birinci bölümde kuramsal çerçeve belirtilmiş, ikinci bölümde Arap şiiri ve tarihsel gelişimi, söz konusu eserin yazarı, yazarın eserleri ve dini öğretisi üzerinde durulmuş; üçüncü bölümde ise şiirler dilbilgisel, anlamsal, biçimsel ve muhtelif kayıplar bağlamında tasnif edilerek tablolar düzeyinde örneklerle açıklanmıştır.
Özet (Çeviri)
Translation has been an important bridge for different societies and their cultures since the day it emerged. People have acquired a vast majority of the information about different nations, such as linguistic, cultural etc. through translation activities. Poetry translation differs from translations of other types of literature due to its objective and subjective rules, as well as its grammatical, formal and semantic characteristics. There are certain elements that need attention to be taken to ensure that a poem is transmitted from the source language to the target language as accurately as possible. In this study, poetry translation, difficulties encountered during poetry translation and the problems of translation losses are discussed. In addition, this study defends the argument that the problems in poetry translations are caused by two main problems: objective and subjective elements and the losses in translation strategies. Since the texts of poetry are evaluated in the context of the richness they contain and are more difficult than other types of literature, it is inevitable that losses may occur to ensure equivalences during their translation. Although the poems in the source and target texts are not expected to match in every sense, poetry translations should be evaluated by using qualitative research methods to minimize the translation losses experienced. From this point of view, in this study, the translations of Khalil Gibran's book of poems and aphorisms called Sand and Foam from English and Arabic were evaluated based on Mona Baker's translation strategies and Andre Lefever's seven strategies on poetry translation, then the losses incurred during translations were tried to be determined and translation suggestions were made to eliminate the losses. This study consists of an introduction and three main parts. In the introduction, the purpose, method, scope and limitations of the research were explained; In the first part, the theoretical framework is specified; In the second part, Arabic poetry and its historical development, the author of the work in question, the works of the author and his religious teaching are emphasized; In the third part, the poems were classified in terms of grammatical, semantic, stylistic and miscellaneous losses and explained with examples in tables.
Benzer Tezler
- The Problem of losses in simultaneous interpretation
Simultane çeviride kayıplar sorunu
EBRU KANIK
Yüksek Lisans
İngilizce
1998
Mütercim-TercümanlıkHacettepe Üniversitesiİngilizce Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYFER ALTAY
- Edebi metinlerin çevirisinde dilsel, kültürel çokanlamlılıktan kaynaklanan çeviri kayıpları
Bedeutungsverluste in der literarischen ubersetzung wegen sprachlicher, kultureller mehrdeutigkeit
GÜL YİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Mütercim-TercümanlıkMersin ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEMAL SAKALLI
- (Anti)feminist signs and their reproduction in literary translation: The case of A Strangeness in My Mind
Yazınsal çeviride (anti)feminist göstergelerin yeniden üretimi: Kafamda Bir Tuhaflık örneği
BURCU DEMİREL
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Mütercim-Tercümanlıkİstanbul Okan ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MESUT KULELİ
- Bulgarcadan Türkçeye yapılan edebi çevirilerdeki deyim sorunları (Yordan Yovkov'un öyküleri bazında)
Translation problems in literary translations from Bulgarian to Turkish (Based on the stories of Yordan Yovkov)
AYNUR ÇAVUŞ ÖZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Batı Dilleri ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiSlav Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP ZAFER
- Necip Kilani'nin Yahudinin Kanlı Çöreği Getto adlı romanının Türkçe çevirisinde yaşanan dil bilgisel kayıplar
Linguistic losses in Turkish translation found in Naguib al-Kilani's Novel 'Jewish Neighbourhood - Blood for Zion's Unleavened Bread'
BEYZA NUR KORKMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DilbilimAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiArap Dili ve Belagatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULLAH HACİBEKİROĞLU