5. sınıf Türkçe ders kitaplarında bağdaşıklık ve tutarlılık görünümleri
Coherence and consistency appearances in 5th grade Turkish textbooks
- Tez No: 781703
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞENER DEMİREL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilgiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 227
Özet
Türkçe dersi dilin sahip olduğu kuralların aktarılmasından dilin kullanım alanının genişletilmesi ve dilin doğru kullanımına kadar pek çok yönden öğrencilere İmkân sağlar. Ayrıca dilin dört temel becerisinin kazandırılmasını hedefler. Bunun yanında kültür aktarımını sağlama, değerler eğitimi verme, öğrencileri millî ve manevi değerlere göre yetiştirme ve bilgi aktarımı sağlayarak öğrencileri donanımlı hâle getirme gibi hedef kazanımlara da sahiptir. Bu işlevler açısından değerlendirdiğimizde Türkçe öğretiminde öğrencilerin kolayca ulaşabildiği ders kitaplarının önemi bir kez daha anlaşılmaktadır. Ders kitaplarının önemli bir parçasını da metinler oluşturmaktadır. Türkçe ders kitaplarında kullanılacak metinlerin çok dikkatli bir biçimde seçilmesi ve metin olma özelliğini tam olarak yerine getirmesi gerekir. Bu da ancak söz konusu metinlerin metinsellik ölçütlerini taşıyıp taşımamasına bağlıdır. Metinsellik ölçütleri, bir metnin metin olma özelliğini taşıması için gerekli olan unsurları temsil eder. Bu çalışmanın amacı, 5. sınıf Türkçe ders kitabından seçilen anlatmaya, göstermeye, bilgilendirmeye dayalı metinler ile şiirlerden seçilen toplam 11 metnin bağdaşıklık ve tutarlılık ölçütleri bağlamında değerlendirilmesi ve metinlerin ölçütleri ne denli taşıdığının belirlenmesidir. Bu amaçla nitel yöntemde doküman analizi kullanılarak incelenmiştir. Bağdaşıklık dilbilgisel ve sözcüksel bağdaşıklık başlıkları altında incelenmiştir. Dilbilgisel bağdaşıklık kapsamında gönderim unsuru olarak artgönderim ve öngönderim daha sonra eksilti, değiştirim, koşutluk, işlevsel cümle görüngesi ve zaman ve görünüş ve ile bağlantı unsurlarının incelemesi yapılmıştır. Sözcüksel bağdaşıklık başlığı altında ise yineleme ve eşdizimlilik görünümlerinin metinlerdeki varlığı incelenmiştir. Derin yapıyı temsil eden tutarlılık başlığı altında ise özelleştirme, genelleştirme, karşılaştırma, neden-sonuç ilişkisi ve karşıtlık bağlantılarına yer verilmiştir. Çalışma sonucunda 5. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerde metinsellik ölçütlerinden bağdaşıklığın tutarlılıktan daha fazla sağlandığı tespit edilmiştir. Bağdaşıklık bağlamında daha az kullanılan unsurlar değiştirim ve öngönderim iken tutarlılık bakımından ise ağırlıklı olarak karşıtlık, karşılaştırma ve genelleştirme ilişkilerinin daha az kullanıldığı belirlenmiştir. Metinlerin bu ölçütlere daha uygun bir seçimle ders kitaplarına aktarılması gerekmektedir.“5. sınıf Türkçe ders kitaplarında bağdaşıklık ve tutarlılık görünümleri”adlı çalışma sonucunda bağdaşıklık ve tutarlılık ölçütleri bakımından eksik olan unsurların güçlendirilmesi gerektiği ortaya çıkmıştır.
Özet (Çeviri)
The Turkish course provides opportunities for students in many ways, from transferring the rules of the language to expanding the usage area of the language and using the language correctly. It also aims to gain the four basic skills of the language. In addition, it also has target acquisitions such as providing cultural transfer, providing values education, educating students according to national and spiritual values, and equipping students by transferring knowledge. When we evaluate it in terms of these functions, the importance of the textbooks that students can easily access in Turkish teaching is understood once again. An important part of the textbooks is the texts. The texts to be used in Turkish textbooks should be chosen very carefully and should fully fulfill the feature of being a text. This only depends on whether the texts in question meet the criteria of textuality. The textuality criteria represent the elements necessary for a text to be a text. The aim of this study is to evaluate the texts based on telling, showing and informing selected from the 5th grade Turkish textbook and a total of 11 texts selected from the poems in the context of cohesion and coherence criteria and to determine to what extent the texts meet the criteria. For this purpose, it was examined in a qualitative design by document analysis method. Cohesion was examined under the headings of grammatical and lexical coherence. Within the scope of grammatical coherence, post-reference and pre-reference as reference elements, then ellipsis, substitution, parallelism, functional sentence perspective and tense and aspect and connection elements were examined. Under the heading of lexical coherence, the presence of repetition and collocation aspects in texts has been examined. Under the title of consistency, which represents the deep structure, the links of customization, generalization, comparison, cause-effect relationship and opposition are included. As a result of the study, it was determined that coherence, which is one of the textuality criteria, is provided more than consistency in the texts in the 5th grade Turkish textbooks. In the context of coherence, the biggest deficiency was replacement and pre-reference, while in terms of consistency, the relations of contrast, comparison and generalization were found to be weak. It is necessary to transfer the texts to the textbooks with a choice more appropriate to these criteria. As a result of the study titled“Coherence and Consistency Appearances in 5th Grade Turkish Textbooks”, it was revealed that the missing elements in terms of cohesion and consistency criteria should be strengthened.
Benzer Tezler
- Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki şiirlerin metinsellik ölçütleri bağlamında çözümlenmesi ve bu şiirlerin metinselliğine ilişkin öğretmen görüşleri
The analysis of the poems in secondary school Turkish text books in the context of textuality criteria and teachers' opinions regarding these poems' textuality
FATMA DÖNER DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET TURAN SİNAN
- Türkçe ders kitaplarında yer alan öyküleyici metinlerin metinsellik özelliklerinin incelenmesi
Examining textuality standarts of narrative texts in Turkish textbooks
TUĞBA ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DilbilimDokuz Eylül ÜniversitesiGenel Dilbilim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAMİL İŞERİ
- İlköğretim 5. sınıf Türkçe ders kitaplarında bulunan metinler ile öğrenci kompozisyonlarının okunabilirlik düzeyleri açısından karşılaştırılması
Comparison the readability level of fifth grade textbook and the readability level of students compositions
TURAN TEMUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. HAYATİ AKYOL
- Ortaokul 5. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin incelenmesi
Middle school fiftht-grade examination of the contained in Turkish textbooks
TÜRKÜ PAYZA
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimAdnan Menderes ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. A.SEDA SARACALOĞLU
- İlköğretim 5. sınıf Türkçe ders kitaplarında kültür ögeleri
Cultural elements in the Turkish cuursebook of grade 5 elemantary school
MUSTAFA MATAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Eğitim ve ÖğretimGaziantep ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HASAN ŞENER