Algılanan ebeveynler arası ilişki biçimi ve ebeveyne duygusal erişilebilirliğin benlik algısı ve kişilerarası ilişki tarzlarına etkileri
The effects of perceived inter-parental relationship style and emotional availability to parents on self-perception and interpersonal relationship styles
- Tez No: 789033
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÜLKÜ TOSUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Kent Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 144
Özet
İnsanlar hem doğası gereği hem de sosyal hayatın gerekliliği olarak yaşamın erken döneminden itibaren iletişim kurmaya başlarlar. İletişimle başlayan kişilerarası ilişkilerin farklılığın nedenlerinden biri olarak benlik algısı dikkat çekmektedir. Benlik algısının her yaş ve dönemde değişebilir olması, kişilerarası ilişkilerin işe başlama, eş seçimi ve farklı sosyal roller çerçevesinde çeşitlenmesi nedeniyle; ebeveyn duygusal erişilebilirliği ve algılanan ebeveynler arası ilişki biçimi değişkenlerinin bireylerin benlik algılarını ve yetişkinlik dönemindeki ilişki tarzlarını ne yönde etkilediği bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Bu kapsamda 18-65 yaş arası 394 katılımcıya elektronik ortamda google forms üzerinden ulaşılmıştır. Araştırmada veri toplama araçları olarak; kişisel bilgi formu, benlik algısını ölçmek için sosyal karşılaştırma ölçeği (SKÖ), kişilerarası ilişki tarzlarını ölçmek için kişilerarası ilişki boyutları ölçeği (KİBÖ), algılanan ebeveyn ilişkisi ölçeği (AEİÖ) ve ebeveyne duygusal erişebilirliği ölçmek için duygusal erişilebilirlik ölçeği (LEAP) kullanılmıştır. Benlik algısı ve kişilerarası ilişki tarzlarına yönelik puanların demografik değişkenler açısından farklılıkları, verilerin dağılımı istatistiksel olarak normal çıktığı için t-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ile tüm değişkenler arasındaki ilişkiler ise Pearson's korelasyon analizi ile incelenmiştir. Ebeveyn duygusal erişilebilirliği ile ebeveynler arası ilişki biçiminin benlik algısı ve kişilerarası ilişki tarzlarına etkilerini incelemek için çoklu doğrusal regresyon analizleri kullanılmıştır. Araştırma bulguları; demografik değişkenlerin benlik algısı ve kişilerarası ilişki tarzları ölçeğinin alt boyutlarında anlamlı farklıklar gösterdiği bulgulanmıştır. Benlik algısı kişilerarası ilişki tarzları ölçeğinin alt boyutlarından onay bağımlılığını negatif, empati, başkalarına güven, duygu farkındalığı alt boyutlarını pozitif yönde yordamaktadır. Baba duygusal erişilebilirliği benlik algısını pozitif yönde yordamaktadır. Kişilerarası ilişki tarzlarında anne duygusal erişilebilirliğin onay bağımlılığını negatif, duygu farkındalığını pozitif yönde yordadığı bulgulanmıştır. Empati alt boyutunu baba koruyucu tutumun pozitif, başkalarına güven ve duygu farkındalığı alt boyutlarını anne demokratik tutumun pozitif, baba bağımlı/ilgisiz tutumun ise negatif yönde yordadığı bulgulanmıştır. Çalışmanın sonuçları ilgili alanyazın çerçevesinde tartışılmış ve gelecek çalışmalara önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
People start to communicate from an early period of life, both by their nature and as a requirement of social life. Self perception stands out as one of the reasons for differences in interpersonal relationships that emerge with communication. Since self perception is changeable in every age and period and interpersonal relationships diversify within the framework of starting a job, mate selection and various social roles; this study undertakes to determine how the variables of parental emotional availability and perceived interparental relationship style affect individuals' self-perceptions and relationship styles during adulthood. In this context, 394 participants aged 18-65 were reached electronically via google forms. As data collection tools, the study uses a personal information form, a social comparison scale (SCA) to measure self perception, interpersonal relationship dimensions scale (IRDS) to measure interpersonal relationship styles, perceived parental relationship scale (PAES), and emotional accessibility scale (LEAP) to measure emotional accessibility to parents. Since distribution of the data was statistically normal, differences in the scores for self perception and interpersonal relationship styles in terms of demographic variables were analyzed using the T-test and one-way analysis of variance (ANOVA) while relationships between all variables were analyzed using Pearson's correlation analysis. Multiple linear regression analyses were used to examine the effects of parental emotional accessibility and inter-parental relationship styles on the self perception and interpersonal relationship styles. Findings of the study; demographic variables were found to demonstrate significant differences in the sub-dimensions of the scale of self perception and interpersonal relationship styles. Self perception predicts approval dependence from the sub-dimensions of interpersonal relationship styles scale negatively, and the sub-dimensions of empathy, trust in others, and emotional awareness positively. Father's emotional availability affects self perception prediction positively. In interpersonal relationship styles, it was found that maternal emotional accessibility affected approval dependence prediction negatively and emotional awareness prediction positively. It was found that the empathy sub-dimension prediction was affected positively by father's protective attitude while predictions of trust in others and emotional awareness sub-dimensions, were affected positively by mother's democratic attitude and negatively by father dependent/indifferent attitude. Conclusions of the study were discussed within the framework of the relevant body of literature and suggestions were made for future studies.
Benzer Tezler
- Babaların ebeveyn tutumları ile duyguları ifade becerilerinin kendi babalarının duygusal erişilebilirliği bağlamında incelenmesi
Fathers 'parental attitudes and emotional expression skills in the context of their fathers' emotional accessibility
GİZEM CANDAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimÜsküdar ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DİDEM ELİTEZ
- Algılanan ebeveynlik biçimi ve aldatma arasındaki ilişkide benlik farklılaşmasının aracı rolü
Differentiatiation of self as mediating role between percived parenting patterns and infidelity
FERHAN TUBA KUTLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇİĞDEM YAVUZ GÜLER
- Algılanan ebeveynlik biçimi ile kıskançlık, ikili ilişkilerde güven ve partnere saygı arasındaki ilişkide benlik farklılaşmasının aracı rolü
The role of differentiation of self in the relationship between percieved parenting styles and jealousy, dyadic trust and respect towards partner
GİZEM ADALIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇİĞDEM YAVUZ GÜLER
- Aleksitimi ve depresyon düzeylerinin psikolojik doğum sırası ve çocuklukta algılanan ebeveynlik biçimleri açısından incelenmesi
The relationships between alexithymia, depression, psychological birth order and perceived parental style
TUĞBA AY
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MAHİR YEŞİLDAL
- Depresyon tanılı kız ergenlerde intihar davranışının doğası ve gelişimsel bağlamı:kimlik duygusu, ergen-ebeveyn ilişkileri ve duygusal özerklik
Nature and developmental context of suicidal behavior i?n depressed female adolescents: sense of identity, parent-adolescent relationship and emotional autonomy
ÇİĞDEM YEKTAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2013
PsikiyatriEge ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TEZAN BİLDİK