Multiple skleroz tanısı olan ergenlerin manyetik rezonans görüntülemesinde volümetrik ölçümlerin kognitif fonksiyonlar, anhedoni ve depresyonla ilişkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between magnetic resonance imaging volumetric measurements of adolescents with multiple sclerosis, cognitive functions, anhedonia and depression
- Tez No: 775286
- Danışmanlar: PROF. DR. DİLŞAD FOTO ÖZDEMİR
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Nöroloji, Psikiyatri, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Neurology, Psychiatry, Child Health and Diseases
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 144
Özet
Bu çalışma çocukluk çağı MS (çMS) tanısı almış olan 12-18 yaş aralığındaki ergenler ve ebeveynleri ile kontrol grubu olarak belirlenen baş ağrısı şikayeti ile kliniğe başvuran 12-18 yaş aralığındaki ergenler ve ebeveynlerindeki psikososyal etkilenmenin karşılaştırıldığı ve ayrıca her iki gruptaki ergenlerde izlenen anhedoni, yorgunluk ve depresyonun beyin volumetrik ölçümleri ile ilişkisinin değerlendirildiği ve çMS tanılı ergen grubunun WISC-IV ile belirlenen kognitif parametreleri ile beyin volumetrik ölçümleri arasındaki ilişkinin araştırıldığı kesitsel bir çalışmadır. Çalışmaya 12-18 yaş aralığında toplam 66 (41'i çMS tanılı, 25'i baş ağrısı şikayeti bulunan) ergen katılmıştır. Her iki gruptaki ergenlere Okul Çağı Çocukları İçin Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi-Şimdi ve Yaşam boyu Versiyonu (ÇDŞG-ŞY) psikiyatrik tanı görüşmesi uygulanmıştır. Çalışmaya katılan ergenler Çocuklar için Depresyon Ölçeği, Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ), Snaith-Hamilton Haz Ölçeği, Çocuklar İçin Yaşam Kalitesi Ölçeği Ergen Değerlendirme formu, Anne Baba Tutum Ölçeği, Çocuklar için Durumluk-Sürekli Kaygı Ölçeği ve Yorgunluk Şiddeti Ölçeği doldurmuştur. Çalışmaya katılan ergenlerin ebeveynleri Çocuklar için Yaşam Kalitesi Ölçeği Ebeveyn Değerlendirme Formu, Başa Çıkma Tutumlarını Değerlendirme Ölçeği (COPE), SCL-90 Belirti Tarama Listesi doldurmuşlardır. Her iki grupta yer alan ergenlere uygulanan beyin MRI görüntülerinin volümetrik değerlendirmesi yapılmıştır. Beyaz cevher, gri cevher, subkortikal gri cevher, kortikal gri cevher, serebellar gri cevher, serebrum, serebellum, hipokampus, talamus, lateral ventriküller, üçüncü ve dördüncü ventriküller olmak üzere 12 anatomik bölgenin hacimleri ve bu hacimlerin intrakranial kavitelerine oranı ile elde edilen yüzdeleri gruplar arasında değerlendirilmiştir. ÇDŞG-ŞY ile yapılan psikiyatri değerlendirme sonucunda çMS tanılı ergenlerin %14,6'sında MDB, %12,2'sinde distimi, 17,1'inde anksiyete bozuklukları, %17,8'sinde DEHB, %2,4'ünde KOKGB ve yine %2,4'ünde Enüresiz tanısı olduğu tespit edilmiştir. Çocukluk çağı MS grubunda kontrol grubuna göre psikiyatrik tanı sıklığının yüksek olduğu gözlenmiştir. Ergenler depresyon, anhedoni ve yorgunluk belirtileri açısından karşılaştırıldığında gruplar arasında anlamlı fark izlenmemiştir. Ancak çMS grubunda uyku kalitesinin kontrol grubuna göre daha düşük olduğu gözlenmiştir. Depresif ve kaygı belirtilerin, yorgunluğun artışının çMS tanılı ergenlerde uyku kalitesini düşürdüğü tespit edilmiştir. Ebeveynleri değerlendirmek için kullanılan ölçeklerde anne-baba tutumları açısından gruplar arasında fark izlenmediği ancak kontrol grubunda yer alan ebeveynlerin psikopatolojilerinin daha sık olduğu ve çMS tanısı olan ergenlerin ebeveynlerinin sorun odaklı başa çıkma yolunu daha sık kullandıkları dolayısıyla bunun ruhsal hastalık ruhsal hastalık görülme oranını azaltmış olabileceği düşünülmüştür. Çocukluk çağı MS hastaları WISC-IV testiyle kognitif açıdan değerlendirildiğinde; çMS grubundaki ergenlerin Çalışma Belleği Zeka Bölümü, Algısal Akıl Yürütme Zeka Bölümü ve Tüm Zeka Puanlarının evren ortalamasından düşük olduğu bulunmuştur. Gruplar beynin volümetrik ölçümleri ile değerlendirildiğinde subkortikal gri cevher beyin yüzdesi, talamus beyin yüzdesi ve volümü, lateral ventriküller beyin yüzdesi, üçüncü