Planlanmış davranış teorisi çerçevesinde yenilikçi iş davranışlarının ağır sanayide çalışan beyaz yakalılar özelinde incelenmesi
An examination of innovative work behaviors within the framework of the theory of planned behavior in white-collar workers in heavy industry
- Tez No: 779211
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ANIL BOZ SEMERCİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yönetim Organizasyon ve Örgütsel Davranış Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 131
Özet
Planlanmış Davranış Teorisi (PDT), bireylerin eylemleri hakkında nasıl karar verdiklerini ve çevrelerindeki kişilerin inançları, tutumları ve niyetlerinden nasıl etkilenebileceklerini açıklayan psikolojik bir modeldir. Bu teori, bir bireyin örgütsel bir ortamda yeni ve yaratıcı faaliyetlerde bulunma isteğini etkileyen faktörleri anlamaya yardımcı olabileceğinden, yenilikçi iş davranışı çalışmalarına uygulanması oldukça önemlidir. Bu doğrultuda bu tez çalışması, bireyin tutumlarının, öznel normlarının ve algılanan davranışsal kontrolünün bir iş ortamındaki yenilikçilik düzeyini nasıl etkileyebileceğine odaklanarak, yenilikçilik niyeti ve yenilikçi iş davranışı arasındaki ilişkiyi Planlanmış Davranış Teorisi temelinde incelemeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda, çalışanların psikolojik sermayelerinin (PDT'de: tutum), iş ikliminin yenilikçiliğine yönelik algılarının (PDT'de: norm) ve işlerinin olumlu yönlerine dair inançlarının (PDT'de: algılanan kontrol), yenilikçiliğe yönelik niyetlerini ve niyetleri aracılığıyla da davranışlarını yordayacağı hipotez edilmiştir. Araştırmanın katılımcıları, savunma, enerji ve madencilik gibi ağır sanayi sektörlerinden birinde çalışmakta olan beyaz yakalı çalışandan oluşmaktadır. Araştırma verileri, çevrimiçi olarak toplanmıştır. Araştırma kapsamında Yenilikçi Davranış Ölçeği, Yenilikçilik Niyeti Ölçeği, Psikolojik Sermaye Ölçeği, Yenilikçi İklim Ölçeği ve İş Tanısı Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma verileri istatistiksel analiz programları kullanılarak incelenmiştir. Elde edilen bulgular, Planlanmış Davranış Teorisi ile uyumlu olarak, algılanan davranışsal kontrolün, yenilikçi iş davranışı sergilenmesini anlamlı olarak pozitif yönde açıkladığını göstermiştir. Ancak Planlanmış Davranış Teorisi modelinde önerilen normlar ve tutumların, yenilikçilik niyeti ve davranışı üzerinde anlamlı bir rol oynamadığı gözlenmiştir. Buna ek olarak, PDT kapsamında önerilenin aksine yenilikçiliğe ilişkin niyet, sergilenen yenilikçilik davranışlarını pozitif değil negatif yönde anlamlı olarak yordamıştır. Araştırma bulguları, kişilerin özellikle algıladıkları kontrol düzeyinin, yenilikçi davranışlar sergilemeleri üzerindeki rolü ve çalışanların yenilikçiliğe ilişkin niyetlerinin davranışlarına yansıması için ileride atılabilecek adımlar temelinde tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The Theory of Planned Behavior (TPB) is a psychological model that explains how individuals make decisions about their actions and how they can be influenced by the beliefs, attitudes and intentions of those around them. Since this theory can contribute to understand the factors that influence an individual's willingness to engage in creative activities in the organization, its application to innovative work behavior is crucial. Accordingly, this thesis aims to examine the relationship between innovation intention and innovative work behavior based on the Theory of Planned Behavior by focusing on how an individual's attitudes, subjective norms and perceived behavioral control can affect the level of innovativeness in the work environment. For this purpose, it was hypothesized that employees' psychological capital (in TPB: attitude), their perceptions of the innovativeness of the work climate (in TPB: norm), and their beliefs about the positive aspects of their jobs (in TPB: perceived control) would predict their intentions to innovate and their intentions and in turn their behaviors. The participants of the study consisted of white-collar employees working in one of the heavy industry sectors such as defense, energy and mining. The research data were collected online. Within the scope of the research, Innovative Behavior Scale, Innovation Intention Scale, Psychological Capital Scale, Innovative Climate Scale and Job Diagnosis Scale were used. The research data were analyzed benefitting statistical analysis software. The findings predicted that, in line with the Theory of Planned Behavior, perceived behavioral control significantly and positively explained the display of innovative work behavior. However, the norms and attitudes proposed in the Theory of Planned Behavior model did not significantly predict innovation intention and behavior. In addition, contrary to what is hypostasized within the scope of TPB, innovation intention significantly predicted innovative behaviors in a negative direction. The research findings were discussed on the basis of the role of people's perceived level of control on their innovative behaviors and the precaution that can be fallowed in the future to reflect the innovative intentions of the employees on their behaviors.
Benzer Tezler
- Girişimcilik niyetine etki eden değişkenlerin planlanmış davranış teorisi çerçevesinde analizi: Açıköğretim öğrencileri üzerinde bir araştırma
Analysis of the factors affecting entrepreneurial intention within the framework of the planned behavior theory: A research on distance learning students
ALPAY VARDAR
- Planlanmış davranış teorisi çerçevesinde sağlık amaçlı bitkisel ürün kullanımı ve medyanın rolü
In the frame of planned behavior theory on herbal product use for health and the role of media
MEHMET BARIŞ YILMAZ
Doktora
Türkçe
2013
GazetecilikSelçuk ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET YALÇIN KAYA
- Fen bilimleri öğretmen adaylarının sürdürülebilir davranışlarının planlanmış davranış teorisi temelinde değerlendirilmesi
Analysing prospective science teachers' sustainable behaviours by the planned behaviour theory
AHMET VOLKAN YÜZÜAK
Doktora
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİNAN ERTEN
- Potansiyel turizm faaliyeti olarak espor turizmi ve espor açısından turist davranışlarının belirlenmesi
Esports tourism as a potential tourism activity and determination of tourist behaviors in terms of esports
CANER YENİSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TurizmAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ECE KONAKLIOĞLU
- Sosyal medyada elektronik ağızdan ağıza pazarlamanın sürdürülebilir tüketime etkisi: Planlanmış Davranış Teorisi çerçevesinde incelenmesi
The effect of electronic WoM marketing in social media on sustainable consumption: Investigation in the framework of Planned Behavior Theory
FEYZA SOMTAŞ LEKESİZCAN