Özel eğitim öğretmenlerinin psikolojik dayanıklılık öz yeterlik ve psikolojik yardım alma tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between psychological endurance self-efficacy and attitudes of getting psychological assistance of special education teachers
- Tez No: 777370
- Danışmanlar: DOÇ. DR. PELİN PİŞTAV AKMEŞE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Özel Eğitim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 86
Özet
Bütün toplumlar, çocuk gelişiminin en temel ögesinin eğitim olduğu konusunda hem fikirdirler. Ailede başlayan eğitimde ebeveynler, bakım veren kişiler çok önemli bir rol üstlenmektedirler. Özel gereksinime ihtiyaç duyan çocuğa sahip olan ebeveynlerin büyük bölümü çocuğunu tam anlamıyla kabullenmekte zorluk yaşayabilmektedir. Ebeveynler kabul süreci içinde çocukların eğitimine yönelik bir çaba harcarken okul çağına gelen çocukların dünyasında öğretmen, okul gibi kavramlar oluşmaktadır. Okullardaki öğretmenlerin; okul çağına gelmiş bir öğrencinin en çok model alınan kişilerden olması ayrıca öğrencinin gelişimi ve kendisini gerçekleştirmesi için onların davranışlarına yön vermeleri bakımından oldukça önemli bir konuma sahiptirler. Model alınan öğretmenlerin de yaşam koşulları içerisinde çeşitli zorluklarla karşılaşması kaçınılmazdır. Özel gereksinime ihtiyaç duyan bireylerin yaşamlarını bağımsız bir şekilde geçirebilme yeterliğine sahip olabilmeleri için özel eğitim alanında eğitim almış öğretmenlerin mesleki ve kişisel özellikleri arasında yakın ilişki bulunmaktadır (Akdoğan, 2009). Bu nedenle özel eğitim öğretmenlerin psikolojik dayanıklılık ve öz yeterlik düzeylerinin tespiti oldukça önemlidir. Bu araştırmanın amacı özel eğitim öğretmenlerinin cinsiyet, yaş, mezun olduğu bölüm ve mesleki kıdem değişkenlerine göre psikolojik dayanıklılık, öz yeterlik ve psikolojik yardım alma tutumlarının farklılaşıp farklılaşmadığının ve öğretmenlerin psikolojik dayanıklılık, öz yeterlik ve psikolojik yardım alma tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Çalışma grubunu Konya ili sınırları içerisinde çeşitli kurum türlerinde, özel eğitim alanında resmi ve özel okullarda çalışan 210 özel eğitim öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada katılımcıların özelliklerini belirlemek için kişisel bilgi formu, özel eğitim öğretmenlerinin psikolojik dayanıklılıkların değerlendirilmesi için Friborg ve arkadaşları (2003) tarafından geliştirilen Yetişkinler İçin Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği, öğretmenlerin öz yeterlik düzeylerinin değerlendirilmesi için Guskey ve Passaro (1994) tekrar gözden geçirerek Diken (2005) tarafından da Türkçe uyarlaması yapılan Öğretmen Yeterlik Ölçeği ve öğretmenlerin psikolojik yardım almaya ilişkin tutumlarının değerlendirilmesi için ise Fischer ve Farina (1995) tarafından geliştirilen ve Topkaya (2011) tarafından Türkçe uyarlaması yapılan Psikolojik Yardım Almaya İlişkin Tutum Ölçeği-Kısa Form (PYAİTÖ-KF) kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilen bilgisayar ortamına aktarılmıştır. Aktarılan verilerin çözümlenmesinde SPSS 21 programı kullanılarak analizler yapılmıştır. Özel eğitim öğretmenlerinin öz yeterliklerinin mezun olunan bölüme ve mesleki kıdeme göre farklılaştığı ancak cinsiyete ve yaşa göre farklılaşmadığı; psikolojik yardım almaya ilişkin tutumlarının mesleki kıdeme göre farklılaştığı, cinsiyete, yaşa ve mezun olunan bölüme göre farklılaşmadığı, psikolojik dayanıklılık düzeylerinin ise cinsiyete, yaşa, mezun olunan bölüme ve mesleki kıdeme göre farklılaşmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Özel eğitim öğretmenlerinin öz yeterlikleri ile psikolojik yardım almaya ilişkin tutumları arasında negatif yönde bir ilişki bulunmuştur. Öğretmenlerin psikolojik dayanıklılıkları ile öz yeterlikleri arasında; psikolojik dayanıklılıkları ile psikolojik yardım almaya ilişkin tutumları arasında bir ilişki bulunmamıştır. Yapılan bu araştırma literatürde yer alan araştırmaların sonuçları ile benzer bulgular taşımaktadır.
