Türk bankacılık sisteminde finansal dolarizasyonun kârlılığa etkisi
The effect of financial dollarization on profitability in the Turkish banking system
- Tez No: 787215
- Danışmanlar: PROF. DR. EMİNE EBRU AKSOY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Bankacılık, Banking
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Muhasebe Finansman Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 154
Özet
Yüksek ve dalgalı enflasyon oranları ve döviz kurlarının olduğu, yerli paranın yabancı paralar karşısında alım gücünün düştüğü ekonomilerde bankaların toplamış oldukları mevduatların önemli bir bölümünü yabancı para cinsi mevduatlar oluşturmaktadır. Bankalar yabancı para cinsinden toplamış oldukları mevduatı üstlenmiş oldukları kur riskinden korunmak için yabancı para cinsinden kredi olarak vermeyi tercih etmektedirler. Bankacılık sisteminde önemli bir yer tutan ve finansal dolarizasyon olarak da ifade edilen toplam mevduatın içerisinde yabancı para cinsi mevduatın payının ve toplam kredi içerisinde yabancı para cinsi kredinin payının banka kârı üzerine etkisinin incelenmesi bu çalışmanın amacıdır. Bu kapsamda Türk Bankacılık Sisteminde faaliyette bulunan 21 adet mevduat bankası 2003 yılı birinci çeyreğinden 2020 yılı dördüncü çeyreği sonuna kadar panel veri analizi ile incelenmiştir. Bağımlı değişken olarak ortalama aktif kârlılığı, ortalama özkaynak kârlılığı ve net faiz marjı olmak üzere üç ayrı model kullanılmıştır. Finansal dolarizasyon göstergelerinin yanı sıra kontrol değişkenleri olan bankaya özgü değişkenler ve makroekonomik değişkenler kullanılarak toplamda sekiz adet değişken modele dâhil edilmiştir. Ekonometrik analizler Stata 13.00 ve Eviews dokuz paket programları yardımıyla yapılmıştır. Ortalama aktif kârlılığı ve ortalama özkaynak kârlılığı üzerine kurulan iki modelde sabit etkiler modeli ile net faiz marjı üzerine kurulan model ise tesadüfi etkiler modeli ile tahmin edilmiştir. Çalışma sonucunda mevduat dolarizasyonun ortalama aktif ve ortalama özkaynak kârlılığı üzerindeki etkisinin anlamlı ve pozitif olduğu net faiz marjı üzerindeki etkisinin negatif ve anlamlı olduğu tespit edilmiştir. Kredi dolarizasyonun ise ortalama aktif ve ortalama özkaynak kârlılığı üzerindeki etkisinin anlamlı ve negatif olduğu fakat net faiz marjı üzerinde önemli bir etkiye sahip olmadığı bulunmuştur. Makroekonomik değişken olarak modele dâhil edilen bileşik dolarizasyon endeksi ortalama aktif ve ortalama özkaynak kârlılığı üzerinde anlamlı ve negatif bir etkiye sahip iken net faiz marjı üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In economies where there are high and fluctuating inflation rates and exchange rates, and the purchasing power of the domestic currency against foreign currencies is low, a significant portion of the deposits collected by the banks are foreign currency deposits. Banks prefer to give their foreign currency deposits as foreign currency loans to protect themselves from the exchange rate risk they have undertaken. This study aims to examine the effect of the share of foreign currency deposits in total deposits, which have an important place in the banking system and is also expressed as financial dollarization, and the share of foreign currency loans in total loans on bank profits. In this context, 21 deposit banks operating in the Turkish Banking System were examined from the first quarter of 2003 to the end of the fourth quarter of 2020 with panel data analysis. As the dependent variable, 3 different models were used average return on assets, average return on equity, and net interest margin. In addition to financial dollarization indicators, bank-specific variables and macroeconomic variables, which are control variables, were included in the model, and a total of eight variables were included in the model. Econometric analyzes were made with the help of Stata 13.00 and Eviews nine package programs. Two models based on average return on assets and return on equity were estimated with the fixed effects model, and the model based on net interest margin was estimated with the random effects model. As a result of the study, it was determined that the effect of deposit dollarization on the average return on assets and an average return on equity was significant and positive, while the effect on net interest margin was negative and significant. On the other hand, it was found that the effect of loan dollarization on the average return on assets and an average return on equity was significant and negative, but it did not have a significant effect on the net interest margin. While the compound dollarization index included in the model as a macroeconomic variable has a significant and negative effect on the average return on assets and an average return on equity, it has been found to have a positive and significant effect on net interest margin.
Benzer Tezler
- Türk bankacılık sisteminde birleşmelerin finansal ve ekonomik analizi ve globalleşen Türkiye açısından öneminin bir değerlendirmesi
Economic and financial analysis of the mergers within Turkish banking system with an assessment of its importance in the case of Turkish globalization
EMİNE HANDAN SÜMER
Doktora
Türkçe
1998
İşletmeMarmara ÜniversitesiBankacılık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. E. ABDÜLGAFFAR AĞAOĞLU
- Sorunlu krediler ve makro ekonomik değişkenler ilişkisi: Türk bankacılık sisteminde bir uygulama
The relationship between non-performing loans and macroeconomic variables: An application in the Turkish banking system
ALPEREN DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
BankacılıkDokuz Eylül Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVİNÇ GÜLER ÖZÇALIK
- Küresel kredi krizi ve Türk bankacılık sisteminin performansı
The global credit crisis and the performance of the Turkish banking system
KHALİD JAFARLİ
- Türev araçların bankacılık sektörünün finansal performansına etkisi: Panel veri analizi
The effect of derivative instruments on the financial performance of the banking sector: Panel data analysis
SİBEL ÇAKIR
- Banka karlılık, sermaye yapısı ve risk seviyesine etki eden makro ve mikro ekonomik faktörlerin irdelenmesi: Seçilmiş Türk devletleri örneği
Examination of macro and micro economic factors affecting bank profitability, capital structure and risk level: The example of selected Turkic states
NİGAR GULİYEVA