Architectural type as a cultural schema and its cognitive use in architectural design: An Analysis of the aga khan award winning dwellings in Turkey
Kültürel bir şema olarak mimari tip kavramı ve mimari tipin mimari tasarımda bilişsel kullanımı: Türkiye'den ağa han ödülü almış konutların analizi
- Tez No: 778812
- Danışmanlar: PROF. DR. KRISTEN SCHAFFER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: İngilizce
- Üniversite: North Carolina State University
- Enstitü: Yurtdışı Enstitü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık, Planlama ve Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Tarihi, Teorisi ve Eleştirisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 381
Özet
Bu tez, bilişsel bir kavram olan kültürel şema kavramı ile mimari bir kavram olan mimari tip kavramı arasındaki ilişkiyi inceler ve ardından mimari tasarım sürecinde mimari tiplerin bilişsel işlevini araştırır. Tip kavramı daha önceki araştırmalarda daha çok mimari ürünlerin çözümlenmesi ve yorumlanmasındaki işlevi açısından incelenmiştir. Ancak mimari ürünlerin üretilmesindeki işlevi açısından daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğu görülmektedir. Bu temelden hareketle bu araştırma, mimari tasarımda tipin üretici rolüne odaklanmakta ve bilişsel bir bakış açısıyla onun yaratıcılıktaki konumunu incelemektedir. Bu çalışma, kültürün temel unsurları olarak mimari tipleri gözlemleyerek ve mimari tasarımda kültürel olarak oluşturulmuş şematik konumlarını ve bilişsel işlevlerini inceleyerek, kültürü mimari tipler gibi kültürel unsurların kullanımı aracılığıyla ele aldığımızda, yaratıcılığı nasıl farklı şekilde kavrayabileceğimizi sorgulamaya çalışır. Böyle bir girişimde bulunarak, kültürel bilginin mimari tasarımda kullanılmasındaki olasılığı daha geniş bir perspektifte keşfetmeyi amaçlamaktadır. Bu temelde tip kavramının kültürel, bilişsel ve yaratıcı yönlerini irdeleyen çalışma, yaratıcı üretimdeki rolünü ortaya çıkarmak için mimari tasarım sürecindeki konumunu ve bilişsel işlevini yeniden kuramsallaştırmayı amaçlamaktadır. Mimari tasarım sürecinde tiplerin yaratıcı bir şekilde nasıl kullanıldığını gözlemlemek, analiz etmek ve örneklendirmek için, Türkiye bağlamında Ağa Han Mimarlık Ödüllü konutlar üzerinde bir vaka çalışması yürütmektedir. Tez, vaka çalışmasıyla desteklenen ve teorik tarama, arşiv araştırması ve saha çalışması gibi veri toplama yöntemlerini kullanan bir yorumlayıcı teorik sorgulama çalışması olarak gelişmekte ve mimari tasarımda tiplerin işlevi konusuna odaklanan kültürel ve bilişsel bir mimarlık teorisi geliştirme amacını gütmektedir. Mimari tasarımda tiplerin konumu ve bilişsel işlevi üzerine yapılan teorik araştırma ve farklı mimari yaklaşımları gösteren, tiplerin tasarım sürecinde yaratıcı bir şekilde kullanıldığı örnekler üzerine yapılan ampirik araştırma sonucunda, tez, tiplerin mimari tasarımda üretken bir değere sahip olduğu ve yaratıcı eylemin mimaride sürekliliğe değer veren yenilikçi çözümlere ulaşmada mimari tiplerden yararlanabileceği önermesini desteklemektedir. Yaratıcı üretim için tiplerin değerine ilişkin böyle bir inceleme yoluyla, bu tez, mimari tasarımın doğası hakkında eleştirel bakış açıları geliştirerek ve mimari tasarım ve eğitimde yaratıcılığa bakış açısını öncel ve kültürel bilgilerin rolünü içerecek şekilde genişleterek alana katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
This dissertation examines the relationship between the cognitive concept of cultural schemas and the architectural concept of types, and subsequently investigates the cognitive function of types in the course of architectural design. The concept of type was investigated by previous research mostly in terms of its function in the analysis and the interpretation of architectural products. In terms of its function in the generation of architectural products however, there seems to be a need for further research. On this basis, this research focuses on the generative role of type in architectural design and examines its position in creativity from a cognitive perspective. By observing architectural types as essential attributes of culture and examining their culturally formed schematic position and cognitive function in architectural design, this study attempts to question 'how we could conceive creativity differently if we consider culture through the use of cultural attributes such as architectural types'. Having such an attempt, it intends to find out in a broader perspective, the possibility that lie in the use of cultural information in architectural design. Examining the cultural, cognitive and creative aspects of the concept of type on this basis, the study sets out to 're-theorize' its position and cognitive function in the course of architectural design in an attempt to find out its role in creative production. In order to observe, analyze and exemplify how types are creatively used in the course of architectural design, it conducts a case study on the Aga Khan Award for Architecture winning dwellings in the context of Turkey. Altogether, the dissertation develops as an interpretive theoretical inquiry that is supported by case study research, with data collection methods such as theoretical survey, archive search and field study, in an attempt to develop a cultural and cognitive theory of architecture that focuses on the cognitive function of types in architectural design. As a result of the theoretical survey on the position and cognitive function of types in architectural design and the empirical survey on the cases that demonstrates different architectural approaches, where types are creatively used in the course of design, the dissertation supports the proposition that that types have a generative value in architectural design and that the creative act can benefit from them in reaching towards noble and innovative solutions that value continuity in architecture. Through such an examination about the value of types for creative production, this dissertation attempts to contribute to the field by developing the critical perspectives about the nature of architectural design and by broadening the view on creativity in architectural design and education so as to acknowledge the value of prior knowledge and cultural information therein.
Benzer Tezler
- Tatil köylerinde arsa-yerleşim şeması-yoğunluk ilişkileri
The Relationship among building area-settlement schema density compenents in holiday villages
ÖMER EREM
- İstanbul'da eğitim donatımlarının planlanmasına ve uygulanmasına yönelik model araştırması
Model research on planning and application of education infrastructures in Istanbul
SUAT ÇABUK
Doktora
Türkçe
2003
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜCEL ÜNAL
- Genç-modern ve post-modern yaklaşımların kentsel mekanlara yansımaları
Reflections of late-modern and post-modern approaches on urban space
EMİNE BARIŞKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiPROF.DR. NURAN GÜLERSAY ( ZEREN )
- Mostar, Brankovac Mahallesi'nde sıhhileştirme çalışması
The Rehabilitation of Brankovac Mahalla in Mostar
PELİN ÖZİLKİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NUR AKIN