Beyşehirde yaylalar, yaylacılık ve yayla kültürü
In Beyşehir plateaus, transhumance and transhumance culture
- Tez No: 783786
- Danışmanlar: PROF. DR. CEMALİ SARI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Beyşehir, Yayla, Yaylacılık ve Yayla Kültürü, Beysehir, Plateau, Transhumance and Transhumance Culture
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 270
Özet
Yayla ve yaylacılık faaliyetleri Beyşehir ve çevresinde yaşayan ve hayvancılıkla uğraşan insanları doğrudan ve dolaylı olarak ilgilendiren hem sosyo-kültürel hem de ekonomik faaliyet olmasına rağmen, günümüze kadar araştırma sahasında yapılan yayla ve yaylacılık faaliyetleri hakkında yeteri kadar kapsamlı bilimsel çalışmanın yapılmadığı görülmüştür. Daha önce yapılan araştırmalarda ise bu konuya geniş kapsamlı değil daha yerel ve dar kapsamlı yaklaşıldığı görülmüş olup, bu eksikliği tamamlayabilmek için 'Beyşehir'de Yaylalar, Yaylacılık ve Yayla Kültürü' konulu araştırmanın yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur. Araştırma sırasında Beyşehir ilçesinin; Doğanbey, Başgöze, Yeşildağ, Dumanlı, Akçabelen, Damlapınar ve Üzümlü mahallelerinin sınırları içerisinde bulunan yaylalar ve ağıllar gezilerek yerinde gezi ve gözlem yapılmıştır. Yaylacılara ve ağılcılara 57 soruluk yarı yapılandırılmış anket çalışması uygulanmış, yayla ve ağıl sakinleri ile birebir görüşmeler yapılarak yaylalar ve ağıllar hakkında bilgi sahibi olunmaya çalışılmıştır. Ayrıca konu hakkında araştırma sahasında yaylacılık üzerine yapılan önceki çalışmalar taranarak, detaylı incelenmiştir. Yaylaların ve ağılların fotoğrafları çekilerek arşivleme yapılmıştır. Çalışmada yörenin sıcaklık, yağış vb. özelliklerinden bahsedilmiş olup karşılaştırmalar yapılmıştır. Ayrıca çalışma sahası ile ilgili fiziki, topografya, toprak, iklim, jeoloji ve jeomorfoloji özellikleri açıklanmış, çalışmada sahanın lokasyon haritası, yaylaların yükseltileriyle birlikte yükselti basamaklarını gösterir harita ve yaylaların konumunu gösteren harita yapılmıştır. Araştırma sonucunda: 9'u Beyşehir ilçesi Doğanbey mahalle sınırlarında, 5 tanesi Başgöze mahallesi sınırlarında, 3 tanesi Dumanlı mahallesi sınırlarında, 1 tanesi Akçabelen mahallesi sınırlarında, 2 tanesi Damlapınar mahallesi sınırlarında, 1 tanesi Yeşildağ mahalle sınırlarında, 4 tanesi de Üzümlü mahallesi sınırlarında olmak üzere toplam 25 yayla ve ağılda halkın yayla, yaylacılık ve ağılcılık faaliyetlerinde bulunduğu tespit edilmiştir. Coğrafi koşulların araştırma alanındaki yayla, yaylacılık ve ağılcılık faaliyetlerinin yapılmasına uygun olduğu tespit edilmekle birlikte, yaylacılığın ve ağılcılığın geleneksel yaylacılık ve ağılcılık şeklinde yapıldığı ve yaylalarda ve ağıllarda temel ekonomik faaliyetin hayvancılık üzerine kurulu olduğu ve yörede dikey yönde yaylacılığın yapıldığı tespit edilmiştir. Yayla ve ağıl yerleşme yerlerinin belirlenmesinde, hayvancılık faktörünün en önemli etken olduğu görülmüştür. Yayla ve ağıl yerleşmelerinin yükseltileri 1090 m. ile 1713 m. arasında olduğu yapılan çalışmada tespit edilmiştir. Yaylacılık ve ağılcılık süresinin yaklaşık 5-6 ay olduğu belirlenmiştir. Araştırma sahasındaki yaylaların ve ağılların büyük bir çoğunluğunda başta altyapı olmak üzere, birçok sorunun varlığı tespit edilmiştir. Ayrıca daimi yerleşme yerine dönüşmeyen yaylalarda yaylalara göç zamanlarının belirlenmesi hayvancılığa bağlı olarak gerçekleştiği tespit edilmiştir. Yaylalarda ve ağıllarda kullanılan meskenler ve eklentilerinin yaylalara ve ağıllara göre farklılık gösterdiği bunda ise yaylacıların ve ağılcıların ekonomik ve sosyokültürel özelliklerinin etkili olduğu sonucu ortaya çıkmıştır. Araştırma sahasındaki halkın ekonomik faaliyetlerinin en önemlisi olan yayla, yaylacılık ve ağılcılık faaliyetleri gelişigüzel olarak yapılmaktadır. Bu ise yayla, yaylacılık ve ağılcılık ekonomisinden yeterince yararlanmayı olumsuz etkilemektedir. Araştırmaya konu olan yaylaların ve ağılların, öncelikle kanalizasyon, ulaşım ve temiz içme ve kullanma suyu, haberleşme, sağlık vb. alt yapı sorunlarının olup bu sorunların ivedilikle çözüme kavuşturulması yayla ve ağıl sakinlerinin beklentileri arasındadır. Ayrıca araştırma sahasındaki yaylalarda ve ağıllarda başta doğa yürüyüşü olmak üzere turizm faaliyetleri başlatılabilir.