ventrikül beyin yüzdesi ve volümü açısından anlamlı fark saptanmıştır. Beynin volümetrik değerlendirmesinde çMS hastalarının hipokampus ve talamus volümleri ile kognitif parametreler arasında ilişki bulunmuştur. Çocukluk çağı MS tanılı ergenlerin anhedoni, depresif ve yorgunluk belirtileri ile beynin volümetrik ölçümleri arasındaki ilişki gözlenmemiştir. Çocukluk çağı MS hastalarında hastalık süresi, relaps sayısı ve ilk atak yaşı ile değerlendirilen kliniklerinin, yaşam kalitesi, beynin volümetrik ölçümleri ve kognitif fonksiyonlar ile ilişkisi araştırılmıştır. Hastalık süresi, relaps sayısı ve ilk atak yaşı beyin atrofisi ile ilişki olduğu gösterilmiştir. Hastalık süresinin uzamasının Çalışma Belleği Zeka Bölümü, İşleme Hızı Zeka Bölümü ve Tüm Ölçek Zeka puanını düşürdüğü bulunmuştur. Hastalık süresi ve relaps sayısının artışının çMS tanılı ergenlerin yaşam kalitesini düşürdüğü gözlenmiştir. Ayrıca çMS tanılı ergenlerde uyku kalitesinin düşüklüğü, depresif belirtilerin ve yorgunluğun artışının yaşam kalitesini düşürdüğü tespit edilmiştir. Çalışmamızın bulguları değerlendirildiğinde çMS tanılı ergenlerin bilişsel ve etkilenme açısından risk altında olabileceği görülmüştür. Olası bilişsel ve psikososyal etkilenmenin anlaşılması ve daha iyi ele alınabilmesi için daha fazla araştırmaya ihtiyaç bulunmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study is a cross sectional study that compares the psychosocial impact on adolescents ages 12-18 who have been diagnosed with childhood MS (cMS) and their parents to that of the adolescents ages 12-18 in a control group who presented with complaints of headache and their parents. The study also evaluates the relationship between anhedonia, fatigue and depression observed in both groups and volumetric measurements of the brain and determines the relationship between the cognitive parameters of the adolescent with cMS, as determined by the WISC-IV test, volumetric measurements of the brain. A total of 66 adolescents between ages 12-18 (41 with cMS diagnosis, 25 with complaint of headache) participated in the study. The Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia for School Age Children- Present and Lifetime Version (K-SADS-PL) psychiatric diagnostic interview was administered to adolescents in both groups. The adolescents also completed the Children's Depression Inventory, Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI), Snaith-Hamilton Pleasure Scale, The Pediatric Quality of Life Inventory (PedsQL) The Child Self-Report, Parenting Style Scale, State-Trait Anxiety Scale for Children and Fatigue Severity Scale. The parents of the adolescents completed The Pediatric Quality of Life Inventory (PedsQL) The Parent Proxy Report, Coping Orientation to Problems Experienced Inventory (COPE), SCL-90 Symptom Checklist. Brain MRI images of adolescents were obtained and volumetrically analyzed. The volumes of 12 anatomical regions including the white matter, gray matter, subcortical gray matter, cortical gray matter, cerebellar gray matter, cerebrum, cerebellum, hippocampus, thalamus, lateral ventricles, third and fourth ventricles, and the percentages of these volumes relative to their intracranial cavities were evaluated. Result from K-SADS-PL psychiatric checklist showed that 14.6% of the adolescents with cMS had major depressive disorder (MDD), 12.2% had dysthymia, 17.1% had anxiety disorders, 17.8% had ADHD, 2.4% had ODD and 2.4% had enuresis. Adolescent with cMS had a higher frequency of psychiatric diagnoses, compared to the control group. No significant differences were observed between the groups when the adolescents were compared in terms of symptoms of depression, anhedonia, and fatigue. However, it was observed that the cMS group had poorer sleep quality compared to the control group. It was found that symptoms of depression, anxiety and fatigue negatively affect sleep quality in adolescents with cMS. No differences were observed between groups in terms of the parental