Türkçe ders kitaplarındaki metin türü öğretimine yönelik etkinliklerin incelenmesi
A study on the activities regarding text type teaching in Turkish course book
- Tez No: 792101
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MURAT ATEŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: metin, metin türü öğretimi, etkinlik, öğretim programı, text, text type teaching, activity, curriculum
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 106
Özet
Metinler, eğitim-öğretim faaliyetlerini gerçekleştirmede en çok kullanılan öğretim materyalleridir. Türünün en güzel örneklerini yansıtan nitelikli metinlerin seçimi, eğitim-öğretim sürecinin sorunsuz bir şekilde ilerlemesinde büyük önem arz etmektedir. Öğrencilerin Türkçe derslerinde en çok karşılaştıkları materyaller olan metinler, Türkçe Dersi Öğretim Programında belirlenen ölçütler dikkate alınarak özgün ve özel metinlerden seçilerek ders işleme araçları olarak kullanılır. Seçilen metinler; şiir, hikâye edici ve bilgilendirici metin türlerinden dengeli bir dağılımla kitaplara alınmalıdır. Böylelikle öğrencilerin farklı türde ve türünün nitelikli örneklerini yansıtan metinlerle karşılaşmaları sağlanır. Öğrencilerin metin türlerine yönelik farkındalık kazanmalarında nitelikli metinlerin olduğu kadar bu metin türlerini öğretmeye yönelik etkinliklerin de önemli bir rol oynadığı görülmektedir. Çalışmanın amacı Türkçe ders kitaplarında yer alan metin türü öğretimine yönelik etkinliklerin incelenmesidir. Bu bağlamda son beş yıl içinde MEB, Anıttepe, Ata, Ekoyay ve Özgün yayınevlerine ait ders kitapları ile MEB yayınlarına ait çalışma sayfalarında yer alan metin türü öğretimine yönelik etkinlikler tespit edilmiş ve alt amaçlar doğrultusunda incelenmiştir. Araştırmaya doküman analizi yönteminin uygun olacağı düşünülmüştür. Araştırma, tarama modelinde, doküman analizi yöntemiyle yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda incelenen Türkçe ders kitapları ve çalışma sayfalarında yer alan metin türü öğretimine yönelik etkinliklerin dağılımının dengesiz olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca metin türünü öğretmeye yönelik etkinliklerin türe dair farkındalık kazanma açısından yetersiz bulunduğu, etkinliklerin içeriğinin aynı veya çok benzer olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Etkinliklerin dört temel dil becerisinin gelişmesine katkı sağlama noktasında dinleme/izleme ve konuşma becerilerinin gelişimine katkısının yetersiz olduğu, en fazla katkı sağlanan alanların okuduğunu anlama ve yazma beceri alanları olduğu tespit edilmiştir. Etkinliklerin Türkçe Dersi Öğretim Programı'nda yer alan metin türü öğretimine yönelik kazanımları karşılar nitelikte hazırlandığı görülmüştür. En fazla etkinliğin bilgilendirici metin, şiir ve hikâye edici metin türlerinde hazırlandığı; en az etkinliğin ise makale, köşe yazısı, mizahi fıkra ve özdeyiş türlerinde yer aldığı belirlenmiştir. Sınıf düzeyi arttıkça düşünce yazısı türlerine yönelik etkinliklerde artış beklenirken aksine daha az sayıda etkinliğe yer verildiği sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmanın sonuçları doğrultusunda metin türü öğretimine yönelik etkinlikleri daha nitelikli hâle getirmek adına birtakım önerilere yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Texts are the most widely used teaching materials to carry out educational activities. The selection of qualified texts that reflect the best examples of its type is of great importance in unproblematic progress of the education-training process. The texts, which are the materials students encounter most in collective Turkish lessons, are chosen from original and special texts, taking into account the criteria specified in the Turkish Lesson Curriculum, and used as lesson processing tools. Selected texts; poetry, narrative and informative text types should be included in the books with a balanced distribution. Thus, it is ensured that students encounter texts that reflect different types and qualified examples of their types. It is seen that activities to teach these text types as well as quality texts play an important role in students' awareness of text types. The aim of the study is to examine the activities for teaching text type in Turkish textbooks. In this context, in the last five years, activities for text type teaching in the textbooks of MEB, Anıttepe, Ata, Ekoyay and Özgün publishing houses and in the worksheets of MEB publications have been identified. Therefore, it is considered that the document analysis method would be appropriate for the research. The research was conducted in the scanning model and with the document analysis method. As a result of the research, it has been determined that the distribution of the activities for teaching the text type in the Turkish textbooks and worksheets examined is unbalanced. In addition, it was concluded that the activities aimed at teaching the text type were insufficient in terms of gaining awareness about the type, and the content of the activities was the same or very similar. It has been determined that the contribution of the activities to the development of listening/watching and speaking skills is insufficient in terms of contributing to the development of four basic language skills, and that the areas that contribute the most are the areas of reading comprehension and writing skills. It has been observed that the activities have been prepared in a way that meets the gains for text type teaching in the Turkish Language Curriculum. Most of the activities were prepared in informative texts, poems and narrative texts; it was determined that the least activity was in the types of articles, columns, humorous anecdotes and aphorisms. As the grade level increases, it is expected that the activities for the types of opinion writing will increase, but on the contrary, it has been concluded that fewer activities are included. In accordance with the results of the study, suggestions were given in order to make the activities for teaching text type more qualified.
Benzer Tezler
- Okuma eğitimi açısından Türkçe kıraat kitaplarının incelenmesi
A review of Turkish rental books in terms of reading education
ÜMMÜ GÜLSÜM ALTINER BOZLAK
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN KAVRUK
PROF. DR. NAMIK KEMAL ŞAHBAZ
- Türkçe ders kitaplarındaki yazılı anlatım etkinliklerinin metindilbilimsel yaklaşımla incelenmesi
Examination of written expression activities in Turkish textbooks with a textlinguistic approach
EKİN SOYTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimBaşkent ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TÜLAY SARAR KUZU
- Yabancı/ikinci dil olarak Türkçe konuşma becerisinin Yedi İklim B1 düzeyi ders materyalleri üzerinden değerlendirilmesi
The evaluation of speaking skill in Turkish as a foreign/second language in Yedi İklim B1 level course materials
MERYEM ÇOLAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA DURMUŞ
- Türkçe öğretiminde metindilbilimsel bağlamda uygulamalı bir yaklaşım
An applied approach within the context of text-linguistics in Turkish language teaching
ŞÜKRAN DİLİDÜZGÜN
- Okuduğunu anlama becerisinin geliştirilmesinde metin kullanımı ve yeni nesil sorular
Text usage and new generation questions in developing reading comprehension skills
MEHMET ÖNDER KARACAOĞLU
Doktora
Türkçe
2023
DilbilimYıldız Teknik ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NESLİHAN KARAKUŞ