Özet (Çeviri)
Although plateau and transhumance, as direct or indirect concern for the people who live in Beyşehir and strive with husbandary, are both socio-cultural and economic activities, it has been concluded that there has been no scientific study about plateau and transhumance. In the previous studies, this study was conducted on local bases rather than extensive. In order to complete this deficiency, it is required that there should be a study on 'In Beysehir plateaus, transhumance and transhumance culture'. During the research, the excursion and the observation were made, visiting the plateaus which are located in Doğanbey, Başgöze, Yeşildağ, Dumanlı, Akçabelen, Damlapınar and Üzümlü neighborhoods of Beyşehir. A semi-structured questionnaire study with 57 questions has been applied and by interviewing one-to-one with residents of the plateaus, it was tried to have information about plateaus. In addition, former studies on the subject which are conducted on transhumance, were studied in detail. Archiving has been done by taking photo of plateaus. In this study, the temperature and raining features of the region are mentioned and compared. Also, physical, topographical, soil, climatic, geologic and geomorphological features which are related to the study area are explained. Morever, a map, showing the location of the site and the plateaus were made. The altitude of them are showen on it. As a conclusion of the study, of all the plateaus of Beysehir, 9 are located in Doganbey, 5 are on the borders of Başgöze, 3 are on the borders of Dumanlı, 1 is in Akçabelen, 2 of them are in the borders of Damlapınar neighborhood, 1 of them is in the districts of Yesildağ neighborhood and 4 of them are in the districts of Üzümlü neighborhood. Furthermore, it was found out that totally in 25 plateaus, do people perform plateuas and transhumance activities. It was concluded that in geographical conditions of the research field, plateau and transhumance activities are available. Transhumance is performed in a traditional way. In plateaus, basic economic activity is based on husbandry and ın the region, a vertical transhumance is performed. It was observed that husbandary is the most important factor to determine a plateau settlement. The altitude of the plateaus settlements is between 1090 m. and 1713 m. It was concluded that the durance of transhumance is 5-6 months. It was revealed that ın majority of the plateaus of the study sites, there are many problems such as especially infrastructure. Also, It has been found that the determination of plateau migration time is based on livestock in non-stationary settlements. Additionals and residences which are used in plateaus are differ according to plateaus. This is because economic and socio-cultural features of transhumants are influential. Plateau and transhumance activities which are the most important economic activities of the people in study field are performed randomly. And this negatively affects the usage of the plateau and transhumance economy proper. Plateaus which are the subject of the study have infrastructure problems such as sewage, transportation and fresh water to drink besides communication, health etc. The residents of plateaus expect solutions for the mentioned problems as soon as possible. In addition, tourism activities such as nature walk can be started in the research area.
Benzer Tezler
- Isparta ili Yenişarbademli ilçesinin ekoturizm potansiyelinin swot analizi aracılığıyla belirlenmesi
The potential of ecotourism in Isparta Yenisarbademli determination related to partnership by swot analysis
AYŞE TATKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Turizmİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiEkoturizm Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEHRA NURAY NİŞANCI
- Beyşehir ilçesinin beşeri coğrafyası
Human geography of subprovince of Beyşehir
HÜSEYİN GÜNAYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
CoğrafyaGazi ÜniversitesiCoğrafya Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMALETTİN ŞAHİN
- Beyşehir (Konya) ilçesi elma bahçelerinde elma içkurdu [Cydia pomonella (L.) (Lepidoptera:Tortricidae)]'nun popülasyon gelişimi ve bulaşıklık oranının belirlenmesi
Determination of the population development and infestation ratio of coldling moth [Cydia pomonella (L.) (Lepidoptera:Tortricidae)] in apple orchards in Beysehir (Konya)
HASAN ÇELİK
- Konya-Beyşehir'de yatay yüzeye gelen aylık ortalama günlük toplam güneş ışınımı tahmini için uygun model belirleme ve yeni model çalışması
Determination of suitable model for estimating the monthly average daily total solar radiation on a horizontal surface in Konya-Beysehir and a new model study
MEHMET KÜÇÜKTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Makine MühendisliğiKonya Teknik ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SELÇUK DARICI
- Meşrutiyet Dönemi'nde Beyşehir'de aile kurumu üzerine bir inceleme
A research on the subject of family institution in Beyşehir in the period of Meşrutiyet
İLKNUR GEDİK