Türkçede katkısız eylem yapıları
Light verb constructions in Turkish
- Tez No: 777306
- Danışmanlar: PROF. DR. PAŞA YAVUZARSLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: katkısız eylemler, katkısız eylem yapıları, karmaşık yüklemler, biçimbilim, sözdizim, anlambilim, light verbs, light verb constructions, complex predicates, morphology, syntax, semantics
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 91
Özet
Katkısız eylemler, kendi başlarına bir anlamsal içeriğe ve sözdizimsel üye yapısına sahip olmayan eylemlerdir. Genellikle yüklemcil bir ad ile birleşerek katkısız eylem yapılarını oluştururlar. Türkçede et-, eyle-, kıl-, ol-, yap-, ver- gibi eylemler geleneksel dilbilgisi kitaplarında genellikle yardımcı eylemler olarak adlandırılmış ve bu eylemlerin bir isimle birleşerek birleşik eylemler meydana getirdiği belirtilmiştir. Ancak bu eylemlerin anlamsal farklarının bulunmasının yanı sıra tümceye sağladıkları anlamsal katkısızlık derecesi açısından da farklılıkları mevcuttur. Türkçede katkısız eylemlerin tanımlanması, sözlüksel eylemler olarak betimlenmesi, cümle düzeyindeki üye yapısı, bu yapıların konusal ilişkileri ve bu eylemlerin tespit edilmesinde kullanılacak ölçütlerin belirlenmesi konusu günümüze kadar tam olarak aydınlanmış değildir. Bununla birlikte bu eylemlerin ve bu eylemlerle kurulmuş yapıların sınıflandırılması, nasıl oluştuğu, yardımcı eylemler ve deyimlerden farkı, yapısal özellikleri ve sözlüksel olarak ele alınıp alınamadığı gibi konular ayrıntılı olarak incelenmemiş, görüş birliğine varılamamıştır. Bundan dolayı bu çalışmada katkısız eylemler, önceki araştırmalardan farklı olarak kapsamlı ve çok yönlü bir biçimde ele alınmıştır. Türkçenin biçimbilim, sözdizim, anlambilim ve sözlükbilim düzlemlerimden hareketle“Türkçede Katkısız Eylem Yapıları”tespit edilip, betimlenmesi ile alanyazına katkı sağlamak amaçlanmıştır.
Özet (Çeviri)
Light verbs are verbs that do not have a semantic content and syntactic member structure on their own. They usually combine with a predicative noun to form light verb structures. In Turkish, verbs such as et-, eyle-, kıl-, ol-, yap-, ver- are generally called auxiliary verbs in traditional grammar books and it is stated that these verbs combine with a noun to form compound verbs. However, in addition to their semantic differences, these verbs also differ in terms of the degree of semantic contribution they provide to the sentence. The definition of light verbs in Turkish, their description as lexical verbs, their argument structure at the sentence level, the thematic relations of these structures and the criteria to be used in identifying these verbs have not been fully clarified until today. In addition, issues such as the classification of these verbs and the structures formed with these verbs, how they are formed, how they differ from auxiliary verbs and idioms, their structural features and whether they can be handled lexically have not been examined in detail and no consensus has been reached. Therefore, in this study, unlike previous studies, light verbs are analyzed in a comprehensive and multifaceted manner. It is aimed to contribute to the literature by identifying and describing“Light Verb Constructions in Turkish”based on morphology, syntax, semantics and lexicography of Turkish.
Benzer Tezler
- Argument structure, morphology and some verbal derivations in Turkish
Yüklem yapısı, biçimbilim ve Türkçe'de kimi eylemcil türetimler
MUSTAFA AKSAN
Doktora
İngilizce
1995
DilbilimHacettepe ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF.DR. AHMET KOCAMAN
- Almanca yabancı dil öğretimi kapsamında Almanca ve Türkçe'de seçilmiş birleşik fiillerin anlamsal ve yapısal açıdan karşılaştırılması
A comparative semantic and structural analysis of the selected light/phrasal verbs in Turkish and German in teaching German as foreign language
VİLDAN ÖZGÜL
Doktora
Türkçe
2022
DilbilimMarmara ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RECEP RAGIP BAŞBAĞI
- Çeviri dersinde yapılaşma (uygulama sorunları-yöntem önerileri)
Strukturierung im übersetzungsunterricht (probleme der praxis-vorschlage zur methodik)
A. TURGAY KURULTAY
Doktora
Türkçe
1989
Eğitim ve Öğretimİstanbul ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
PROF.DR. ŞARA SAYIN
- Türkçe konuşma kalıplarının anadili ve ikinci dil konuşurları tarafından işlemlenmesi
Başlık çevirisi yok
DİLEK GÖYMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Dilbilimİstanbul ÜniversitesiYabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET AYGÜNEŞ
- Raymond Queneau'nun 'Zazie Dans le Metro' romanının Türkçe çevirisinin toplumsal bağlamda eleştirisi
Critics of Turkish translation of Zazie Dans le Metro of Raymond Queneau in social context
ZUHAL KARACA
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Mütercim-TercümanlıkYıldız Teknik ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. EMİNE DEMİREL