Kaşkay Türkçesi söz varlığı
Lexicological study of Kashkay language
- Tez No: 783382
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHİTTİN ÇELİK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Kaşkay Türkçesi, Söz Varlığı, Tematik İnceleme, Qashqai Turkish, Vocabulary, Thematic Analysis
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İnönü Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 1159
Özet
Araştırmada Kaşkay Türkçesi söz varlığının bir bütün olarak ortaya konması amaçlanmıştır. Bu kapsamda Esedullah Merdânî Rahimî'nin Kaşkay Sözlüğü temelinde Kaşkay Türkçesinde kaleme alınmış eserler, Kaşkay Türkleri ve Türkçesi ile ilgili yapılan yüksek lisans ve doktora tezleri çerçevesinde Kaşkay Türkçesinin söz varlığı bütüncül bir biçimde incelenmiştir. Kaşkay Türkçesinin söz varlığının tespitinde nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. Kaşkay Türkçesi söz varlığı iki üst başlık hâlinde tematik olarak tasnif edilmiş ve söz bilgisi açısından değerlendirilmiştir. Kaşkay Türkçesi tematik söz varlığı üç üst başlık hâlinde incelenmiştir: Evren ile İlgili Sözler, Yaşam ve Canlılar ile İlgili Sözler ve Toplum Yaşamı ile İlgili Sözler. Evren ile İlgili Sözler sekiz alt başlık olarak sunulmuştur. Yaşam ve Canlılar ile İlgili Sözler beş alt başlıkta incelenmiştir. Toplum Yaşamı ile İlgili Sözler ise on yedi alt başlıkta değerlendirilmiştir. Kaşkay Türkçesi Söz Bilgisi ise dokuz alt başlıkta verilmiştir: Adlar, eylemler, sıfatlar, zamirler, zarflar, edatlar, bağlaçlar, yansıma ve alıntı sözler. Alıntı sözler bölümünde tüm söz varlığı değerlendirilmiş ve söz varlığının %72'nin Türkçe kökenli olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte söz varlığının %17'sini Farsça, % 4'ünü Arapça ögeleden oluştuğu kaydedilmiştir. Bu çalışma, sözlükçülük açısından bazı sınırlılıklar içerse de Türkiye'de Kaşkay Türkçesi söz varlığını inceleyen ilk araştırma olması sebebiyle özgün bir incelemedir ve ileride yazılacak kapsamlı bir Kaşkay Türkçesi Sözlüğü için atılmış önemli bir adımdır.
Özet (Çeviri)
In the research, it is aimed to reveal the vocabulary of Qashqai Turkish as a whole. In this context, the vocabulary of Qashqai Turkish has been studied in a holistic way within the framework of the works written in Qashqai Turkish on the basis of Esedullah Merdânî Rahimî's Dictionary of Qashqai, and within the framework of master's and doctoral theses on Qashqai Turks and Turkish. Document analysis, one of the qualitative research methods, was used to determine the vocabulary of Qashqai Turkish. The vocabulary of Qashqai Turkish was classified thematically under two main headings and evaluated in terms of vocabulary. The thematic vocabulary of Qashqai Turkish has been examined under three main headings: Words Related to the Universe, Words About Life and Living Beings, and Words About Social Life. Words About the Universe are presented as eight sub-titles. Words on Life and Living Things are examined under five sub-titles. Words on Community Life were evaluated under seventeen sub-titles. Qashqai Turkish Vocabulary is given under nine sub-titles: Nouns, verbs, adjectives, pronouns, adverbs, prepositions, conjunctions, reflection and quotations. All vocabulary was evaluated in the quoted words section and it was determined that 72% of the vocabulary was of Turkish origin. However, it has been noted that 17% of the vocabulary is Persian and 4% is Arabic. Although this study has some limitations in terms of lexicography, it is an original study as it is the first research to examine the vocabulary of Qashqai Turkish in Turkey and is an important step for a comprehensive Qashqai Turkish Dictionary to be written in the future.
Benzer Tezler
- İran Türk ağızlarında karşılaştırmalı söz varlığı (Azerbaycan Türkçesi, Kaşkay Türkçesi, Türkmen Türkçesi, Halaç Türkçesi)
Comparative Vocabulary in İranian Turkish Dialects (Azeri, Kashkay, Turkman, Halac)
MINA DOLATI DARABADI
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FUNDA TOPRAK
- Muhammed Taki Karakoyunlu Ferheng-i Türki: Mukaddime ve Bab-ı Elif (1r-124r)
Muhammed Taki Karakoyunlu Ferheng-i Türki: Introduction and Elif Chapter (1r-124r)
MOUSA RAHIMI
Doktora
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. F. SEMA BARUTCU ÖZÖNDER
- Horasan Türkçesinin Kelat-i Nader ağzı üzerine
Başlık çevirisi yok
GHAZALE ESMAILABADI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıManisa Celal Bayar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERPİL ERSÖZ
- Kaşkay eli Türk ağızları ses bilgisi
Turkish sub-dialects of Qashqai eli: Phonology
VALİOLLAH YAGHOOBI
Doktora
Türkçe
2023
DilbilimAnkara ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA SEMA BARUTCU ÖZÖNDER
- İran sahası Oğuz diyalektlerinin karşılaştırmalı ses bilgisi (Güney Azerbaycan, Kaşkay ve Sungur diyalektleri)
Comparative phonology of Oghuz dialects of Iranian area (South Azerbaijan, Qashqai and Sungur dialects)
HÜSEYİN GÖKÇE
Doktora
Türkçe
2024
Dilbilimİnönü ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHİTTİN ÇELİK