attitudes, but the parents of adolescents with cMS were found to use problem-focused coping more frequently, which may have reduced the incidence of mental illness in this group. When adolescents with cMS were evaluated cognitively using the WISC-IV test; it was found that their scores for Working Memory Index, Perceptual Reasoning Index and Full-Scale IQ were lower than the universal average. When the groups were evaluated using volumetric measurements of the brain, significant differences were observed in terms of the subcortical gray matter percentage, thalamus brain percentage and volume, lateral ventricles brain percentage, third ventricle brain percentage and volume. A correlation was observed between the hippocampus and thalamus volumes of the cMS patients and the cognitive parameters. But correlation was not observed between anhedonia, depressive, fatigue symptoms and the volumetric measurement of the brain in childhood MS. In childhood MS patients, the relationship between the disease duration, the number of relapses and the age of the first attack, and the quality of life, the volumetric measurements of the brain and cognitive functions were evaluated. It was found that there is a relationship between the duration of disease, the number of relapses and the age of the first attack and brain atrophy. It was observed that the prolongation of the disease duration decreased the score for the Working Memory Index, Processing Speed Index and Full-Scale Intelligence. It was observed that the increase of duration of disease and number of relapses lowered the quality of life of the adolescents with cMS diagnosis. In addition, it was observed that low sleep quality, high depressive and fatigue symptoms decreased the quality of life in adolescents with MS. These findings suggest that adolescents with cMS may be at risk for cognitive and psychosocial difficulties and furher research is needed to better understand and address these issues.
Benzer Tezler
- Klinik izole sendrom'da multipl skleroza dönüşümü etkileyen prognostik etmenler: Kontrollü, prospektif çalışma
Prognostic factors for conversion to multiple sclerosis in clinically isolated syndrome: A controlled, prospective study
BİLGE PİRİ ÇINAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2012
NörolojiDokuz Eylül ÜniversitesiNöroloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERKAN ÖZAKBAŞ
- Omuz sıkışma sendromu tanısı alan hastalarda fonksiyonel değerlendirme
Assessment of fonctional in patients with shoulder impingement syndrome
TEMEL AKDAĞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2011
Fiziksel Tıp ve RehabilitasyonGaziosmanpaşa ÜniversitesiFizik Tedavi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞULE ARSLAN
- Nörolojik rehabilitasyon hastalarında fonksiyonel durum, çevresel etmenler, katılım ve depresyonun yaşam kalitesi ile ilişkisi
Functional status, environmental factors, participation and depression and their relationship with quality of life (qol) in neurological rehabilitation patients
ARDA KANDEMİR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2011
Fiziksel Tıp ve RehabilitasyonUludağ ÜniversitesiFizik Tedavi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. KONÇUY SİVRİOĞLU
- MS hastalarında sırt genleri ve sırt genleri ile ilişkili genler ve gen ürünlerinin moleküler analizi
Molecular analysis of sirt genes and sirt related genes in multiple sclerosis
ALİ BAYRAM
Doktora
Türkçe
2013
Tıbbi BiyolojiGaziantep ÜniversitesiTıbbi Biyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHRİ İĞCİ
- Protein biomarkers of multiple sclerosis; studies of cerebrospinal fluids from clinically different subtypes of MS patients
Klinik olarak farklı multipl skleroz alt grubu hastalarının beyin omurilik sıvılarında MS biyobelirteçleri çalışması
TİMUÇİN AVŞAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2009
Nörolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİleri Teknolojiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EDA TAHİR TURANLI