Özet (Çeviri)
All societies agree that the most grounding factor of child development is education. In family education, parents and caregivers undertake a crucial role. Most parents who have a child with a need for special care may have difficulty accepting them fully. While parents make an effort devoted to the child's education during the acceptance stage, in the world of school-age children, teachers, school, and similar concepts start to form. Teachers in schools for school-age children; become one of the most idolized people plus; for the improvement and self-actualization of the student; they have a significant position to guide the student's behavior. Idolized teachers coming across various difficulties in living conditions is also inevitable. For people who need special care to have the ability to live their life independently, teachers educated in the special education field and their professional and personal qualities have a close relationship (Akdoğan, 2009). For this reason, determining the psychological resilience and self-efficacy levels of special education teachers is highly crucial. This study aims to examine the relationship between special education teachers' psychological resilience, occupational self-efficacy, and attitudes toward receiving psychological help. In addition, it was examined whether the psychological resilience levels, self-efficacy levels, and attitudes of receiving psychological help from teachers differ according to demographic variables such as gender, age, duty hours in the profession, and the department they graduated from. The sample group of the study consists of 210 special education teachers working at different public and private institutions in the field of special education in Konya. In the study;“Personal Information Form”to determine the characteristics of the participants,“the Psychological Resilience Scale for Adults”developed by Friborg et al. (2003) for the evaluation of the teachers' psychological resilience,“The Teacher Efficacy Scale”revised by Guskey and Passaro (1994) and adopted to Turkish by Diken (2005) for the evaluation of the teachers' self-efficacy levels, and“Attitude Scale Towards Receiving Psychological Help Short-Form”(ASTRPH- SF) developed by Fischer and Farina (1995), and adopted to Turkish by Topkaya (2011) were used. The data collected from the study was computerized. For the analysis of the computerized data, the SPSS21 program was used. As a result of the research, it was found that special education teachers' levels of self-efficacy varied depending on the department from which they graduated and how long they had been in the field, but not based on their gender or age. It was also found that attitudes toward seeking psychological help varied depending on how long they had been in the profession, but did not vary based on their gender, age, or the department from which they graduated. On the other hand, it was concluded that special education teachers' level of psychological resilience did not vary depending on their gender, age, the department from which they graduated, and how long they had been in the field. A negative correlation was found between special education teachers' self-efficacy and their attitudes toward getting psychological help. There was no correlation between teachers' self-efficacy and psychological resilience, and there was also no correlation between their attitudes toward receiving psychological assistance and psychological resilience. The research conducted has similar findings to the results of the studies in the literature.
Benzer Tezler
- Okul psikolojik danışmanlarının (rehber öğretmenlerin) psikolojik sağlamlık, öz yeterlik ve iş doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between resilience, self-efficacy and job satisfaction of school counselors
BEYZA BETÜL DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimKocaeli ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLŞAH TURA
- Okul etkililiği ve pozitif psikolojik sermaye ilişkilerine ilişkin öğretmen görüşleri
Teachers' views on the relationship between school effectiveness and positive psychological capital
DAVUT ATIŞ
Doktora
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇETİN TERZİ
- Çalışanların örgütsel adalet algıları ile psikolojik sermaye düzeyleri arasındaki ilişki: Doğu Akdeniz bölgesinde bir ilde bir alan araştırması
Relationship between organizational justice perceptions and the level of psychological capital of teachers: A field research in a province in East Mediterranean
TUBA BIYIKBEYİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
İşletmeKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA TAŞLIYAN
- Özel eğitim öğretmenlerinin psikolojik dayanıklılık ile mesleki sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between psychological resilience and professional social support levels of special education teachers
SENA KARAKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SERKAN ÜNSAL
- Özel eğitim okullarında çalışan öğretmenlerin psikolojik dayanıklılık düzeyleri ve başa çıkma stratejilerinin incelenmesi
Investigation of resilience levels and coping strategies of the teachers work at special education schools
RECEP KARATAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OYA G. ERSEVER